{[['
']]}
']]}
Στην προηγούμενη ανάρτησή μας Το κίνημα της Μέσης Ανατολής και η ίδρυση του ΙΔΕΑ είδαμε με ποιον τρόπο "καθάρισε" ο ελληνικός στρατός στη Μέση Ανατολή από τους αριστερούς και πώς προέκυψε ένας "καθαρός" και απόλυτα ελεγχόμενος από τους Βρετανούς και τους Έλληνες εντολοδόχους τους στρατός.
Ο στρατός αυτός αποτελούνταν κυρίως από την Ορεινή Ταξιαρχία του Ρίμινι, αλλά η δύναμή της που έφτανε περίπου τους 3.500 άντρες δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να απειλήσει τον ΕΛΑΣ. Για το λόγο αυτό, όπως αναφέραμε σε άλλη ανάρτησή μας Η ενσωμάτωση των Ταγμάτων Ασφαλείας στον εθνικό κορμό , επιστρατεύτηκαν τα προδοτικά δοσιλογικά Τάγματα Ασφαλείας τα οποία, αντί να τιμωρηθούν όπως συνέβη σε όλες τις κατεχόμενες από τους Γερμανούς χώρες της Ευρώπης, στελέχωσαν τον "εθνικό" στρατό αυξάνοντας κατά μερικές χιλιάδες άντρες τη δύναμή του. Υπολογίζεται ότι περίπου 12.000 μέλη των Ταγμάτων Ασφαλείας εντάχθηκαν στον "εθνικό" στρατό.
Και αυτοί όμως δεν αρκούσαν να αντιμετωπίσουν τον ΕΛΑΣ. Όπως αναφέρει αργότερα ο Γ.Παπανδρέου : "όπου συνεκρούσθησαν - εις Πύργον, Καλάμας, Μελιγαλά, Γαργαλιάνους και Κιλκίς - τα Τάγματα όχι μόνον ηττήθησαν και εσφάγησαν αλλά ωδήγησαν εις την σφαγήν και πληθυσμούς των πόλεων. Και κατ'εξοχήν εις τας Αθήνας θα συνέβαινε το ίδιον, όπου η δύναμις των Ταγμάτων ανήρχετο εις 1.500 άνδρας..." [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας]
Από την άλλη μεριά, οι Βρετανοί δεν μπορούσαν και δεν ήθελαν - στην αρχή τουλάχιστον - να κινητοποιήσουν περισσότερους από 10.000-12.000 άντρες. Είναι χαρακτηριστικό το τηλεγράφημα που έστειλε ο Τσώρτσιλ στον αρχηγό του Βρετανικού Αυτοκρατορικού Επιτελείου: "Είναι ενδεχόμενον εντός μηνός ή περίπου να χρειασθή να εισάγωμεν εις τας Αθήνας 10.000-12.000 άντρες με ολίγα τανκς, πυροβόλα και θωρακισμένα αυτοκίνητα. Έχετε μίαν Μεραρχίαν εις Αγγλίαν η οποία αριθμεί πλέον των 13.000 στρατιωτών. Μία τοιαύτη δύναμις θα πρέπει να επιβιβασθή τώτα δια να φθάση πιθανόν εγκαίρως δια την πολιτικήν κρίσιν, η οποία είναι πρωταρχικής σημασίας από απόψεως συνεπειών δια την πολιτικήν της Βασιλικής Βρετανικής Κυβερνήσεως. Μία τοιαύτη δύναμις θα ήτο δυνατόν να υποστηριχθή από στρατεύματα των αεροδρομίων του Δέλτα και από τμήματα εκ των 200.000, που έχομες εις την Αίγυπτον..." [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας]
Από τα πρακτικά του Πολεμικού Συμβουλίου της Μ.Βρετανίας που συνήλθε τις επόμενες ημέρες, διαβάζουμε : "Ο Αρχηγός του Αυτοκρατορικού Επιτελείου συνεφώνησεν ότι ήτο σημαντικόν, από στρατιωτκής και πολιτικής απόψεως, να διατηρηθή φιλική η Ελλάς. Πάντως οι Επιτελάρχαι εφοβούντο ότι δύναμις 10.000 ανδρών ως η προτεινομένη, πιθανόν να απεδεικνύετο ανεπαρκής. Εάν π.χ η κατάστασις εξετραχύνετο και ετίθετο ζήτημα διεξαγωγής δημοψηφίσματος υπό συνθήκας ευνομίας, θα εχρειάζετο δύναμις 80.000 ανδρών. Τούτο θα ήτο δυσχερές αν οι Γερμανοί απεσύροντο τώρα, διότι τα απιτούμενα δια την Ελλάδα στρατεύματα θα ηδύναντο να εξοικονομηθούν μόνον εις βάρος της Ιταλίας..." [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας]
Φαινόταν λοιπόν τόσο η ανάγκη συγκέντρωσης μεγάλης δύναμης προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο ΕΛΑΣ όσο και η αδυναμία να συμβεί αυτό άμεσα. Η δύναμη του ΕΛΑΣ -μαζί με τον εφεδρικό στρατό των πόλεων - άγγιζε τους 120.000 άντρες και αποτελούσε πραγματικό φόβητρο για όποιον ήθελε να τα βάλει μαζί του.
Έπρεπε λοιπόν και άλλες δυνάμεις να επιστρατευτούν για τη μάχη που όλοι έβλεπαν ότι ερχόταν και οι δυνάμεις αυτές δεν ήταν άλλες από τις διπρόσωπες δυνάμεις που δημιουργήθηκαν επί γερμανικής κατοχής. Δυνάμεις που αν και αυτοαποκαλούνταν εθνικές, στην πραγματικότητα δεν ανέπτυξαν καμία δράση εναντίον των Γερμανών κατακτητών αλλά μόνο εναντίον των Ελλήνων κομμουνιστών και του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Πολλές φορές μάλιστα συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς, τροφοδοτήθηκαν με οπλισμό από αυτούς κάνοντας τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στις οργανώσεις αυτές και στα Τάγματα Ασφαλείας εξαιρετικά δυσδιάκριτες.
Η πιο γνωστή από τις οργανώσεις αυτές ήταν η οργάνωση Χ, για την οποία θα μιλήσουμε στη σημερινή μας ανάρτηση. Θα αναφερθούμε επίσης και σε άλλες "εθνικές" οργανώσεις που παραμέρισαν τις μεταξύ τους διαφορές και ενώθηκαν εναντίον του κοινού τους εχθρού: του κομμουνισμού. Μαζί με αυτές συμπορεύτηκαν όπως θα δούμε και κανονικές συμμορίες τοπικών λήσταρχων που λήστευαν και τρομοκρατούσαν τοπικούς πληθυσμούς. Μπροστά στην ανάγκη αναχαίτισης του "κομμουνιστικού κινδύνου", οι συνειδήσεις αμβλύνονταν όσο δεν πήγαινε άλλο. Όλοι οι κακοί χωρούσαν και κανείς δεν περίσσευε στον αγώνα αυτό.
Θα δούμε με ποιο τρόπο όλες αυτές οι ομάδες - μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας - δημιούργησαν ένα όργιο τρομοκρατίας εναντίον του ΕΑΜ και των υποστηρικτών του μην αφήνοντας τελικά περιθώριο για ειρηνική μετάβαση στη μετακατοχική περίοδο. Και όλα αυτά σε αγαστή συνεργασία με τις επίσημες κατασταλτικές αρχές της εθνοφυλακής και χωροφυλακής. Από τότε η λέξη "χωροφύλακας" και "αστυνόμος", αντί να προκαλεί αίσθημα ασφάλειας στον πολίτη, προκαλεί φόβο και απέχθεια.
Θα δούμε, τέλος, πως πέρα από την ανοχή και τη συνεργασία των επίσημων αρχών καταστολής με τις συμμορίες αυτές, υπήρχε τελικά κεντρικός σχεδιασμός από την κυβέρνηση για τη δημιουργία πολλών από αυτές και τη χρηματοδότησή τους με σκοπό τη δολοφονία ηγετών της εαμικής αριστεράς.
Μετά από όλα αυτά, πώς μπορεί κανείς να εκπλήσσεται για την ύπαρξη της εγκληματική ςσυμμορίας της χρυσής αυγής; Πώς μπορεί να εκπλήσσεται που μονάδες της αστυνομίας επιδεικνύουν απέναντί της ανοχή και πολλές φορές συνεργάζονται μαζί της σε "επιχειρήσεις¨; Πώς μπορεί να εκπλήσσεται που αποδεικνύεται ότι η κυβέρνηση Σαμαρά είχε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας μαζί της ;
Η Ιστορία κάνει κύκλους και η γνώση της είναι απαραίτητη, αν δε θέλουμε να πέφτουμε συνεχώς από τα σύννεφα.
Η ίδρυση της οργάνωσης Χ
Η οργάνωση Χ ιδρύθηκε το Μάρτιο του 1943 από μόνιμους και έφεδρους αξιωματικούς. Βασικοί ιδεολογικοί άξονες της οργάνωσης ήταν ο αντιδημοκρατισμός, ο αντικομμουνισμός, η βασιλοφροσύνη και ο εθνικισμός.
Την πρώτη περίοδο της δράσης της, από την ίδρυσή της μέχρι το Συνέδριο του Λιβάνου, η μύηση των νέων μελών γινόταν με αυστηρά συνωμοτικό τρόπο. Μέχρι το τέλος του 1943, η οργάνωση Χ αριθμούσε περίπου 4.000 μέλη, τα περισσότερα από τα οποία ήταν συγκεντρωμένα στις περιοχές της Αττικής και της Βοιωτίας.
Οργανωτικά, η οργάνωση Χ είχε τη μορφή στρατιωτικής μονάδας με αρχηγό τον αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Γρίβα ο οποίος, κατά τη διάρκεια της κατοχής, υπηρέτησε ως δωσίλογος στο Γενικό Επιτελείο Στρατού.
Βασικοί χρηματοδότες της οργάνωσης Χ ήταν αστοί που είτε χρειάζονταν προστασία είτε επιθυμούσαν τη δυναμική αντιμετώπιση της αριστεράς, όπως ο βιομήχανος Χ.Ζαλοκώστας και ο βιομήχανος που δραστηριοποιούνταν στην Αίγυπτο, Θ.Κόζικας. [Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών, Διπλωματική εργασία του Δ.Δεμερτζή]
Η "Χ" στα χρόνια που ακολουθούν θα παίξει πολλαπλό ρόλο:
α) θα λειτουργήσει ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ για πολλούς ταγματασφαλίτες, καθώς δεν είχε εκτεθεί σε εμφανή συνεργασία με τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής
β) θα συμμετάσχει στα Δεκεμβριανά δίπλα στις αγγλικές και μοναρχικές-αστικές δυνάμεις
γ) θα αποτελέσει την κύρια παραστρατιωτική δολοφονική και εκβιαστική οργάνωση στην περίοδο της τρομοκρατίας μετά τη Βάρκιζα, που αποκλήθηκε Λευκή Τρομοκρατία.
δ) θα ενισχύσει τις κυβερνητικές δυνάμεις που θα πολεμήσουν το Δημοκρατικό Στρατό στον εμφύλιο
Η σχέση της οργάνωσης Χ με τους Γερμανούς
Από πολλές μαρτυρίες στη δίκη των δωσίλογων μαθαίνουμε ότι η οργάνωση Χ δεν προμηθευόταν απ'ευθείας από τους Γερμανούς τα όπλα, αλλά μέσω της δωσιλογικής κυβέρνησης Ράλλη και των Ταγμάτων Ασφαλείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μία εβδομάδα πριν από την αποχώρηση των Γερμανών, ο στρατιωτικός διοικητής Αττικής, Π.Σπηλιωτόπουλος, παρέδωσε στην οργάνωση Χ πέντε χιλιάδες οπλοπολυβόλα. Με αυτό τον τρόπο, η οργάνωση Χ κατάφερε να συγκροτήσει ισχυρούς πυρήνες σε αρκετές περιοχές της Αθήνας και ιδιαίτερα στο Θησείο , περιοχή που αποτέλεσε το προπύργιο της Χ στη μάχη της Αθήνας κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών.
