{[['
']]}
']]}
Από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη «Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού κράτους 1830 -1974»
Ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης, γνωστός και ως «πίθηκος», ήταν πολύ άτυχος. Διορίστηκε Πρωθυπουργός την 8η Οκτωβρίου 1973, και ενάμισο μήνα μετά την ορκωμοσία του, εκδηλώνεται η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ήρθε στην εξουσία υποτίθεται για να εκτονώσει την κατάσταση και να κατασιγάσει τα πάθη μετά την εξέγερση της Νομικής αλλά τα πάθη φούντωσαν εντελώς απροσδόκητα στο Πολυτεχνείο από την 14η Νοεμβρίου 1973 που αρχίζει η κατάληψη, μέχρι τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή της 17ης Νοεμβρίου, που τα τανκς θα σπάσουν την πόρτα και θα καταστείλουν την αυθόρμητη, αυτοκαθοδηγούμενη και ακαθοδήγητη απ’ τα κόμματα φοιτητική εξέγερση.
Σιγά σιγά, τις τρεις μέρες που κρατάει ο ξεσηκωμός, πλήθη λαού θα κατακλύσουν τον πέριξ του Πολυτεχνείου χώρο, περισσότερο για να συμπαρασταθούν βουβά στους φοιτητές, παρά για να αντισταθούν στη χούντα. Όμως, το μήνυμα που θα σταλεί προς τη χούντα εκτός από σαφές είναι και αιματηρό. Είναι κάμποσοι αυτοί που «πέφτουν» όχι ηρωικά αλλά από αδέσποτες και από σφαίρες που ρίχνουν στο ψαχνό οι δύστυχοι επίστρατοι προς τρομοκράτησιν.
Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί η εξέγερση του Πολυτεχνείου ονομάστηκε έπος. Τούτη η αυθόρμητη παθητική αντίσταση στη χούντα έχει μάλλον έναν λυρικό παρά έναν επικό χαρακτήρα. Και η επέλαση των τανκς κατά των νεαρών αόπλων έχει περισσότερη σχέση με γκραν γκινιόλ μέσα στη νύχτα παρά με έπος.
Η σημαντικότερη συνέπεια του «έπους» του Πολυτεχνείου, είναι το γεγονός πως η ημέρα της πτώσης του, η 17η του Νοέμβρη, χάρισε το όνομά της στην οργάνωση «17 Νοέμβρη». Επίσης, το «έπος» δημιούργησε εντελώς κατά λάθος μια «ηρωίδα», τη Μαρία Δαμανάκη, της οποίας ο ηρωισμός συνίσταται στην εκφώνηση απ’ το ραδιόφωνο των φοιτητών των συνθημάτων και των ανακοινώσεων της συντονιστικής επιτροπής. Πάντως, πολλοί είχαν την ευκαιρία να βάλουν υποψηφιότητα για πολιτικοί εκεί μέσα στο Πολυτεχνείο. Για τον Μίμη Ανδρουλάκη, τον Κώστα Λαλιώτη και τον Στέφανο Τζουμάκα, ηγετικά στελέχη της εξέγερσης, ο δρόμος προς τη Βουλή, την πολιτική σκηνή, το πολιτικό παρασκήνιο και την εν γένει ελληνική πολιτική αθλιότητα, ξεκινάει από κει. Πράγμα που σημαίνει πως για την ανανέωση της ελληνικής πολιτικής ζωής σήμερα, πρέπει ίσως να υπάρξει και ένα δεύτερο Πολυτεχνείο, και ένα τρίτο, και ένα τέταρτο, μέχρι που να πέσουν οι πολλές δημοκρατικότατες χουντίτσες που προήλθαν απ’ τη διάλυση της μεγάλης χούντας.
Ευτυχώς να λες που δεν μας προέκυψε και τρίτη εθνική εορτή, η 17η του Νοέμβρη, η «ημέρα του Πολυτεχνείου». Ευτυχώς που η οργάνωση «17 Νοέμβρη» οικειοποιήθηκε την ημερομηνία, ως σήμα κατατεθέν. Γιατί με τρεις εθνικές γιορτές για ένα έθνος που τείνει να γίνει κανένα, θα γινόμασταν ρεζίλι των σκύλων της ΕΣΑ αλλά και των άλλων, των κυρίως ειπείν συμπαθέστατων σκύλων.