Ο Θανάσης Χατζής κατατάσσει την οργάνωση Χ στην κατηγορία των ομάδων που πέρασαν από το δωσιλογισμό στην "αγγλοφιλία". Στο βιβλίο του "Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε" γράφει: "Αυτόν τον καιρό(άνοιξη 1943) κάνουν την εμφάνισή τους και οι "μπουραντάδες" αστυνομικοί με τις χαρακτηριστικές κάσκες των SS, οι "μαντουβαλαίοι" στον Πειραιά, τα κοινωνικά αποβράσματα της Ειδικής Ασφάλειας, οι "Χίτες" του Γρίβα, οι εδεσίτες του Παπαγεωργίου και μια σειρά άλλοι εθνοπροδότες με επικεφαλής "εθνοσωτήρες της Στρατιωτικής ιεραρχίας" σαν τους Βεντήρη, Σπηλιωτόπουλο, Ζερβέα, Αντωνόπουλο, Σταθόπουλο, όλοι στην υπηρεσία του Ράλλη και μέσον αυτού των Γερμανών και ταυτόχρονα των Άγγλων." [ βλέπε www.iospress.gr ]
Ανάλογη είναι η εκτίμηση και του Mark Mazower στο βιβλίο του "Στην Ελλάδα του Χίτλερ": "Στους δρόμους κάτω από το ναό του Θησείου, οι ένοπλοι της "Χ" αντάλλασσαν πυρά με τα περίπολα του ΕΛΑΣ κι έπαιρναν μέρος σε σημαίνουσες επιχειρήσεις πλάι στα Τάγματα Ασφαλείας. 'Σήμερα είναι με τους Γερμανούς, αύριο, όταν ξανάρθει ο ευλογημένος ο βασιλιάς, μ' αυτούς που θα τον φέρουν πίσω'. Έτσι εκτιμούσε το πιστεύω τους ένας παρατηρητής." [ βλέπε www.iospress.gr ]
Αλλά και ο Κρις Γουντχάουζ δεν χαρίζεται στην οργάνωση Χ: Στο βιβλίο του "Το μήλο της έριδος" γράφει: "Μια οργάνωση, για την οποία πολλά έχουν λεχθεί από την εποχή της Κατοχής, με την επωνυμία "Χ". Αυτή η οργάνωση, που έγινε αργότερα γνωστή σαν όργανο "αμέσου δράσεως" της μοναρχικής Δεξιάς, κάτω από την ηγεσία του συνταγματάρχη Γρίβα, έχει ισχυρισθεί ότι ήταν αντιστασιακό κίνημα κατά την Κατοχή. Αν ο ισχυρισμός αυτός αλήθευε, θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν η μοναδική οργάνωση της Δεξιάς που δρούσε στην Αθήνα. Στην πραγματικότητα, όμως, το όνομά της ήταν άγνωστο, ακόμα και λίγο πριν φύγουν οι Γερμανοί. Αλλά και τότε, πάλι, το όνομα αυτό δεν σήμαινε τίποτα, που να είχε σχέση με Αντίσταση. Μόνο στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια απόκτησε μια ορισμένη σημασία: την απαίσια σημασία μιας Κου Κλουξ Κλαν. Κι αυτή επομένως η οργάνωση δεν έχει θέση σ' αυτή την παρουσίαση (των αντιστασιακών οργανώσεων)."[ www.iospress.gr ]
Η συμβολή της οργάνωσης Χ στη Λευκή Τρομοκρατία
Λευκή Τρομοκρατία ονομάστηκε από τους ιστορικούς η περίοδος που ακολούθησε τη συμφωνία της Βάρκιζας και τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ μέχρι τον εμφύλιο. Ήταν μια περίοδος που χαρακτηρίστηκε από την εξαπόλυση βίας και τρομοκρατίας εναντίον της εαμικής αριστεράς που ενορχηστρώθηκε από την ηγεσία του επίσημου στρατιωτικού και αστυνομικού μηχανισμού και στην οποία συνέβαλαν τα μέγιστα ένα πλήθος ακροδεξιών παρακρατικών οργανώσεων που περισσότερο σε συμμορίες προσιδίαζαν, με πρώτη και καλύτερη την οργάνωση Χ.
Το ότι η οργάνωση Χ ήταν ξεκάθαρα μια τρομοκρατική οργάνωση είναι κάτι στο οποίο συμφωνούν ιστορικοί όλων των αποχρώσεων και μάλιστα η οργάνωση αυτή δεν περίμενε τη συμφωνία της Βάρκιζας για να αρχίσει το τρομοκρατικό της έργο.
Τρεις μόλις μέρες μετά την απελευθέρωση, μια ομάδα "Χιτών" πυροβόλησε στα τυφλά, πάνω σε μια διαδήλωση και δολοφόνησε 7 πολίτες. Όπως γράφει ο Περικλής Ροδάκης στο βιβλίο του "Δεκέμβρης 1944": "Οι συγκρούσεις των εξοπλισμένων από τους Άγγλους πια δεξιών ομάδων (χθεσινών συνεργατών των Γερμανών) και ειδικά της "Χ", γίνονται καθημερινό φαινόμενο στην Αθήνα. Στις 15/11/1944, μια διαδήλωση με αίτημα την τιμωρία των προδοτών και την εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού από τους συνεργάτες του κατακτητή, χτυπήθηκε στην πλατεία Ομονοίας από "Χίτες". Αποτέλεσμα 7 νεκροί και πολλοί τραυματίες." βλέπε www.iospress
Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, όμως, κυριολεκτικά αποθρασύνθηκε. Με τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ και την επέκταση της δικαιοδοσίας της ελληνικής κυβέρνησης σε όλη την επικράτεια, άρχισε να εμφανίζεται στις επαρχιακές πόλεις και τα χωριά ένα πλήθος εθνικιστικών/ακροδεξιών οργανώσεων. Οι οργανώσεις αυτές συγκέντρωναν βασιλόφρονες, οπαδούς του φασιστικού καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, δωσίλογους, ταγματασφαλίτες και άλλους ακροδεξιούς. Μέχρι το καλοκαίρι του 1945, οι οργανώσεις αυτές είχαν καταφέρει να ενωθούν σε εθνικό επίπεδο και η οργάνωση Χ ήταν αυτή κάτω από την οποία συσπειρώθηκαν.
Σιγά-σιγά, η οργάνωση Χ αποκτούσε το χαρακτηριστικό προφίλ ενός φασιστικού κινήματος και εξαπλωνόταν. Σχεδόν σε κάθε πόλη δημιουργήθηκαν παραρτήματα της οργάνωσης Χ. Ανάμεσα στην οργάνωση Χ και την εθνοφυλακή, το στρατό και τη Χωροφυλακή, υπήρχαν στενές σχέσεις και έτσι άρχισε να δημιουργείται ένα κράτος εν κράτει που πολλές φορές φαινόταν ότι αυτό - σε σχέση με το επίσημο κράτος - είχε το πάνω χέρι.
Στην Αθήνα και τον Πειραιά, η αστυνομία σε συνεργασία με την οργάνωση Χ και άλλες ακροδεξιές ομάδες χτυπούσε τις "κόκκινες" συνοικίες: Καισαριανή, Περιστέρι, Κοκκινιά, Νέα Ιωνία. Οι αποκλεισμοί και τα μπλόκα που εφάρμοζαν έμοιαζαν εκπληκτικά με τις μεθόδους των Γερμανών κατακτητών με συλλήψεις, φυλακίσεις και δολοφονίες αριστερών.
Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του υπουργού Εσωτερικών της κυβέρνησης Βούλγαρη, Κ.Τσάτσου, στα τέλη του 1945: " Ότε κατ'Απρίλιον ανελάβομεν το υπουργείον των Εσωτερικών, ένοπλαι οργανώσεις, ως η Χ, ήσαν εν πλήρει δράσει. Όχι μόνον συνελάμβανον άτομα, εν συνεργασία μετά των αρχών, όχι μόνον τα ανέκριναν μεταχειριζόμεναι μέσα βίας, αλλά και την νύκταν περιεπόλουν και ήσαν ούτως ειπείν μία σιωπηρώς καθιερωμένη κατάστασις" [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Κι αν αυτά συνέβαιναν στην Αθήνα και τον Πειραιά, στην επαρχία τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα. Στο παρακάτω έγγραφο που εξέδωσε η οργάνωση Χ Πελλάνας (Λακωνίας) τον Οκτώβρη του'45, διαβάζουμε ότι"απαγορεύεται η κυκλοφορία των ατόμων των ανηκόντων εις το κομμουνιστικόν κόμμα πέραν της 7ης εσπερινής και μέχρι της 6ης πρωϊνής. Επίσης, απαγορεύεται η μετακίνησις παντός κομμουνιστού ανδρός ή γυναικός άνευ αδείας της Χ. Πας συλλαμβανόμενος άνευ αδείας, θα οδηγείται εις την αρμοδίαν αρχήν"
Χαρακτηριστικά είναι τα γεγονότα της Καλαμάτας τον Ιανουάριο του 1946. Τρεις διωκόμενοι αριστεροί στη Σπάρτη, για λόγους αντεκδίκησης, έστησαν ενέδρα και σκότωσαν έναν από τους ηγέτες της οργάνωσης Χ, τους σωματοφύλακες και το γιο του. Δύο μέρες μετά, μέλη της Χ πήραν εκδίκηση για το φόνο ρίχνοντας χειροβομβίδα σε ένα καφενείο όπου σύχναζαν αριστεροί με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο και να τραυματιστούν τέσσερα άτομα. Την επόμενη μέρα το ΕΑΜ οργάνωσε διαδήλωση και ως απάντηση οι δυνάμεις της Χ , που έφταναν τους 1.000 άντρες, απέκλεισαν όλες τις προσβάσεις προς την πόλη και με αρχηγό τον Β. Μαγγανά την κατέλαβαν για δύο μέρες. Κατά τη διάρκεια της κατάληψης, η οργάνωση Χ κατέλυσε τις αρχές της πόλης, διέλυσε τα γραφεία και τα τυπογραφεία της αριστεράς, ενώ συνέλαβε εκατοντάδες αριστερούς πολίτες.
Οι πράξεις αυτές ανάγκασαν την κυβέρνηση Σοφούλη να κηρύξει στρατιωτικό νόμο στη Μεσσηνία και τη Λακωνία και ο Μαγγανάς υποχρεώθηκε να αποχωρήσει από την πόλη. Η κυβέρνηση έστειλε στην Καλαμάτα τεθωρακισμένα, αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις αλλά ο Μαγγανάς διέφυγε ανενόχλητος παίρνοντας μαζί του ομήρους, από τους οποίους αρκετούς εκτέλεσε. Οι υπόλοιποι απελευθερώθηκαν ύστερα από προσπάθειες της βρετανικής αποστολής, της εκκλησίας και κυβερνητικών παραγόντων.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι ο Μαγγανάς επικηρύχθηκε από την κυβέρνηση, δεν καταδιώχθηκε σοβαρά και παρέμενε ασύλληπτος για μήνες, ενώ κανένα από τα μέλη της οργάνωσης Χ που συμμετείχαν στη κατάληψη της Καλαμάτας δε συνελήφθη. Όπως έγραψε η εφημερίδα Το Βήμα, "πέντε αποσπάσματα χωροφυλακής που είχον σταλή δια την καταδίωξιν της συμμορίας Μαγγανά έστησαν διασκέδασιν μαζί της. Συμμορίται και χωροφύλακες έψησαν αμνόν και αφού ευωχήθησαν και εχόρευσαν, απεχωρίσθησαν φιλικώς". [Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών, Διπλωματική εργασία του Δ.Δεμερτζή]
Τα γεγονότα της Καλαμάτας έδειξαν τη δύναμη της άκρας δεξιάς στην ύπαιθρο. Δύναμη που της επέτρεπε να αμφισβητεί την εξουσία του κράτους, ενώ το ίδιο το κράτος δεν έκανε ιδιαίτερες προσπάθειες να υπερασπιστεί το κύρος και την εξουσία του.
Η δύναμη της Χ έφτανε πλέον τους 50.000, από τους οποίους οι μισοί ήταν ένοπλοι. Από τα 4.000 μέλη του 1943, στα μέσα του 1945 έφτασε τα 50.000 και απέκτησε υπό τον έλεγχό της εκτεταμένες περιοχές της χώρας με αποτέλεσμα να μπορεί να επηρεάζει το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών. Σε αντίθεση με την αριστερά που είχε αφοπλιστεί και ακολουθούσε πολιτική αυτοσυγκράτησης, η ακροδεξιά ακολουθούσε επιθετική πολιτική με την ανοχή και τη στήριξη του επίσημου κράτους.
Μετά την επίσημη διάλυση της Χ, ως πολιτικοστρατιωτικής οργάνωσης, το μεν πολιτικό σκέλος της θα μετατραπεί σε "Εθνικόν Κόμμα Χιτών", ο δε ένοπλες ομάδες της θα αξιοποιηθούν από τη Χωροφυλακή. Τέλος, το Σεπτέμβριο του 1946 ο μηχανισμός της Χ θα χρησιμοποιηθεί για την επάνδρωση των επίσημων παραστρατιωτικών Μονάδων Ασφαλείας Υπαίθρου (ΜΑΥ)
Μετά την απόσυρσή τους από τα αστυνομικά τους καθήκοντα, οι Χίτες θα επικεντρωθούν στην εκκαθάριση της τέχνης και του πολιτισμού από τους αριστερούς, με καθημερινές συμπλοκές στις ανώτερες σχολές και οργανωμένη εκστρατεία αποκλεισμού εαμιτών ηθοποιών από τα θέατρα της πρωτεύουσας. Το πιο γνωστό επεισόδιο ήταν η επιδρομή εκατοντάδων ακροδεξιών στα θέατρα Ερμής και Λυρικόν, με αποτέλεσμα τη δολοφονία ενός ηθοποιού και τον τραυματισμό αρκετών άλλων.
Σχολιάζοντας τα γεγονότα αυτά, ο Κ.Τσάτσος δήλωνε " η εμφάνισις προπαγανδιστικών έργων από της σκηνής ωρισμένων θεάτρων υπέρ της ιδέας μιας παρατάξεως δυσχεραίνει την προσπάθειαν δια την γαλήνευσιν της χώρας και τον κατευνασμόν των παθών". [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Τα προπαγανδιστικά έργα στα οποία αναφερόταν ο Τσάτσος ήταν ο "έμπορος της Βενετίας" και ο "Ιούλιος Καίσαρ" !!
Εκτός, όμως, από την οργάνωση Χ είχαν αναπτυχθεί πλήθος παρακρατικών οργανώσεων που πολλές από αυτές δεν ήταν τίποτα περισσότερο από συμμορίες. Οι οργανώσεις αυτές είχαν ή αποκτούσαν στην πορεία στενούς δεσμούς με την οργάνωση Χ και η διάκρισή τους από αυτήν ήταν δύσκολη.
Για την ύπαρξη αυτών των παρακρατικών συμμοριών, ο Σ.Γρηγοριάδης στο έργο του "Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας" παραθέτει αποσπάσματα από το βιβλίο του "εθνικόφρονα" υποστράτηγου Ζαφειρόπουλου, "Ο Αντισυμμοριακός αγών" : "Ούτω κατά το 1945 εις την ύπαιθρον υφίσταντο τέσσαρες κατηγορίαι ενόπλων ομάδων:
α) Ομάδες αποτελούμεναι εκ των υπολειμμάτων του ΕΛΑΣ ή εκ των εισερχομένων εκ των ομόρων δορυφορικών κρατών, συνολικής δυνάμεως κυμαινομένης από 4.000 - 4.500 περίπου.
β) Κοινοί λησταί, παρουσιαζόμενοι ως επί το πλείστον ως εθνικόφρονες και ουδόλως διαφέροντες των συμμοριακών ομάδων.
γ) Εθνικόφρονες χωρικοί και αγρόται, υπεραμυνόμενοι της ζωής και της περιουσίας των κατά των διώξεων και πιέσεων των συμμοριτών και κοινών ληστών είτε μεμονωμένως, είτε οργανωμένοι εις ομάδας.
δ) Παρακρατικαί οργανώσεις, μη αποβλέπουσαι εις την συνδρομήν των οργάνων της τάξεως, αλλά τουναντίον εις την παρεμβολήν εμποδίων".
Ο ίδιος συγγραφέας συνεχίζει αναφέροντας επακριβώς τις ομάδες αυτές, τους ηγέτες τους, την περιοχή δράσης της καθεμιάς αλλά και τη στενή σχέση συνεργασίας που είχαν αναπτύξει με τη Χωροφυλακή: "Αι κυριότεραι ένοπλοι ομάδες εθνικοφρόνων οργανώθησαν:
α) Εις την Πελοπόννησον: Εις Λακωνίαν: Μαγγανάς. Εις Καλάμας: Κατσαρέας και μετά τον θάνατόν του Γερακάρης και Καμαρινέας
β) Εις την Στερεάν Ελλάδα και Θεσσαλίαν: Εις την Α.Θεσσαλίαν: Σούρλας. Εις την Δ.Θεσσαλίαν: Καλαμπαλίκης, Βελέντζας, Ταμπούρος, Τσαντούλας. Εις περιοχάς Καλαμπάκας, Τρικκάλων, Κόζιακα: Κουκουμτζής, Μαϊμάνης, Μπίζης. Εις την περιοχήν Φθιώτιδος (Λαμία): Βουρλάκης.
γ) Εις την Ήπειρον: Εις Λάκα Σούλι: Καλιοδημήτρης. Εις Θεσπρωτίαν: Μπαλούμπας, Κάτσιος, Πανταλέων.
δ) Εις την Μακεδονίαν: Εις την περιοχήν Δράμας: Αντών Τσαούσης ( Φωστηρίδης ). Εις την περιοχήν Χρυσουπόλεως-Καβάλας: Κάπας και Βαγγέλης
Αι παρακρατικαί αύται οργανώσεις ήσαν πρόσκαιροι στρατιωτικαί μονάδες ασύντακτοι, χωρίς πειθαρχίαν και συνοχήν. Απέφευγον τον αγώνα κατά των συμμοριακών μονάδων και κυρίως η δράσις των εστράφη κατά των οπαδών του ΕΑΜ. Ο απολογισμός του έργου των κατά πλειονότητα είναι αυθαιρεσίαι εις βάρος της τάξεως και αντιποίησις της εξουσίας των οργάνων της τάξεως.
Κατά τους συμμορίτας αι ομάδες αύται μεγάλως συνέβαλον εις την ανάπτυξιν του συμμοριτισμού: "Με την σαδιστικήν των συμπεριφοράν είναι οι κύριοι στρατολόγοι του σημερινού Δημοκρατικού Στρατού".
Κατά την έκθεσιν της Κοινοβουλευτικής Αγγλικής Αποστολής Κωξ αι παρακρατικαί αύται οργανώσεις προσεπάθουν να παρεμποδίσουν την εξάπλωσιν του Κομμουνισμού. Εν τούτοις "είναι γεγονός ότι αύται ουδέποτε συμπλέκονται εις μάχην με τους κομμουνιστάς, αλλ'ασχολούνται με την τρομοκρατίαν των χωρικών και τον εκβιασμόν οιουδήποτε πλουσίου, ο οποίος θα είχεν αρκετά να πληρώση".
Τα τμήματα της Χωροφυλακής έναντι των μη νομίμων τούτων ενόπλων οργανώσεων ετήρουν στάσιν ανοχής ή συνειργάζοντο...." [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας]
Σημείωση: Ο όρος "συμμορίτης"ή "κομμουνιστοσυμμορίτης" χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα από τους ακροδεξιούς και αναφέρεται στον αντάρτη του Δημοκρατικού Στρατού. Η δράση τους, επίσης, αποκαλείται "συμμοριτοπόλεμος" ενώ η ένοπλη δράση του κράτους εναντίον τους αποκαλείται "Αντισυμμοριακός Αγώνας"
Αλλά και η Εθνοφυλακή επιδείκνυε παρόμοια ανοχή και διάθεση συνεργασίας με τις φασιστικές ομάδες. Ο αντιστράτηγος Θ.Πετζόπουλος στο έργο του "1941-1950.Τραγική Πορεία", αναφερόμενος στην είσοδο της 8ης Ταξιαρχίας Εθνοφυλακής - που ο ίδιος διοικούσε - στην Τρίπολη στις 2 Μαρτίου 1945, γράφει: "Κατευθύνθην αμέσως εις τας Φυλακάς, όπου εκρατούντο τότε εκατόν περίπου αξιωματικοί και πλήθος εθνικοφρόνων πολιτών. Ήνοιξα άνευ χρονοτριβής τας πύλας και τους απέλυσα. Εις τον Εισαγγελέα Εφετών Ναυπλίου, όστις διεμαρτυρήθη, απάντησα "όλοι οι αποφυλακισθέντες εκρατούντο παρανόμως υπό του ΕΑΜ και ότι κράτος του ΕΑΜ δεν υπήρξεν ποτέ δια να το σεβασθή κανείς' ". Οι αξιωματικοί αυτοί που απελευθέρωσε η Εθνοφυλακή δεν ήταν άλλοι από αξιωματικούς των Ταγμάτων Ασφαλείας.
Αλλά και ο στρατηγός Καραγιάννης, εκ των αρχηγών του ΙΔΕΑ, στο έργο του "1940-1952. Το Δράμα της Ελλάδος", γράφει: "Ετέρα ενέργεια δια την παρεμπόδισιν της κομμουνιστικής προπαρασκευής, ήτο και η ενίσχυσις υπό των μικρών Αξιωματικών, συγκεκαλυμμένως, των διαφόρων αντικομμουνιστικών ομάδων, ηθικώς, δι'οπλισμού, πυρομαχικών και ελευθερίας ενεργείας, αίτινες έδρων αποτελεσματικώτερον των στρατιωτικών αποσπασμάτων, ως γνώσται του εδάφους, των τοπικών συνθηκών, των προσώπων και πραγμάτων.Η λύσις αύτη παρουσίαζεν αδυναμίας και ιδία την έλλειψιν πειθαρχίας και την εκτροπήν εις τινας περιπτώσεις εις αντεκδικήσεις και εις τινας περιπτώσεις και λαφυραγωγίας ακόμη, πλην όμως υπήρξεν αύτη μία μάχαιραν εις το κομμουνιστικόν υπογάστριον. Αι αντικομμουνιστικαί αύται ομάδες προσέφεραν μεγάλες εις την Πατρίδα υπηρεσίας και υπήρξαν οι πρόδρομοι των κατά την διάρκειαν του συμμοριτοπολέμου δημιουργηθέντων εθελοντικών Λόχων και Ταγμάτων εξ ενόπλων πολιτών, εξελιχθέντων τελικώς εις τα Τάγματα Εθνοφυλακής Αμύνης (ΤΕΑ) τα οποία τόσον αποτελεσματικά συμβάλωσιν μέχρι σήμερον εις την εθνικήν ασφάλειαν".
Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν είναι καθόλου παράξενο που στην ύπαιθρο κυριαρχούσε η παρακρατική εξουσία και τρομοκρατία. Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της Εφημερίδας Βήμα στις 7 Μαρτίου 1946:"...τας πρωϊνάς ώρας της 5ης τρέχοντος μηνός τριακονταμελής συμμορία, ωπλισμένη με αυτόματα και πολεμικά ιταλικά όπλα, υπό την αρχηγίαν του Φωκίωνος Αλυσσανδράτου, περιεκύκλώσε το χωρίον Δαυγάτα και απήγαγε 15 περίπου πολίτας δεσμίους, ανήκοντας εις την αριστεράν παράταξιν. Γυναίκες των ομήρων, θελήσασαι να ακολουθήσουν τους απαχθέντας, επυροβολήθησαν υπό των μελών της συμμορίας".
Τη συνέχεια της ιστορίας τη μαθαίνουμε από δημοσίευμα της εφημερίδας "Ακρόπολις" στις 12 Μαρτίου:"...Ούτω καίτοι από εβδομάδος δυνάμεις της Χωροφυλακής απεβιβάσθησαν εις Κεφαλληνίαν, ίνα καταδιώξουν την συμμορίαν του "εθνικόφρονος" Αλυσσανδράτου, ούτος όχι μόνον δεν συνελήφθη, αλλά προχθές ανευρέθησαν επί της οδού Δουλινάτων-Πυλάρου νεκροί οι όμηροι, οίτινες είχον απαχθεί υπό της συμμορίας..."
Φαίνεται από τα παραπάνω η αδυναμία ή η απροθυμία της Χωροφυλακής να αντιμετωπίσει τις ένοπλες ακροδεξιές ομάδες. Στην παρακάτω έκθεση, όμως, φαίνεται ξεκάθαρα ότι τις περισσότερες φορές δεν επρόκειτο για αδυναμία ή απροθυμία της Χωροφυλακής αλλά για συνεργασία μεταξύ των συμμοριών αυτών και της Χωροφυλακής ή του Στρατού. Η έκθεση αυτή αποστέλλεται από το νομάρχη Αργολιδοκορινθίας προς τον υπουργό Εσωτερικών, έχει ημερομηνία 8 Φεβρουαρίου 1946 και αναφέρεται στη δράση μιας τέτοιας οργάνωσης:"...Η κατάστασις είναι πανομοιότυπος εις όλον τον νομόν...είναι πλέον φανερόν ότι η οργάνωσις εκτελεί διαταγάς εκ των άνω και συμμετέχουν εις αυτήν αξιωματικοί του Στρατού και της Χωροφυλακής, πιθανόν δε και δικαστικοί, εμπαίζοντες την κυβέρνησιν εις την προσπάθειαν να επιβάλη την τάξιν και να ενεργήση τιμίας εκλογάς"
Είναι χαρακτηριστικό το διάβημα που έκαναν προς τον πρωθυπουργό Βούλγαρη τον Ιούνιο του 1945, οι πολιτικοί αρχηγοί της κεντροδεξιάς στην οποία επισημαίνουν ότι "αι τρομοκρατικαί οργανώσεις της άκρας δεξιάς όχι μόνον δεν διώκονται αλλά αναφανδόν συμπράττουν με τα όργανα της τάξεως, προς τελείαν κάθε δημοκρατικής φωνής κατάπνιξιν" [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Πέρα από την ανοχή και τη συνεργασία, οι παρακρατικές ομάδες εξοπλίζονταν από τις επίσημες υπηρεσίες ασφαλείας. Σε έγγραφο της 6ης ταξιαρχίας εθνοφυλακής προς τις υφιστάμενές της μονάδες περιέχεται η εντολή για την υποβολή καταλόγων "τριάντα τουλάχιστον εθνικοφρόνων κατοίκων δυναμένων να αναλάβωσιν όπλα κατά την κρίσιν υμών". [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Σύμφωνα με βρετανικές εκτιμήσεις του 1946, περίπου 15.000 όπλα πέρασαν στα χέρια της ακροδεξιάς με αυτό τον τρόπο μέσα σε ενάμιση χρόνο.
Από τους πιο διάσημους παρακρατικούς της εποχής ήταν ο Γρηγόρης Σούρλας, οπλαρχηγός των Φαρσάλων που ξεκίνησε από παραδοσιακός ληστής και κατέληξε επικεφαλής ταγματασφαλιτών που προσπάθησαν να αναχαιτίσουν τον ΕΛΑΣ το Σεπτέμβριο του 1944. Το Φεβρουάριο του 1945 επανεμφανίζεται στα Φάρσαλα επικεφαλής ενός ένοπλου τμήματος συγκροτημένου και εξοπλισμένου από τους Βρετανούς και την επόμενη διετία πρωταγωνιστεί στο διωγμό της εαμικής αριστεράς στο μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλίας.