Όπως και νάναι, το «έπος του Πολυτεχνείου» έγινε ένα ισχυρό αντιστασιακό άλλοθι για κείνους που για εφτά χρόνια λούφαζαν, και ξαφνικά έγιναν αντιστασιακοί εν μια νυκτί, καλά προφυλαγμένοι οι περισσότεροι απ’ την πολυκέφαλη μάζα που τους περιέβαλλε πανταχόθεν. Ευτυχώς που η οίηση και ο κομπασμός για ένα έπος ελάχιστα επικό, άρχισε να ξεφουσκώνει σιγά σιγά.
Οχτώ μήνες κρατάει η βασιλεία του Ιωαννίδη, από την 25η Νοεμβρίου 1973 (περίπου μια βδομάδα μετά την εισβολή των τανκς στο Πολυτεχνείο), μέχρι το πραξικόπημα της ΕΟΚΑ Β κατά του Μακαρίου την 15η Ιουλίου 1974 και την εισβολή των τούρκικων τανκς στην Κύπρο. Τώρα καταλαβαίνουμε γιατί οι Αμερικανοί τρενάρουν το πέρασμα της εξουσίας στον Καραμανλή. Θέλουν πρώτα να «λύσουν» το πρόβλημα της Κύπρου που είχε αρχίσει να το «λύνει» ο Καραμανλής με τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, αλλά το άφησε ανολοκλήρωτο λόγω της παρεμβολής του Γ. Παπανδρέου. Οι Αμερικανοί δε φαντάζονταν ότι θα συναντήσουν τόσες δυσκολίες εδώ, ώστε να αναγκαστούν να καταφύγουν στην προδοσία του Ιωαννίδη, που σχεδόν είπε στους Τούρκους: ορίστε, περάστε καρντάσια. Τι εσείς, τι εμείς. Έτσι κι αλλιώς και οι δυο είμαστε τσιράκια των Αμερικανών.
Μέσα σε λίγες βδομάδες, αντιστάσεως μη ούσης, η Τουρκία επιβάλλει δια πυρός και σιδήρου την εξουσία της, περίπου στο μισό νησί. Η διχοτόμηση, το μεγάλο όνειρο του ΝΑΤΟ, είναι μια ντε φάκτο πραγματικότητα, που στις μέρες μας γίνεται και ντε γιούρε. Τα καλά αργούν να γίνουν.
Μόλις γίνεται γνωστή η απόβαση των Τούρκων στην Κύπρο, στην Ελλάδα κηρύσσεται επιστράτευση. Χαμός. Χάνει η μάνα το παιδί και ο φαντάρος τη μονάδα όπου πρέπει να παρουσιαστεί. Κι αν τη βρει κατά τύχην, δε βρίσκει τίποτα μέσα. Ούτε αρβύλες, ούτε κουραμάνα - αλλά ούτε όπλα. Χαμός, σας λέω. Είναι τέτοιο το αλαλούμ, που οι Τούρκοι εύκολα καταλαβαίνουν πως με τέτοιον εφεδρικό στρατό, όχι την Πόλη και την Αγιά Σόφιά δεν παίρνουμε, αλλά ούτε απ’ την άλλη μεριά της συνοριακής γέφυρας του Έβρου δεν περνούμε. Σε μια μονάδα επιστράτων τα κιβώτια αντί για άρβυλα, έχουν λαστιχένια παπούτσια του τένις! Κάποιοι είχαν μπερδέψει τα κιβώτια, και αντί να στείλουν στη στρατιωτική αποθήκη στρατιωτικά παπούτσια, έστειλαν αθλητικά. Τέτοια οργάνωση ο ελληνικός στρατός! Φαντάζεστε έναν στρατό να τρέχει στη μάχη με παπούτσια του τένις; Αν δεν το φαντάζεστε, δεν δικαιούστε να απορείτε γιατί οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο δυο φορές απανωτά.
Γιατί δεν υπήρχαν όπλα στις στρατιωτικές αποθήκες; Μα, διότι τα είχαν πουλήσει οι χουνταίοι σε αφρικανικές χώρες. Σε μια αποθήκη τα κιβώτια είχαν πάνω πάνω μια στρώση όπλα κι από κάτω πέτρες. Άρα εδώ δεν έγινε λάθος, όπως με τα παπούτσια του τένις. Προφανώς οι χουνταίοι ήθελαν να κάνουν πετροπόλεμο με τους Τούρκους καθώς και με κάθε άλλον προαιώνιο εχθρό της ενδόξου Ελλάδος, που συνεχίζει ζει στη λίθινη εποχή, όχι μόνο από στρατιωτικής απόψεως. Και να σκεφτείς ότι ο Παπαδόπουλος έλεγε τις πρώτες μέρες της δικτατορίας: «Κάθε θυσία είναι αναγκαία, προκειμένου να έχωμεν αξιόμαχον στρατόν, διά να υπεράσπιση εν ώρα εθνικής ανάγκης το πάτριον έδαφος».