Τα γνωστότερα "κατορθώματά" του ήταν η απαγωγή του εισαγγελέα πρωτοδικών Λάρισας Χ.Πατακιά και κυρίως η κτηνώδης δολοφονία του απεσταλμένου του Ριζοσπάστη στην περιοχή, Κώστα Βιδάλη. Τυπικά επικηρυγμένος, θα επωφεληθεί από ψήφισμα του 1947 και θα παρουσιαστεί "αυθορμήτως" στις Αρχές ανασυγκροτώντας τη συμμορία του ως "νόμιμο" πλέον τμήμα του κυβερνητικού στρατού.
Εν ολίγοις, η αριστερά τελούσε υπό διωγμό. Δεν ήταν όμως μόνο η βία των παρακρατικών οργανώσεων. Ήταν και οι διώξεις από το επίσημο κράτος, διοικητικές και δικαστικές όπως θα δούμε παρακάτω.
Είδαμε παραπάνω τη στενή συνεργασία μεταξύ των τρομοκρατικών παρακρατικών ομάδων και του κατασταλτικού μηχανισμού του επίσημου κράτους (στρατός, εθνοφυλακή, χωροφυλακή) και αυτό δεν είναι κάτι που προέκυψε τυχαία. Σύμφωνα με εκθέσεις Βρετανών και Αμερικανών παρατηρητών, η Λευκή Τρομοκρατία ενορχηστρώθηκε από την ηγεσία του επίσημου στρατιωτικού και αστυνομικού μηχανισμού, προκειμένου να συντριβεί η οργανωμένη βάση της Αριστεράς. Χαρακτηριστικές είναι οι εκθέσεις του Γενικού Επιτελείου Στρατού την άνοιξη του 1945, στις οποίες το ΕΑΜ και η ΕΠΟΝ χαρακτηρίζονται"παράνομες", οποιαδήποτε δραστηριότητά τους θεωρείται "επαναστατική" και απαιτείται η "διάλυσίς"τους.
Όλα αυτά, μάλιστα, συνέβαιναν αμέσως μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, η οποία εγγυόταν πλήρως την"ελευθέραν εκδήλωσιν πολιτικών φρονημάτων" των πολιτών και την "απρόσκοπτον λειτουργίαν των ατομικών ελευθεριών, ως του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της δια του τύπου εκφράσεως των στοχασμών". Παρά τις μεγαλόστομες αυτές διακηρύξεις, στην πράξη η πολιτική δράση της Αριστεράς βρέθηκε από την αρχή σε ανελέητο διωγμό.
Ακόμη και η απλή έκδοση εφημερίδων ή η κυκλοφορία προκηρύξεων πολιτικού περιεχομένου από τις οργανώσεις του ΕΑΜ θεωρείται "επαναστατική ενέργεια", η ανακάλυψη τυπογραφείων του ΚΚΕ καταγράφεται ως αστυνομική επιτυχία ισοδύναμη με την ανεύρεση όπλων , ενώ οι οπαδοί του ΚΚΕ παρακολουθούνται από όργανα της εθνοφυλακής
Στη Σπάρτη, το Μάρτιο του '45, η εθνοφυλακή θα απαγορεύσει τις δημόσιες συγκεντρώσεις καθώς και τη διανομή προκηρύξεων και την ανακοίνωση ειδήσεων, πληροφοριών ή συνθημάτων. Στη Λάρισα, τον ίδιο μήνα, η χωροφυλακή θα πυροβολήσει εναντίον συγκεντρωμένων εαμικών με ένα νεκρό και οκτώ τραυματίες και στη συνέχεια, θα απαγορεύσει τη νυχτερινή κυκλοφορία. Στην Καρδίτσα, η εθνοφυλακή απαγορεύει κάθε συνάθροιση άνω των πέντε ατόμων και καταστρέφει τα γραφείς εαμικών πολιτιστικών συλλόγων. Ειρηνικές διαδηλώσεις στη Λιβαδειά, στη Θεσσαλονίκη, στην Αλεξανδρούπολη, στην Ιεράπετρα και στη Μυτιλήνη αιματοκυλιούνται από πυρά της εθνοφυλακής.
Σε αγαστή συνεργασία εθνοφυλάκων και παρακρατικών επιχειρείται το φίμωμα του εαμικού τύπου με οργανωμένες τρομοκρατικές επιθέσεις σε γραφεία και τυπογραφεία των εαμικών εφημερίδων. Εξίσου οργανωμένη είναι και η επίθεση εναντίον των γραφείων του ΚΚΕ και των εαμικών οργανώσεων, όταν και όποτε - τυπικά - οι κατά τόπους αρχές επιτρέπουν τη λειτουργία τους.
Αν όλα τα παραπάνω συνέβαιναν στα αστικά κέντρα με μεγάλη εαμική παρουσία, εύκολα καταλαβαίνει κανείς τι γινόταν στις κωμοπόλεις και τα χωριά: φόνοι εαμιτών από όργανα της τάξης, βασανισμοί κρατουμένων, συλλήψεις και φυλακίσεις με κάθε πρόσχημα
Το δικαστικό πογκρόμ
Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, εξαπολύθηκε ένα πραγματικό δικαστικό πογκρόμ εναντίον χιλιάδων πολιτών που είχαν πολεμήσει στις γραμμές του ΕΑΜ.
Το εκπληκτικό ήταν ότι ασκήθηκαν διώξεις ακόμη και για δράσεις εναντίον του κατοχικού καθεστώτος (!). Δίκες αγροτών για αντίσταση στη συγκέντρωση της παραγωγής από την κυβέρνηση Τσολάκογλου, δίκες εναντίον δημοσίων υπαλλήλων για απεργίες του 1943, δίκες χωροφυλάκων επειδή είχαν εγκαταλείψει την υπηρεσία τους για να προσχωρήσουν στους αντάρτες. Διώξεις που αν μη τι άλλο έδειχναν ότι η μετακατοχική κυβέρνηση αναγνώριζε ως νόμιμο το προηγούμενο κατοχικό καθεστώς (!)
Μια δεύτερη κατηγορία διώξεων αφορούσε την πολιτική δράση των μελών του ΕΑΜ και στόχευε στην ποινικοποίηση της πολιτικής δραστηριότητας των αριστερών. Έτσι, έγιναν δίκες για τη διανομή "προκηρύξεων επαναστατικού περιεχομένου", για πολιτικές συζητήσεις κατ'οίκον, ακόμη και πολιτών που τραγουδούσαν δημόσια εαμικά τραγούδια. Τέλος, ψηφίστηκε νόμος με τον οποίο απαγορευόταν όχι μόνο η αφισοκόλληση και η αναγραφή πολιτικών συνθημάτων, αλλά ακόμη και οποιοδήποτε "σήμα ή διακριτικόν δηλωτικόν του ότι ο φέρων αυτό ανήκει εις ωρισμένην πολιτική οργάνωσιν ή ιδεολογίαν"
Η σοβαρότερη, όμως, κατηγορία διώξεων αφορούσε τα "εγκλήματα" που είχε διαπράξει το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ είτε κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών είτε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στα πλαίσια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και των τοπικών εμφύλιων συγκρούσεων μεταξύ αντιμαχόμενων οργανώσεων.
Οι κυβερνητικές δυνάμεις πατώντας πάνω στο άρθρο 3 της συμφωνίας της Βάρκιζας, το οποίο εξαιρούσε από την αμνηστία εκείνα τα αδικήματα τα οποία "τα οποία δεν ήσαν απαραιτήτως αναγκαία δια την επιτυχίαν του πολιτικού αδικήματος", εξαπέλυσαν κύματα διώξεων και συλλήψεων για "εγκλήματα" που είχαν διαπραχθεί κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών. Παράλληλα, άρχισαν και διώξεις κατά των μελών του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ για "εγκλήματα" που είχαν διαπράξει την περίοδο της Κατοχής, την ίδια στιγμή που οι δωσίλογοι αντιμετωπίζονταν με εξαιρετική επιείκεια.
Στο πλαίσιο αυτό στήθηκε από κυβερνητικής πλευράς μία καλά συντονισμένη επικοινωνιακή καμπάνια, η οποία μιλούσε για "αγριότητες" των ανταρτών είτε κατασκευάζοντας φανταστικά εγκλήματα είτε μεγεθύνοντας σε εξωπραγματικό βαθμό κάποια πραγματικά γεγονότα, όπως κάποιες εκτελέσεις που είχαν γίνει από τον ΕΛΑΣ κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Παρόμοιοι μηχανισμοί επιστρατεύτηκαν και για τη δικαστική αντιμετώπιση αυτών των υποθέσεων. Για κάθε ανθρωποκτονία υποβάλλονταν διαδοχικές πανομοιότυπες μηνύσεις με δεκάδες κατηγορούμενους. Οι σχετικές δικογραφίες, όπως σημειώνει ένας εισαγγελέας της εποχής, "έμοιαζαν με ρίξιμο διχτυών, που τα ρίχνουν οι ψαράδες κι όσα ψάρια πιάσουν". Ο ίδιος εισαγγελέας συνεχίζει "Ύστερα από πρόχειρη μελέτη, αβασάνιστη και απρόσεκτη διαδικασία, με τη δυσμενέστερη προδιάθεση και προκατάληψη, άδειαζαν πάνω στο κεφάλι τους με αδυσώπητη αυστηρότητα όλους τους ασκούς του Αιόλου, καταδικάζοντας σε θάνατο τελείως αθώους ανθρώπους, κρατώντας επί μήνες στη φυλακή άνθρωπο που προέκυπτε από την ίδια τη δικογραφία αυτόδηλα πως ήταν αθώος ή καταδικάζοντας σε θάνατο ανθρώπους με το πρωτάκουστο σε ασάφεια κατηγορητήριο, πως "εφόνευσαν μεγάλο αριθμό αγνώστων προσώπων, σε άγνωστο τόπο και σε άγνωστο χρόνο". Εμέ του ιδίου μου έτυχε να επεξεργαστώ δυο δικογραφίες φόνων, με προφυλακισμένους τους κατηγορούμενους, ενώ προέκυπτε πως τα θύματα των φόνων...ζούσαν!" [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Ακόμη και ο υπουργός Δικαιοσύνης Γεώργιος Μαύρος, σε συνομιλία του με Βρετανούς βουλευτές αναφέρει: " Ενενήντα τοις εκατό των δικαστών ανήκουν στην ακροδεξιά. Είναι τόσο φανατικοί ώστε, χωρίς να λάβουν υπόψη τα στοιχεία, αποφαίνονται πάντοτε υπέρ της Δεξιάς και εις βάρος της Αριστεράς. Σε κάποιες περιπτώσεις, ανακάλυψα ότι είκοσι ως τριάντα άνθρωποι έχουν κατηγορηθεί για τον ίδιο φόνο". [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Ο αριθμητικός απολογισμός αυτού του διωγμού συγκλονίζει. Μέσα στο 1945 ασκήθηκαν συνολικά 80.000 ποινικές διώξεις σε βάρος εαμιτών, ενώ στα τέλη της χρονιάς ο αριθμός των φυλακισμένων έφτανε τις 19.000 και εκκρεμούσαν οι συλλήψεις 48.000 ακόμη εαμιτών.
Η κυβέρνηση Σοφούλη, που ανέλαβε το Νοέμβριο του 1945, προσπάθησε να αποσυμφορήσει την κατάσταση αυτή, με την αμνήστευση της ηθικής αυτουργίας και όλων των κατοχικών αδικημάτων εκτός από τις ανθρωποκτονίες. Η κίνηση, όμως, αυτή είχε περιορισμένα αποτελέσματα. Μέχρι τον Οκτώβριο του 1946 απολύθηκαν, βάσει της νομοθεσίας αυτής 5.500 άτομα, αλλά πολλοί από τους απολυμένους σκοτώθηκαν αμέσως από παρακρατικές συμμορίες ενώ άλλοι ξαναπιάστηκαν και διώχθηκαν ως "φυσικοί" αυτουργοί πλέον και όχι ως "ηθικοί".
Όπως διαπίστωνε ο εισαγγελέας Γυθείου, οι φυλακισμένοι εαμίτες φοβούνταν να απολυθούν, ενώ η προφυλάκιση αθώων αντιμετωπιζόταν συχνά από τους οικείους τους ως στοιχειώδες προστατευτικό μέτρο απέναντι στις δολοφονικές προθέσεις του παρακράτους [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Με το ξέσπασμα, δε, του εμφυλίου, οι θανατικές ποινές για γεγονότα της περιόδου 1943-1944 πολλαπλασιάζονται και γίνεται ευκολότερη η εκτέλεση των ποινών.
Το παραπάνω έγγραφο δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία το 2009 και μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο εδώ
Μια φρικιαστική πλευρά της ακροδεξιάς τρομοκρατίας, ήταν η έλλειψη σεβασμού προς τους νεκρούς αντιπάλους, το κόψιμο του κεφαλιού τους και η δημόσια επίδειξή του με σκοπό είτε την απόκτηση χρηματικής αμοιβής είτε την τρομοκράτηση και τον παραδειγματισμό όσων θα ήθελαν να ακολουθήσουν το δρόμο των ανταρτών.