Οχτώ μέρες μετά το πραξικόπημα της Κύπρου και την τουρκική εισβολή, η χούντα πέφτει και ο Καραμανλής σηκώνεται απ’ το Παρίσι και έρχεται στην Ελλάδα σηκωτός στα χέρια. Όλοι τον υποδέχονται μετά βαΐων και κλάδων, σαν ελευθερωτή. Και ο προσωρινός πρόεδρος της δημοκρατίας στρατηγός Γκιζίκης του παραδίδει την εξουσία στο πιάτο στις 23 Ιουλίου.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
21. Το «έπος» του Πολυτεχνείου
Σιγά σιγά, τις τρεις μέρες που κρατάει ο ξεσηκωμός, πλήθη λαού θα κατακλύσουν τον πέριξ του Πολυτεχνείου χώρο, περισσότερο για να συμπαρασταθούν βουβά στους φοιτητές, παρά για να αντισταθούν στη χούντα. Όμως, το μήνυμα που θα σταλεί προς τη χούντα εκτός από σαφές είναι και αιματηρό. Είναι κάμποσοι αυτοί που «πέφτουν» όχι ηρωικά αλλά από αδέσποτες και από σφαίρες που ρίχνουν στο ψαχνό οι δύστυχοι επίστρατοι προς τρομοκράτησιν.
Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί η εξέγερση του Πολυτεχνείου ονομάστηκε έπος. Τούτη η αυθόρμητη παθητική αντίσταση στη χούντα έχει μάλλον έναν λυρικό παρά έναν επικό χαρακτήρα. Και η επέλαση των τανκς κατά των νεαρών αόπλων έχει περισσότερη σχέση με γκραν γκινιόλ μέσα στη νύχτα παρά με έπος.
Η σημαντικότερη συνέπεια του «έπους» του Πολυτεχνείου, είναι το γεγονός πως η ημέρα της πτώσης του, η 17η του Νοέμβρη, χάρισε το όνομά της στην οργάνωση «17 Νοέμβρη». Επίσης, το «έπος» δημιούργησε εντελώς κατά λάθος μια «ηρωίδα», τη Μαρία Δαμανάκη, της οποίας ο ηρωισμός συνίσταται στην εκφώνηση απ’ το ραδιόφωνο των φοιτητών των συνθημάτων και των ανακοινώσεων της συντονιστικής επιτροπής. Πάντως, πολλοί είχαν την ευκαιρία να βάλουν υποψηφιότητα για πολιτικοί εκεί μέσα στο Πολυτεχνείο. Για τον Μίμη Ανδρουλάκη, τον Κώστα Λαλιώτη και τον Στέφανο Τζουμάκα, ηγετικά στελέχη της εξέγερσης, ο δρόμος προς τη Βουλή, την πολιτική σκηνή, το πολιτικό παρασκήνιο και την εν γένει ελληνική πολιτική αθλιότητα, ξεκινάει από κει. Πράγμα που σημαίνει πως για την ανανέωση της ελληνικής πολιτικής ζωής σήμερα, πρέπει ίσως να υπάρξει και ένα δεύτερο Πολυτεχνείο, και ένα τρίτο, και ένα τέταρτο, μέχρι που να πέσουν οι πολλές δημοκρατικότατες χουντίτσες που προήλθαν απ’ τη διάλυση της μεγάλης χούντας.
Ευτυχώς να λες που δεν μας προέκυψε και τρίτη εθνική εορτή, η 17η του Νοέμβρη, η «ημέρα του Πολυτεχνείου». Ευτυχώς που η οργάνωση «17 Νοέμβρη» οικειοποιήθηκε την ημερομηνία, ως σήμα κατατεθέν. Γιατί με τρεις εθνικές γιορτές για ένα έθνος που τείνει να γίνει κανένα, θα γινόμασταν ρεζίλι των σκύλων της ΕΣΑ αλλά και των άλλων, των κυρίως ειπείν συμπαθέστατων σκύλων.