Από τον Ιό της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας διαβάζουμε: "Η φωτογραφία που δημοσιεύτηκε στην αγγλική "Ντέιλι Μίρορ" στις 11 Νοεμβρίου του 1947 απεικόνιζε μια σκηνή όχι και τόσο πρωτότυπη για τα τότε δεδομένα:μερικοί καβαλάρηδες πόζαραν περήφανα στο φακό κρατώντας από τα μαλλιά τα κομμένα κεφάλια ανταρτισσών στο δρόμο προς την είσπραξη της χρηματικής τους αμοιβής.
Κάτι η δύναμη της φρικτής εικόνας και το φύλο των κεφαλιών, κάτι οι πληροφορίες ότι οι Βρετανοί αποδεικνύονταν εσχάτως εξαιρετικά ανεκτικοί στο όργιο της "λευκής τρομοκρατίας", το δημοσίευμα της "Ντέιλι Μίρορ" υποχρέωσε το Φόρεϊν Οφις να διατάξει έρευνα για το ζήτημα των κομμένων κεφαλιών. Σε λίγες ημέρες, ο βρετανός πρεσβευτής στην Αθήνα Νόρτον ανέλαβε να "επαληθεύσει την ιστορία των θρυλούμενων ωμοτήτων" και ζήτησε να ενημερωθεί σχετικά από τον υπουργό Δημόσιας Τάξης Ρέντη.
Από το αυτοβιογραφικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη "Δρόμοι του Αρχάγγελου" διαβάζουμε: "Στο χωριό Κλαδισός κοντά στα Χανιά οι κυβερνητικές δυνάμεις τοποθέτησαν τα ακέφαλα σώματα και τα κεφάλια 7 ανταρτών του ΔΣΕ Κρήτης και μιας γυμνής γυναίκας στο κεφάλι της οποίας είχαν βάλει και γυαλιά για αστείο. Το τελευταίο κεφάλι και κορμί ήταν του Έκτορα Θεοδωράκη (μακρινού εξάδερφου του Μίκη Θεοδωράκη) " [ Κόκκινος φάκελος ]
Το αποτέλεσμα της πρακτικής αυτής ήταν καταλυτικό. Το φοβισμένο πλήθος αποδέχτηκε την εξουσία των κρατικών και παρακρατικών τρομοκρατών και κράτησε για τον εαυτό του το θλιβερό ρόλο του άβουλου και υποτακτικού παρατηρητή, ρόλο που κρατάει μέχρι σήμερα
Σιγά-σιγά, η οργάνωση Χ αποκτούσε το χαρακτηριστικό προφίλ ενός φασιστικού κινήματος και εξαπλωνόταν. Σχεδόν σε κάθε πόλη δημιουργήθηκαν παραρτήματα της οργάνωσης Χ. Ανάμεσα στην οργάνωση Χ και την εθνοφυλακή, το στρατό και τη Χωροφυλακή, υπήρχαν στενές σχέσεις και έτσι άρχισε να δημιουργείται ένα κράτος εν κράτει που πολλές φορές φαινόταν ότι αυτό - σε σχέση με το επίσημο κράτος - είχε το πάνω χέρι.
Στην Αθήνα και τον Πειραιά, η αστυνομία σε συνεργασία με την οργάνωση Χ και άλλες ακροδεξιές ομάδες χτυπούσε τις "κόκκινες" συνοικίες: Καισαριανή, Περιστέρι, Κοκκινιά, Νέα Ιωνία. Οι αποκλεισμοί και τα μπλόκα που εφάρμοζαν έμοιαζαν εκπληκτικά με τις μεθόδους των Γερμανών κατακτητών με συλλήψεις, φυλακίσεις και δολοφονίες αριστερών.
Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του υπουργού Εσωτερικών της κυβέρνησης Βούλγαρη, Κ.Τσάτσου, στα τέλη του 1945: " Ότε κατ'Απρίλιον ανελάβομεν το υπουργείον των Εσωτερικών, ένοπλαι οργανώσεις, ως η Χ, ήσαν εν πλήρει δράσει. Όχι μόνον συνελάμβανον άτομα, εν συνεργασία μετά των αρχών, όχι μόνον τα ανέκριναν μεταχειριζόμεναι μέσα βίας, αλλά και την νύκταν περιεπόλουν και ήσαν ούτως ειπείν μία σιωπηρώς καθιερωμένη κατάστασις" [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Κι αν αυτά συνέβαιναν στην Αθήνα και τον Πειραιά, στην επαρχία τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα. Στο παρακάτω έγγραφο που εξέδωσε η οργάνωση Χ Πελλάνας (Λακωνίας) τον Οκτώβρη του'45, διαβάζουμε ότι"απαγορεύεται η κυκλοφορία των ατόμων των ανηκόντων εις το κομμουνιστικόν κόμμα πέραν της 7ης εσπερινής και μέχρι της 6ης πρωϊνής. Επίσης, απαγορεύεται η μετακίνησις παντός κομμουνιστού ανδρός ή γυναικός άνευ αδείας της Χ. Πας συλλαμβανόμενος άνευ αδείας, θα οδηγείται εις την αρμοδίαν αρχήν"
Χαρακτηριστικά είναι τα γεγονότα της Καλαμάτας τον Ιανουάριο του 1946. Τρεις διωκόμενοι αριστεροί στη Σπάρτη, για λόγους αντεκδίκησης, έστησαν ενέδρα και σκότωσαν έναν από τους ηγέτες της οργάνωσης Χ, τους σωματοφύλακες και το γιο του. Δύο μέρες μετά, μέλη της Χ πήραν εκδίκηση για το φόνο ρίχνοντας χειροβομβίδα σε ένα καφενείο όπου σύχναζαν αριστεροί με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο και να τραυματιστούν τέσσερα άτομα. Την επόμενη μέρα το ΕΑΜ οργάνωσε διαδήλωση και ως απάντηση οι δυνάμεις της Χ , που έφταναν τους 1.000 άντρες, απέκλεισαν όλες τις προσβάσεις προς την πόλη και με αρχηγό τον Β. Μαγγανά την κατέλαβαν για δύο μέρες. Κατά τη διάρκεια της κατάληψης, η οργάνωση Χ κατέλυσε τις αρχές της πόλης, διέλυσε τα γραφεία και τα τυπογραφεία της αριστεράς, ενώ συνέλαβε εκατοντάδες αριστερούς πολίτες.
Οι πράξεις αυτές ανάγκασαν την κυβέρνηση Σοφούλη να κηρύξει στρατιωτικό νόμο στη Μεσσηνία και τη Λακωνία και ο Μαγγανάς υποχρεώθηκε να αποχωρήσει από την πόλη. Η κυβέρνηση έστειλε στην Καλαμάτα τεθωρακισμένα, αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις αλλά ο Μαγγανάς διέφυγε ανενόχλητος παίρνοντας μαζί του ομήρους, από τους οποίους αρκετούς εκτέλεσε. Οι υπόλοιποι απελευθερώθηκαν ύστερα από προσπάθειες της βρετανικής αποστολής, της εκκλησίας και κυβερνητικών παραγόντων.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι ο Μαγγανάς επικηρύχθηκε από την κυβέρνηση, δεν καταδιώχθηκε σοβαρά και παρέμενε ασύλληπτος για μήνες, ενώ κανένα από τα μέλη της οργάνωσης Χ που συμμετείχαν στη κατάληψη της Καλαμάτας δε συνελήφθη. Όπως έγραψε η εφημερίδα Το Βήμα, "πέντε αποσπάσματα χωροφυλακής που είχον σταλή δια την καταδίωξιν της συμμορίας Μαγγανά έστησαν διασκέδασιν μαζί της. Συμμορίται και χωροφύλακες έψησαν αμνόν και αφού ευωχήθησαν και εχόρευσαν, απεχωρίσθησαν φιλικώς". [Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών, Διπλωματική εργασία του Δ.Δεμερτζή]
Τα γεγονότα της Καλαμάτας έδειξαν τη δύναμη της άκρας δεξιάς στην ύπαιθρο. Δύναμη που της επέτρεπε να αμφισβητεί την εξουσία του κράτους, ενώ το ίδιο το κράτος δεν έκανε ιδιαίτερες προσπάθειες να υπερασπιστεί το κύρος και την εξουσία του.
Η δύναμη της Χ έφτανε πλέον τους 50.000, από τους οποίους οι μισοί ήταν ένοπλοι. Από τα 4.000 μέλη του 1943, στα μέσα του 1945 έφτασε τα 50.000 και απέκτησε υπό τον έλεγχό της εκτεταμένες περιοχές της χώρας με αποτέλεσμα να μπορεί να επηρεάζει το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών. Σε αντίθεση με την αριστερά που είχε αφοπλιστεί και ακολουθούσε πολιτική αυτοσυγκράτησης, η ακροδεξιά ακολουθούσε επιθετική πολιτική με την ανοχή και τη στήριξη του επίσημου κράτους.
 |
| Διαδήλωση της οργάνωσης Χ υπέρ του βασιλιά τον Αύγουστο του 1946 |
Μετά την επίσημη διάλυση της Χ, ως πολιτικοστρατιωτικής οργάνωσης, το μεν πολιτικό σκέλος της θα μετατραπεί σε "Εθνικόν Κόμμα Χιτών", ο δε ένοπλες ομάδες της θα αξιοποιηθούν από τη Χωροφυλακή. Τέλος, το Σεπτέμβριο του 1946 ο μηχανισμός της Χ θα χρησιμοποιηθεί για την επάνδρωση των επίσημων παραστρατιωτικών Μονάδων Ασφαλείας Υπαίθρου (ΜΑΥ)
Μετά την απόσυρσή τους από τα αστυνομικά τους καθήκοντα, οι Χίτες θα επικεντρωθούν στην εκκαθάριση της τέχνης και του πολιτισμού από τους αριστερούς, με καθημερινές συμπλοκές στις ανώτερες σχολές και οργανωμένη εκστρατεία αποκλεισμού εαμιτών ηθοποιών από τα θέατρα της πρωτεύουσας. Το πιο γνωστό επεισόδιο ήταν η επιδρομή εκατοντάδων ακροδεξιών στα θέατρα Ερμής και Λυρικόν, με αποτέλεσμα τη δολοφονία ενός ηθοποιού και τον τραυματισμό αρκετών άλλων.
Σχολιάζοντας τα γεγονότα αυτά, ο Κ.Τσάτσος δήλωνε " η εμφάνισις προπαγανδιστικών έργων από της σκηνής ωρισμένων θεάτρων υπέρ της ιδέας μιας παρατάξεως δυσχεραίνει την προσπάθειαν δια την γαλήνευσιν της χώρας και τον κατευνασμόν των παθών". [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Τα προπαγανδιστικά έργα στα οποία αναφερόταν ο Τσάτσος ήταν ο "έμπορος της Βενετίας" και ο "Ιούλιος Καίσαρ" !!
Ένοπλες παρακρατικές ομάδες
Εκτός, όμως, από την οργάνωση Χ είχαν αναπτυχθεί πλήθος παρακρατικών οργανώσεων που πολλές από αυτές δεν ήταν τίποτα περισσότερο από συμμορίες. Οι οργανώσεις αυτές είχαν ή αποκτούσαν στην πορεία στενούς δεσμούς με την οργάνωση Χ και η διάκρισή τους από αυτήν ήταν δύσκολη.
Για την ύπαρξη αυτών των παρακρατικών συμμοριών, ο Σ.Γρηγοριάδης στο έργο του "Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας" παραθέτει αποσπάσματα από το βιβλίο του "εθνικόφρονα" υποστράτηγου Ζαφειρόπουλου, "Ο Αντισυμμοριακός αγών" : "Ούτω κατά το 1945 εις την ύπαιθρον υφίσταντο τέσσαρες κατηγορίαι ενόπλων ομάδων:
α) Ομάδες αποτελούμεναι εκ των υπολειμμάτων του ΕΛΑΣ ή εκ των εισερχομένων εκ των ομόρων δορυφορικών κρατών, συνολικής δυνάμεως κυμαινομένης από 4.000 - 4.500 περίπου.
β) Κοινοί λησταί, παρουσιαζόμενοι ως επί το πλείστον ως εθνικόφρονες και ουδόλως διαφέροντες των συμμοριακών ομάδων.
γ) Εθνικόφρονες χωρικοί και αγρόται, υπεραμυνόμενοι της ζωής και της περιουσίας των κατά των διώξεων και πιέσεων των συμμοριτών και κοινών ληστών είτε μεμονωμένως, είτε οργανωμένοι εις ομάδας.
δ) Παρακρατικαί οργανώσεις, μη αποβλέπουσαι εις την συνδρομήν των οργάνων της τάξεως, αλλά τουναντίον εις την παρεμβολήν εμποδίων".
Ο ίδιος συγγραφέας συνεχίζει αναφέροντας επακριβώς τις ομάδες αυτές, τους ηγέτες τους, την περιοχή δράσης της καθεμιάς αλλά και τη στενή σχέση συνεργασίας που είχαν αναπτύξει με τη Χωροφυλακή: "Αι κυριότεραι ένοπλοι ομάδες εθνικοφρόνων οργανώθησαν:
α) Εις την Πελοπόννησον: Εις Λακωνίαν: Μαγγανάς. Εις Καλάμας: Κατσαρέας και μετά τον θάνατόν του Γερακάρης και Καμαρινέας
β) Εις την Στερεάν Ελλάδα και Θεσσαλίαν: Εις την Α.Θεσσαλίαν: Σούρλας. Εις την Δ.Θεσσαλίαν: Καλαμπαλίκης, Βελέντζας, Ταμπούρος, Τσαντούλας. Εις περιοχάς Καλαμπάκας, Τρικκάλων, Κόζιακα: Κουκουμτζής, Μαϊμάνης, Μπίζης. Εις την περιοχήν Φθιώτιδος (Λαμία): Βουρλάκης.
γ) Εις την Ήπειρον: Εις Λάκα Σούλι: Καλιοδημήτρης. Εις Θεσπρωτίαν: Μπαλούμπας, Κάτσιος, Πανταλέων.
δ) Εις την Μακεδονίαν: Εις την περιοχήν Δράμας: Αντών Τσαούσης ( Φωστηρίδης ). Εις την περιοχήν Χρυσουπόλεως-Καβάλας: Κάπας και Βαγγέλης
 |
| Οι αρχηγοί των δύο μεγαλύτερων παρακρατικών οργανώσεων της Βοιωτίας και της Ανατολικής Στερεάς: Αριστερά οι αδελφοί Σούρλα και δεξιά ο Μπίσδας |
Κατά τους συμμορίτας αι ομάδες αύται μεγάλως συνέβαλον εις την ανάπτυξιν του συμμοριτισμού: "Με την σαδιστικήν των συμπεριφοράν είναι οι κύριοι στρατολόγοι του σημερινού Δημοκρατικού Στρατού".
Κατά την έκθεσιν της Κοινοβουλευτικής Αγγλικής Αποστολής Κωξ αι παρακρατικαί αύται οργανώσεις προσεπάθουν να παρεμποδίσουν την εξάπλωσιν του Κομμουνισμού. Εν τούτοις "είναι γεγονός ότι αύται ουδέποτε συμπλέκονται εις μάχην με τους κομμουνιστάς, αλλ'ασχολούνται με την τρομοκρατίαν των χωρικών και τον εκβιασμόν οιουδήποτε πλουσίου, ο οποίος θα είχεν αρκετά να πληρώση".
Τα τμήματα της Χωροφυλακής έναντι των μη νομίμων τούτων ενόπλων οργανώσεων ετήρουν στάσιν ανοχής ή συνειργάζοντο...." [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας]
Σημείωση: Ο όρος "συμμορίτης"ή "κομμουνιστοσυμμορίτης" χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα από τους ακροδεξιούς και αναφέρεται στον αντάρτη του Δημοκρατικού Στρατού. Η δράση τους, επίσης, αποκαλείται "συμμοριτοπόλεμος" ενώ η ένοπλη δράση του κράτους εναντίον τους αποκαλείται "Αντισυμμοριακός Αγώνας"
Αλλά και η Εθνοφυλακή επιδείκνυε παρόμοια ανοχή και διάθεση συνεργασίας με τις φασιστικές ομάδες. Ο αντιστράτηγος Θ.Πετζόπουλος στο έργο του "1941-1950.Τραγική Πορεία", αναφερόμενος στην είσοδο της 8ης Ταξιαρχίας Εθνοφυλακής - που ο ίδιος διοικούσε - στην Τρίπολη στις 2 Μαρτίου 1945, γράφει: "Κατευθύνθην αμέσως εις τας Φυλακάς, όπου εκρατούντο τότε εκατόν περίπου αξιωματικοί και πλήθος εθνικοφρόνων πολιτών. Ήνοιξα άνευ χρονοτριβής τας πύλας και τους απέλυσα. Εις τον Εισαγγελέα Εφετών Ναυπλίου, όστις διεμαρτυρήθη, απάντησα "όλοι οι αποφυλακισθέντες εκρατούντο παρανόμως υπό του ΕΑΜ και ότι κράτος του ΕΑΜ δεν υπήρξεν ποτέ δια να το σεβασθή κανείς' ". Οι αξιωματικοί αυτοί που απελευθέρωσε η Εθνοφυλακή δεν ήταν άλλοι από αξιωματικούς των Ταγμάτων Ασφαλείας.
Αλλά και ο στρατηγός Καραγιάννης, εκ των αρχηγών του ΙΔΕΑ, στο έργο του "1940-1952. Το Δράμα της Ελλάδος", γράφει: "Ετέρα ενέργεια δια την παρεμπόδισιν της κομμουνιστικής προπαρασκευής, ήτο και η ενίσχυσις υπό των μικρών Αξιωματικών, συγκεκαλυμμένως, των διαφόρων αντικομμουνιστικών ομάδων, ηθικώς, δι'οπλισμού, πυρομαχικών και ελευθερίας ενεργείας, αίτινες έδρων αποτελεσματικώτερον των στρατιωτικών αποσπασμάτων, ως γνώσται του εδάφους, των τοπικών συνθηκών, των προσώπων και πραγμάτων.Η λύσις αύτη παρουσίαζεν αδυναμίας και ιδία την έλλειψιν πειθαρχίας και την εκτροπήν εις τινας περιπτώσεις εις αντεκδικήσεις και εις τινας περιπτώσεις και λαφυραγωγίας ακόμη, πλην όμως υπήρξεν αύτη μία μάχαιραν εις το κομμουνιστικόν υπογάστριον. Αι αντικομμουνιστικαί αύται ομάδες προσέφεραν μεγάλες εις την Πατρίδα υπηρεσίας και υπήρξαν οι πρόδρομοι των κατά την διάρκειαν του συμμοριτοπολέμου δημιουργηθέντων εθελοντικών Λόχων και Ταγμάτων εξ ενόπλων πολιτών, εξελιχθέντων τελικώς εις τα Τάγματα Εθνοφυλακής Αμύνης (ΤΕΑ) τα οποία τόσον αποτελεσματικά συμβάλωσιν μέχρι σήμερον εις την εθνικήν ασφάλειαν".
Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν είναι καθόλου παράξενο που στην ύπαιθρο κυριαρχούσε η παρακρατική εξουσία και τρομοκρατία. Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της Εφημερίδας Βήμα στις 7 Μαρτίου 1946:"...τας πρωϊνάς ώρας της 5ης τρέχοντος μηνός τριακονταμελής συμμορία, ωπλισμένη με αυτόματα και πολεμικά ιταλικά όπλα, υπό την αρχηγίαν του Φωκίωνος Αλυσσανδράτου, περιεκύκλώσε το χωρίον Δαυγάτα και απήγαγε 15 περίπου πολίτας δεσμίους, ανήκοντας εις την αριστεράν παράταξιν. Γυναίκες των ομήρων, θελήσασαι να ακολουθήσουν τους απαχθέντας, επυροβολήθησαν υπό των μελών της συμμορίας".
Τη συνέχεια της ιστορίας τη μαθαίνουμε από δημοσίευμα της εφημερίδας "Ακρόπολις" στις 12 Μαρτίου:"...Ούτω καίτοι από εβδομάδος δυνάμεις της Χωροφυλακής απεβιβάσθησαν εις Κεφαλληνίαν, ίνα καταδιώξουν την συμμορίαν του "εθνικόφρονος" Αλυσσανδράτου, ούτος όχι μόνον δεν συνελήφθη, αλλά προχθές ανευρέθησαν επί της οδού Δουλινάτων-Πυλάρου νεκροί οι όμηροι, οίτινες είχον απαχθεί υπό της συμμορίας..."
Φαίνεται από τα παραπάνω η αδυναμία ή η απροθυμία της Χωροφυλακής να αντιμετωπίσει τις ένοπλες ακροδεξιές ομάδες. Στην παρακάτω έκθεση, όμως, φαίνεται ξεκάθαρα ότι τις περισσότερες φορές δεν επρόκειτο για αδυναμία ή απροθυμία της Χωροφυλακής αλλά για συνεργασία μεταξύ των συμμοριών αυτών και της Χωροφυλακής ή του Στρατού. Η έκθεση αυτή αποστέλλεται από το νομάρχη Αργολιδοκορινθίας προς τον υπουργό Εσωτερικών, έχει ημερομηνία 8 Φεβρουαρίου 1946 και αναφέρεται στη δράση μιας τέτοιας οργάνωσης:"...Η κατάστασις είναι πανομοιότυπος εις όλον τον νομόν...είναι πλέον φανερόν ότι η οργάνωσις εκτελεί διαταγάς εκ των άνω και συμμετέχουν εις αυτήν αξιωματικοί του Στρατού και της Χωροφυλακής, πιθανόν δε και δικαστικοί, εμπαίζοντες την κυβέρνησιν εις την προσπάθειαν να επιβάλη την τάξιν και να ενεργήση τιμίας εκλογάς"
Είναι χαρακτηριστικό το διάβημα που έκαναν προς τον πρωθυπουργό Βούλγαρη τον Ιούνιο του 1945, οι πολιτικοί αρχηγοί της κεντροδεξιάς στην οποία επισημαίνουν ότι "αι τρομοκρατικαί οργανώσεις της άκρας δεξιάς όχι μόνον δεν διώκονται αλλά αναφανδόν συμπράττουν με τα όργανα της τάξεως, προς τελείαν κάθε δημοκρατικής φωνής κατάπνιξιν" [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Πέρα από την ανοχή και τη συνεργασία, οι παρακρατικές ομάδες εξοπλίζονταν από τις επίσημες υπηρεσίες ασφαλείας. Σε έγγραφο της 6ης ταξιαρχίας εθνοφυλακής προς τις υφιστάμενές της μονάδες περιέχεται η εντολή για την υποβολή καταλόγων "τριάντα τουλάχιστον εθνικοφρόνων κατοίκων δυναμένων να αναλάβωσιν όπλα κατά την κρίσιν υμών". [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Σύμφωνα με βρετανικές εκτιμήσεις του 1946, περίπου 15.000 όπλα πέρασαν στα χέρια της ακροδεξιάς με αυτό τον τρόπο μέσα σε ενάμιση χρόνο.
Από τους πιο διάσημους παρακρατικούς της εποχής ήταν ο Γρηγόρης Σούρλας, οπλαρχηγός των Φαρσάλων που ξεκίνησε από παραδοσιακός ληστής και κατέληξε επικεφαλής ταγματασφαλιτών που προσπάθησαν να αναχαιτίσουν τον ΕΛΑΣ το Σεπτέμβριο του 1944. Το Φεβρουάριο του 1945 επανεμφανίζεται στα Φάρσαλα επικεφαλής ενός ένοπλου τμήματος συγκροτημένου και εξοπλισμένου από τους Βρετανούς και την επόμενη διετία πρωταγωνιστεί στο διωγμό της εαμικής αριστεράς στο μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλίας.
 |
| H συμμορία του Σούρλα μαζί με το Βρετανό σύνδεσμό της Μόλγκαν |
Τα γνωστότερα "κατορθώματά" του ήταν η απαγωγή του εισαγγελέα πρωτοδικών Λάρισας Χ.Πατακιά και κυρίως η κτηνώδης δολοφονία του απεσταλμένου του Ριζοσπάστη στην περιοχή, Κώστα Βιδάλη. Τυπικά επικηρυγμένος, θα επωφεληθεί από ψήφισμα του 1947 και θα παρουσιαστεί "αυθορμήτως" στις Αρχές ανασυγκροτώντας τη συμμορία του ως "νόμιμο" πλέον τμήμα του κυβερνητικού στρατού.
Αλλά και για την Πελοπόννησο διαβάζουμε τα παρακάτω από τον υποστράτηγο Ζαφειρόπουλο: " Αι οργανώσεις αυτές επιδίδονταν στην κατατρομοκράτηση του πληθυσμού και διέπραττον ανανδρίες και εγκλήματα, άτινα δεν παρετηρήθησαν εις ουδεμίαν άλλην περιοχήν της επικρατείας, μηδέ εις την Όθρυν με την παρακρατικήν οργάνωσιν του Σούρλα"
Αρχηγοί των ομάδων αυτών ήταν πρώην ταγματασφαλίτες, όπως ο Πάνος Κατσαρέας και ο Βαγγέλης Μαγγανάς. Ο πρώτος υπηρέτησε στο τάγμα ασφαλείας του Βρετάκου ενώ το Μάιο του 1944 εμφανίζεται ως διοικητής του "λόχου ασφαλείας" Καλαμάτας. Ο δεύτερος έδρασε ως συνεργάτης των Γερμανών στο μπλόκο του 1944 στην Καλαμάτα και υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός στο τοπικό τάγμα ασφαλείας. Το Νοέμβριο του 1945 καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο για συλλήψεις πολιτών σε γερμανικά μπλόκα, αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να κυκλοφορεί ελεύθερος ως οπλαρχηγός της Χ.
Αποκορύφωμα της δράσης του είναι η διήμερη κατάληψη της Καλαμάτας τον Ιανουάριο του 1946 στην οποία αναφερθήκαμε παραπάνω και η οποία συνοδεύτηκε από επιδρομές σε σπίτια αριστερών, καταστροφές εαμικών γραφείων, δολοφονίες, κακοποιήσεις, βιασμούς και απαγωγές. [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Παρόμοια κατάσταση συναντούμε σε όλη την Ελλάδα. Στη Βόρεια Πίνδο οι ένοπλες ομάδες της ακροδεξιάς καθοδηγούνται από πλούσιους τσελιγκάδες με μακρόχρονη παρουσία στα κέντρα εξουσίας, οι οποίοι στρατολογούν ανάμεσα στους υποτακτικούς τους. Στην Ήπειρο, αυτό το ρόλο τον αναλαμβάνουν πολέμαρχοι του ΕΔΕΣ, οι οποίοι έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με τον κόσμο του ΕΑΜ από την Κατοχή. Στην Κρήτη, επικεφαλής των δεξιών συμμοριών που από το καλοκαίρι του 1945 τρομοκρατούν την επαρχία Κισσάμου είναι οι Καμηλάκηδες, πρώην ταγματασφαλίτες..