Όπως και νάναι, το «έπος του Πολυτεχνείου» έγινε ένα ισχυρό αντιστασιακό άλλοθι για κείνους που για εφτά χρόνια λούφαζαν, και ξαφνικά έγιναν αντιστασιακοί εν μια νυκτί, καλά προφυλαγμένοι οι περισσότεροι απ’ την πολυκέφαλη μάζα που τους περιέβαλλε πανταχόθεν. Ευτυχώς που η οίηση και ο κομπασμός για ένα έπος ελάχιστα επικό, άρχισε να ξεφουσκώνει σιγά σιγά.
22. Σταύρωση στην Κύπρο, Ανάσταση στην Ελλάδα
Μέσα σε λίγες βδομάδες, αντιστάσεως μη ούσης, η Τουρκία επιβάλλει δια πυρός και σιδήρου την εξουσία της, περίπου στο μισό νησί. Η διχοτόμηση, το μεγάλο όνειρο του ΝΑΤΟ, είναι μια ντε φάκτο πραγματικότητα, που στις μέρες μας γίνεται και ντε γιούρε. Τα καλά αργούν να γίνουν.
Μόλις γίνεται γνωστή η απόβαση των Τούρκων στην Κύπρο, στην Ελλάδα κηρύσσεται επιστράτευση. Χαμός. Χάνει η μάνα το παιδί και ο φαντάρος τη μονάδα όπου πρέπει να παρουσιαστεί. Κι αν τη βρει κατά τύχην, δε βρίσκει τίποτα μέσα. Ούτε αρβύλες, ούτε κουραμάνα - αλλά ούτε όπλα. Χαμός, σας λέω. Είναι τέτοιο το αλαλούμ, που οι Τούρκοι εύκολα καταλαβαίνουν πως με τέτοιον εφεδρικό στρατό, όχι την Πόλη και την Αγιά Σόφιά δεν παίρνουμε, αλλά ούτε απ’ την άλλη μεριά της συνοριακής γέφυρας του Έβρου δεν περνούμε. Σε μια μονάδα επιστράτων τα κιβώτια αντί για άρβυλα, έχουν λαστιχένια παπούτσια του τένις! Κάποιοι είχαν μπερδέψει τα κιβώτια, και αντί να στείλουν στη στρατιωτική αποθήκη στρατιωτικά παπούτσια, έστειλαν αθλητικά. Τέτοια οργάνωση ο ελληνικός στρατός! Φαντάζεστε έναν στρατό να τρέχει στη μάχη με παπούτσια του τένις; Αν δεν το φαντάζεστε, δεν δικαιούστε να απορείτε γιατί οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο δυο φορές απανωτά.
Γιατί δεν υπήρχαν όπλα στις στρατιωτικές αποθήκες; Μα, διότι τα είχαν πουλήσει οι χουνταίοι σε αφρικανικές χώρες. Σε μια αποθήκη τα κιβώτια είχαν πάνω πάνω μια στρώση όπλα κι από κάτω πέτρες. Άρα εδώ δεν έγινε λάθος, όπως με τα παπούτσια του τένις. Προφανώς οι χουνταίοι ήθελαν να κάνουν πετροπόλεμο με τους Τούρκους καθώς και με κάθε άλλον προαιώνιο εχθρό της ενδόξου Ελλάδος, που συνεχίζει ζει στη λίθινη εποχή, όχι μόνο από στρατιωτικής απόψεως. Και να σκεφτείς ότι ο Παπαδόπουλος έλεγε τις πρώτες μέρες της δικτατορίας: «Κάθε θυσία είναι αναγκαία, προκειμένου να έχωμεν αξιόμαχον στρατόν, διά να υπεράσπιση εν ώρα εθνικής ανάγκης το πάτριον έδαφος».
Οχτώ μέρες μετά το πραξικόπημα της Κύπρου και την τουρκική εισβολή, η χούντα πέφτει και ο Καραμανλής σηκώνεται απ’ το Παρίσι και έρχεται στην Ελλάδα σηκωτός στα χέρια. Όλοι τον υποδέχονται μετά βαΐων και κλάδων, σαν ελευθερωτή. Και ο προσωρινός πρόεδρος της δημοκρατίας στρατηγός Γκιζίκης του παραδίδει την εξουσία στο πιάτο στις 23 Ιουλίου.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Δημοσίευση σχολίου