Ο απολογισμός όλου αυτού του διωγμού είναι συγκλονιστικός. Από τη συμφωνία της Βάρκιζας μέχρι τις εκλογές του Μαρτίου 1946 σκοτώθηκαν 1289 μέλη ή οπαδοί της αριστεράς, χωρίς να προσμετρήσουμε τις απόπειρες δολοφονίας, τις κακοποιήσεις, τις συλλήψεις, τους βιασμούς και τις λεηλασίες σπιτιών και γραφείων. [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Οι διώξεις του επίσημου κράτους
Εν ολίγοις, η αριστερά τελούσε υπό διωγμό. Δεν ήταν όμως μόνο η βία των παρακρατικών οργανώσεων. Ήταν και οι διώξεις από το επίσημο κράτος, διοικητικές και δικαστικές όπως θα δούμε παρακάτω.
Είδαμε παραπάνω τη στενή συνεργασία μεταξύ των τρομοκρατικών παρακρατικών ομάδων και του κατασταλτικού μηχανισμού του επίσημου κράτους (στρατός, εθνοφυλακή, χωροφυλακή) και αυτό δεν είναι κάτι που προέκυψε τυχαία. Σύμφωνα με εκθέσεις Βρετανών και Αμερικανών παρατηρητών, η Λευκή Τρομοκρατία ενορχηστρώθηκε από την ηγεσία του επίσημου στρατιωτικού και αστυνομικού μηχανισμού, προκειμένου να συντριβεί η οργανωμένη βάση της Αριστεράς. Χαρακτηριστικές είναι οι εκθέσεις του Γενικού Επιτελείου Στρατού την άνοιξη του 1945, στις οποίες το ΕΑΜ και η ΕΠΟΝ χαρακτηρίζονται"παράνομες", οποιαδήποτε δραστηριότητά τους θεωρείται "επαναστατική" και απαιτείται η "διάλυσίς"τους.
Όλα αυτά, μάλιστα, συνέβαιναν αμέσως μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, η οποία εγγυόταν πλήρως την"ελευθέραν εκδήλωσιν πολιτικών φρονημάτων" των πολιτών και την "απρόσκοπτον λειτουργίαν των ατομικών ελευθεριών, ως του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της δια του τύπου εκφράσεως των στοχασμών". Παρά τις μεγαλόστομες αυτές διακηρύξεις, στην πράξη η πολιτική δράση της Αριστεράς βρέθηκε από την αρχή σε ανελέητο διωγμό.
Ακόμη και η απλή έκδοση εφημερίδων ή η κυκλοφορία προκηρύξεων πολιτικού περιεχομένου από τις οργανώσεις του ΕΑΜ θεωρείται "επαναστατική ενέργεια", η ανακάλυψη τυπογραφείων του ΚΚΕ καταγράφεται ως αστυνομική επιτυχία ισοδύναμη με την ανεύρεση όπλων , ενώ οι οπαδοί του ΚΚΕ παρακολουθούνται από όργανα της εθνοφυλακής
 |
| Έφιπποι εθνοφύλακες κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων |
Σε αγαστή συνεργασία εθνοφυλάκων και παρακρατικών επιχειρείται το φίμωμα του εαμικού τύπου με οργανωμένες τρομοκρατικές επιθέσεις σε γραφεία και τυπογραφεία των εαμικών εφημερίδων. Εξίσου οργανωμένη είναι και η επίθεση εναντίον των γραφείων του ΚΚΕ και των εαμικών οργανώσεων, όταν και όποτε - τυπικά - οι κατά τόπους αρχές επιτρέπουν τη λειτουργία τους.
 |
| Η εθνοφυλακή της Ξάνθης το 1946 |
Αν όλα τα παραπάνω συνέβαιναν στα αστικά κέντρα με μεγάλη εαμική παρουσία, εύκολα καταλαβαίνει κανείς τι γινόταν στις κωμοπόλεις και τα χωριά: φόνοι εαμιτών από όργανα της τάξης, βασανισμοί κρατουμένων, συλλήψεις και φυλακίσεις με κάθε πρόσχημα
Το δικαστικό πογκρόμ
Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, εξαπολύθηκε ένα πραγματικό δικαστικό πογκρόμ εναντίον χιλιάδων πολιτών που είχαν πολεμήσει στις γραμμές του ΕΑΜ.
Το εκπληκτικό ήταν ότι ασκήθηκαν διώξεις ακόμη και για δράσεις εναντίον του κατοχικού καθεστώτος (!). Δίκες αγροτών για αντίσταση στη συγκέντρωση της παραγωγής από την κυβέρνηση Τσολάκογλου, δίκες εναντίον δημοσίων υπαλλήλων για απεργίες του 1943, δίκες χωροφυλάκων επειδή είχαν εγκαταλείψει την υπηρεσία τους για να προσχωρήσουν στους αντάρτες. Διώξεις που αν μη τι άλλο έδειχναν ότι η μετακατοχική κυβέρνηση αναγνώριζε ως νόμιμο το προηγούμενο κατοχικό καθεστώς (!)
Μια δεύτερη κατηγορία διώξεων αφορούσε την πολιτική δράση των μελών του ΕΑΜ και στόχευε στην ποινικοποίηση της πολιτικής δραστηριότητας των αριστερών. Έτσι, έγιναν δίκες για τη διανομή "προκηρύξεων επαναστατικού περιεχομένου", για πολιτικές συζητήσεις κατ'οίκον, ακόμη και πολιτών που τραγουδούσαν δημόσια εαμικά τραγούδια. Τέλος, ψηφίστηκε νόμος με τον οποίο απαγορευόταν όχι μόνο η αφισοκόλληση και η αναγραφή πολιτικών συνθημάτων, αλλά ακόμη και οποιοδήποτε "σήμα ή διακριτικόν δηλωτικόν του ότι ο φέρων αυτό ανήκει εις ωρισμένην πολιτική οργάνωσιν ή ιδεολογίαν"
Η σοβαρότερη, όμως, κατηγορία διώξεων αφορούσε τα "εγκλήματα" που είχε διαπράξει το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ είτε κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών είτε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στα πλαίσια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και των τοπικών εμφύλιων συγκρούσεων μεταξύ αντιμαχόμενων οργανώσεων.
Οι κυβερνητικές δυνάμεις πατώντας πάνω στο άρθρο 3 της συμφωνίας της Βάρκιζας, το οποίο εξαιρούσε από την αμνηστία εκείνα τα αδικήματα τα οποία "τα οποία δεν ήσαν απαραιτήτως αναγκαία δια την επιτυχίαν του πολιτικού αδικήματος", εξαπέλυσαν κύματα διώξεων και συλλήψεων για "εγκλήματα" που είχαν διαπραχθεί κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών. Παράλληλα, άρχισαν και διώξεις κατά των μελών του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ για "εγκλήματα" που είχαν διαπράξει την περίοδο της Κατοχής, την ίδια στιγμή που οι δωσίλογοι αντιμετωπίζονταν με εξαιρετική επιείκεια.
Στο πλαίσιο αυτό στήθηκε από κυβερνητικής πλευράς μία καλά συντονισμένη επικοινωνιακή καμπάνια, η οποία μιλούσε για "αγριότητες" των ανταρτών είτε κατασκευάζοντας φανταστικά εγκλήματα είτε μεγεθύνοντας σε εξωπραγματικό βαθμό κάποια πραγματικά γεγονότα, όπως κάποιες εκτελέσεις που είχαν γίνει από τον ΕΛΑΣ κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Παρόμοιοι μηχανισμοί επιστρατεύτηκαν και για τη δικαστική αντιμετώπιση αυτών των υποθέσεων. Για κάθε ανθρωποκτονία υποβάλλονταν διαδοχικές πανομοιότυπες μηνύσεις με δεκάδες κατηγορούμενους. Οι σχετικές δικογραφίες, όπως σημειώνει ένας εισαγγελέας της εποχής, "έμοιαζαν με ρίξιμο διχτυών, που τα ρίχνουν οι ψαράδες κι όσα ψάρια πιάσουν". Ο ίδιος εισαγγελέας συνεχίζει "Ύστερα από πρόχειρη μελέτη, αβασάνιστη και απρόσεκτη διαδικασία, με τη δυσμενέστερη προδιάθεση και προκατάληψη, άδειαζαν πάνω στο κεφάλι τους με αδυσώπητη αυστηρότητα όλους τους ασκούς του Αιόλου, καταδικάζοντας σε θάνατο τελείως αθώους ανθρώπους, κρατώντας επί μήνες στη φυλακή άνθρωπο που προέκυπτε από την ίδια τη δικογραφία αυτόδηλα πως ήταν αθώος ή καταδικάζοντας σε θάνατο ανθρώπους με το πρωτάκουστο σε ασάφεια κατηγορητήριο, πως "εφόνευσαν μεγάλο αριθμό αγνώστων προσώπων, σε άγνωστο τόπο και σε άγνωστο χρόνο". Εμέ του ιδίου μου έτυχε να επεξεργαστώ δυο δικογραφίες φόνων, με προφυλακισμένους τους κατηγορούμενους, ενώ προέκυπτε πως τα θύματα των φόνων...ζούσαν!" [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
 |
| Η μεγάλη συγκέντρωση του ΕΑΜ για την Αμνηστία που πραγματοποιήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 1945 στο γήπεδο της Λ. Αλεξάνδρας |
Ακόμη και ο υπουργός Δικαιοσύνης Γεώργιος Μαύρος, σε συνομιλία του με Βρετανούς βουλευτές αναφέρει: " Ενενήντα τοις εκατό των δικαστών ανήκουν στην ακροδεξιά. Είναι τόσο φανατικοί ώστε, χωρίς να λάβουν υπόψη τα στοιχεία, αποφαίνονται πάντοτε υπέρ της Δεξιάς και εις βάρος της Αριστεράς. Σε κάποιες περιπτώσεις, ανακάλυψα ότι είκοσι ως τριάντα άνθρωποι έχουν κατηγορηθεί για τον ίδιο φόνο". [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Ο αριθμητικός απολογισμός αυτού του διωγμού συγκλονίζει. Μέσα στο 1945 ασκήθηκαν συνολικά 80.000 ποινικές διώξεις σε βάρος εαμιτών, ενώ στα τέλη της χρονιάς ο αριθμός των φυλακισμένων έφτανε τις 19.000 και εκκρεμούσαν οι συλλήψεις 48.000 ακόμη εαμιτών.
Η κυβέρνηση Σοφούλη, που ανέλαβε το Νοέμβριο του 1945, προσπάθησε να αποσυμφορήσει την κατάσταση αυτή, με την αμνήστευση της ηθικής αυτουργίας και όλων των κατοχικών αδικημάτων εκτός από τις ανθρωποκτονίες. Η κίνηση, όμως, αυτή είχε περιορισμένα αποτελέσματα. Μέχρι τον Οκτώβριο του 1946 απολύθηκαν, βάσει της νομοθεσίας αυτής 5.500 άτομα, αλλά πολλοί από τους απολυμένους σκοτώθηκαν αμέσως από παρακρατικές συμμορίες ενώ άλλοι ξαναπιάστηκαν και διώχθηκαν ως "φυσικοί" αυτουργοί πλέον και όχι ως "ηθικοί".
Όπως διαπίστωνε ο εισαγγελέας Γυθείου, οι φυλακισμένοι εαμίτες φοβούνταν να απολυθούν, ενώ η προφυλάκιση αθώων αντιμετωπιζόταν συχνά από τους οικείους τους ως στοιχειώδες προστατευτικό μέτρο απέναντι στις δολοφονικές προθέσεις του παρακράτους [Τ.Κωστόπουλου, Η Λευκή Τρομοκρατία από το συλλογικό έργο "Ιστορία των Ελλήνων"]
Με το ξέσπασμα, δε, του εμφυλίου, οι θανατικές ποινές για γεγονότα της περιόδου 1943-1944 πολλαπλασιάζονται και γίνεται ευκολότερη η εκτέλεση των ποινών.
Το νέο «Μακεδονικό Κομιτάτο»
Εντυπωσιακές πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση Τσαλδάρη δημιούργησε παρακρατικές συμμορίες φέρνει στο φως ένα απόρρητο «Σημείωμα επί της Δημοσίας Τάξεως» που έστειλε στις 7 Ιουλίου 1946 στο βασιλιά Γεώργιο ο βουλευτής Χ.Ζαλοκώστας, επιτελικό στέλεχος της αντιεαμικής δεξιάς καθ' όλη τη δεκαετία του '40.
Αντικείμενο του εγγράφου είναι η απόφαση της κυβέρνησης Τσαλδάρη για τη δημιουργία έμμισθων παρακρατικών συμμοριών, διοικούμενων από αξιωματικούς με πολιτικά και με σκοπό την εξολόθρευση των νόμιμων στελεχών της αριστεράς σε όλη την Κεντρική και Βόρειο Ελλάδα.
Όπως διαβάζουμε στο έγγραφο αυτό, η πρώτη κρούση που έγινε στον πρωθυπουργό και τον υπουργό Δημοσίας Τάξεως ήταν ανεπιτυχής: «Εγγράφως εζητήσαμεν από τον κ. Κ. Τσαλδάρην και τον κ. Σπ. Θεοτόκην την 17 Μαΐου, σχεδόν προ διμήνου να εγκρίνουν αφ' ενός μεν την διανομήν όπλων εις εθνικόφρονας πολίτας εγνωσμένης τιμιότητος και φρονημάτων, αφ' ετέρου την δημιουργίαν συμμοριών ιδικών μας εκ Ποντίων κυρίως αγωνιστών. Τα μέτρα ταύτα δεν ενεκρίθησαν μολονότι ήτο πρόδηλος η χρησιμότης αυτών».
Ο συντάκτης του εγγράφου χρησιμοποιεί πρώτο πληθυντικό πρόσωπο και προφανώς μιλάει για λογαριασμό ενός μηχανισμού, ο οποίος είχε ήδη ιδρυθεί από το 1943 και συντόνιζε τις αποκαλούμενες "εθνικές οργανώσεις" που είχαν ως σκοπό την καταπολέμηση της επιρροής του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ στην ελληνική κοινωνία.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το σκεπτικό της εισήγησης: «Η ανάγκη της οργανώσεως ιδικών μας συμμοριών επιβάλλεται υπό της διαπιστώσεως ότι δεν είναι δυνατόν να πολεμηθή είς στρατός-φάντασμα παρά δι' άλλου στρατού-φαντάσματος. Τούτο απεδείχθη διά των επιχειρήσεων του Γ' Σώματος Στρατού εις το όρος Πάικον όπερ εκύκλωσαν 2.500 στρατιώται χωρίς να ανεύρουν ούτε έναν αντάρτην, ούτε ένα όπλον, διότι τα μεν όπλα είχον αποκρυβή, οι δε αναρχικοί ησχολούντο εις την υλοτομίαν δήθεν.
Το "Κέντρον" του κ. Σοφούλη παρεμποδίζει ακόμη σήμερον το κράτος να επιβληθή, διότι πολλοί ανώτεροι υπάλληλοι, π.χ. ο εισαγγελεύς Εφετών Κοζάνης Κουλάκος, είναι αριστεροί και αρνούνται να υπογράψουν τα εντάλματα συλλήψεως που ζητούν οι Νομάρχαι και οι Επαρχοι. Εφ' όσον λοιπόν η κρατική μηχανή, μη εκκαθαρισθείσα από τους κομμουνιστάς υπαλλήλους, κωλυσιεργεί συστηματικώς εις την εμπέδωσιν της τάξεως, τι άλλο απομένει από την σύλληψιν των αναρχικών υπό συμμοριών ιδικών μας;
Άλλωστε και η συστηματική καταδίωξις των αναρχικών δεν δύναται να γίνη αποτελεσματική ει μη υπό τοπικών ιδικών μας συμμοριών που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα, γνωρίζουν τους τροφοδότας των αναρχικών και τα κρησφύγετά τους. Ολα τα ανωτέρω τα είχομεν ειπεί και προς τον Αρχιστράτηγον Παπάγον προ της αναχωρήσεώς του διά Λονδίνον......».
.......Προ αυτής της καταστάσεως ευρεθέντες ηναγκάσθημεν ν' αντιδράσωμεν με ριζικά μέτρα. Ο κ. Μαρκεζίνης την παραμονήν της αναχωρήσεώς του κ. Τσαλδάρη του έθεσεν, τρόπον τινά τελεσιγραφικώς, την απαίτησιν να ιδρυθή "Μακεδονικόν Κομιτάτον" το οποίον θα εφρόντιζε να σωθή η Β. Ελλάς. Ο κ. Τσαλδάρης απεδέχθη τέλος τούτο και το Κομιτάτον ιδρύθη αυθημερόν.
Εις σύσκεψιν με τον κ. Μαυρομιχάλην και τον αντιστράτηγον Σπηλιωτόπουλον, ο κ. Μαρκεζίνης και εγώ εθέσαμεν τας βάσεις του, την δε επομένην ημέραν είχομεν ήδη εξεύρει 100 εκατομμύρια δραχμών διά τας πρώτας ενεργείας μας, κατανεμηθείσας ως εξής. 50.000.000 θα δοθούν εις τον στρατηγόν Βεντήρην διά την Κεντρικήν και Ανατολικήν Μακεδονίαν, 40.000.000 εις τον στρατηγόν Γεωργούλην (ευτυχώς συμφωνούντα πλήρως μαζύ μας και δραστηρίως εργαζόμενον κατά του κομμουνισμού) διά την Δ. Μακεδονίαν και Θεσσαλίαν και 10.000.000 εις τον στρατηγόν Γιατζήν διά την Στερεάν Ελλάδα.
Με τα χρήματα αυτά θα οργανωθούν εικοσαμελείς συμμορίαι από εθνικόφρονας εντίμους πολίτας υπό αξιωματικόν με πολιτικήν περιβολήν, σκοπόν έχουσαι αφ' ενός την εξόντωσιν ελαχίστων μεν πλην αρχηγετικών στελεχών των κομμουνιστών διά να παραλύση η όλη αναρχική οργάνωσις διά του αποκεφαλισμού των αρχηγών, αφ' ετέρου δε την καταδίωξιν των αναρχικών ομάδων της περιφερείας. Κατά τας εκλογάς απεδείχθη ότι όπου υπήρχε εθνικόφρων ομάς (Σούρλας εις Δομοκόν, Καλαμπαλίκης εις Φάρσαλα, Τσαντούλας εις Καρδίτσαν, Ιωάννου εις Λαμίαν, Μαγγανάς εις Μεσσηνίαν) ο κόσμος εφήφισεν αθρόως το Λαϊκόν Κόμμα, όπου όμως αντιθέτως επεκράτουν κομμουνιστικαί συμμορίαι, ως εις Τύρναβον, Γρεβενά, Νάουσαν, Πέλλην, Σέρβια, ουδείς ετόλμα να ψηφίση και η αποχή ήτο μεγίστη. Προκειμένου του Δημοψηφίσματος είναι προφανής η ανάγκη υπάρξεως ιδικών μας συμμοριών».
Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι η σύσταση του παρακρατικού επιτελείου, με τη συνύπαρξη στρατιωτικών, πολιτικών και μεγαλοδημοσιογράφων. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η παρουσία των διευθυντών των τριών βασικών εφημερίδων της δεξιάς («Εστία», «Εμπρός» και «Ελληνικόν Αίμα») σ' ένα όργανο που θα εκτελούσε πολιτικές δολοφονίες:
«Το Κομιτάτον απηρτίσθη εκ των δύο στρατηγών Σπηλιωτοπούλου και Βεντήρη, του κ. Μαρκεζίνη, του Βουλευτού Καβάλλας Ν. Γρηγοριάδη, των τριών διευθυντών εφημερίδων Αχ. Κύρου, Καλαποθάκη και Βοβολίνη υπό την προεδρίαν του Υπουργού των ενόπλων δυνάμεων. Αμέσως ήρχισεν υπό του Γεν. Επιτελείου η αποστολή όπλων. Εντός διημέρου απεστάλησαν 600 εις Θεσσαλονίκην, 750 εις Δ. Μακεδονίαν και 200 εις Στερεάν, ίνα διανεμηθούν εις εθνικόφρονας. Ο ψυχολογικός αντίκτυπος θα είναι μεγάλος, όταν οι αγρόται δουν ότι κάποιος τους φροντίζει.
Η όλη οργάνωσις θα διευθύνεται εξ Αθηνών, τας δε αποφάσεις θα εκτελή το Γεν. Επιτελείον μέσω γραφείου ειδικού όπερ ιδρύθη αμέσως και θα διατελή υπό την άμεσον επίβλεψιν του υπαρχηγού ταξιάρχου Πεντζοπούλου. Ετοιμάσθησαν 5 σύνδεσμοι αξιωματικοί οίτινες θα αναλάβουν την επιθεώρησιν ανά μιας περιφερείας έκαστος εις όσας δηλαδή διηρέθη η Β. Ελλάς διά τον συντονισμόν των ενεργειών και την παρακολούθησιν. Ωργανώθη ειδική υπηρεσία πληροφοριών, καθ' όσον η Κυβέρνησις στερείται πλήρως τοιαύτης, η δε της Χωροφυλακής είναι γελοία και ασυντόνιστος διότι λειτουργεί χωριστά κατά νομούς.
Εις τους επί κεφαλής αξιωματικούς εδόθη η εντολή να εξαφανίζουν τους αρχηγούς των κομμουνιστών, ώστε να μη φαίνεται η δολοφονία, διά να πιστεύεται τάχα ότι διέφυγον ούτοι προς τον Τίτο.... "
Τα κομμένα κεφάλια
Μια φρικιαστική πλευρά της ακροδεξιάς τρομοκρατίας, ήταν η έλλειψη σεβασμού προς τους νεκρούς αντιπάλους, το κόψιμο του κεφαλιού τους και η δημόσια επίδειξή του με σκοπό είτε την απόκτηση χρηματικής αμοιβής είτε την τρομοκράτηση και τον παραδειγματισμό όσων θα ήθελαν να ακολουθήσουν το δρόμο των ανταρτών.
Από τον Ιό της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας διαβάζουμε: "Η φωτογραφία που δημοσιεύτηκε στην αγγλική "Ντέιλι Μίρορ" στις 11 Νοεμβρίου του 1947 απεικόνιζε μια σκηνή όχι και τόσο πρωτότυπη για τα τότε δεδομένα:μερικοί καβαλάρηδες πόζαραν περήφανα στο φακό κρατώντας από τα μαλλιά τα κομμένα κεφάλια ανταρτισσών στο δρόμο προς την είσπραξη της χρηματικής τους αμοιβής.
Κάτι η δύναμη της φρικτής εικόνας και το φύλο των κεφαλιών, κάτι οι πληροφορίες ότι οι Βρετανοί αποδεικνύονταν εσχάτως εξαιρετικά ανεκτικοί στο όργιο της "λευκής τρομοκρατίας", το δημοσίευμα της "Ντέιλι Μίρορ" υποχρέωσε το Φόρεϊν Οφις να διατάξει έρευνα για το ζήτημα των κομμένων κεφαλιών. Σε λίγες ημέρες, ο βρετανός πρεσβευτής στην Αθήνα Νόρτον ανέλαβε να "επαληθεύσει την ιστορία των θρυλούμενων ωμοτήτων" και ζήτησε να ενημερωθεί σχετικά από τον υπουργό Δημόσιας Τάξης Ρέντη.
Η απάντηση του Ρέντη επρόκειτο να επιβεβαιώσει την πληροφορία, αλλά και να δικαιολογήσει την αντριχιαστική πρακτική προσφέροντάς της το ιστορικό βάθος που έλειπε από τα ανυποψίαστα ξένα δημοσιεύματα: "Ο αποκεφαλισμός των συμμοριτών που επικηρύσσονται από το κράτος και η έκθεσις των κεφαλών των εις κοινήν θέαν συνιστά παλαιάν ελληνικήν συνήθειαν".
Και σε ό,τι αφορά το ότι η έκθεση των κομμένων κεφαλών συνιστούσε παλιά ελληνική συνήθεια, δεν είχε καθόλου άδικο. Πράγματι, το ελληνικό κράτος συνήθιζε να κόβει τα κεφάλια ληστών και να τα εκθέτει σε κοινή θέα ( βλέπε Μηχανή του Χρόνου ). Ισως αυτός ήταν ένας ακόμη λόγος που τόσα κεφάλια αριστερών κόπηκαν και επιδείχθηκαν: για να ταυτιστούν οι αριστεροί αγωνιστές στα μάτια του κόσμου με κοινούς ληστές.
Η πιο γνωστή περίπτωση δημόσιας επίδειξης κομμένων κεφαλιών αριστερών, ήταν αυτή του Άρη Βελουχιώτη και του συναγωνιστή του Τζαβέλλα, των οποίων τα κεφάλια κόπηκαν μετά το θάνατό τους και κρεμάστηκαν σε φανοστάτη της πλατείας των Τρικάλων εκτεθειμένα σε κοινή θέα ( βλέπε www.tovima.gr )
Και σε ό,τι αφορά το ότι η έκθεση των κομμένων κεφαλών συνιστούσε παλιά ελληνική συνήθεια, δεν είχε καθόλου άδικο. Πράγματι, το ελληνικό κράτος συνήθιζε να κόβει τα κεφάλια ληστών και να τα εκθέτει σε κοινή θέα ( βλέπε Μηχανή του Χρόνου ). Ισως αυτός ήταν ένας ακόμη λόγος που τόσα κεφάλια αριστερών κόπηκαν και επιδείχθηκαν: για να ταυτιστούν οι αριστεροί αγωνιστές στα μάτια του κόσμου με κοινούς ληστές.
Η πιο γνωστή περίπτωση δημόσιας επίδειξης κομμένων κεφαλιών αριστερών, ήταν αυτή του Άρη Βελουχιώτη και του συναγωνιστή του Τζαβέλλα, των οποίων τα κεφάλια κόπηκαν μετά το θάνατό τους και κρεμάστηκαν σε φανοστάτη της πλατείας των Τρικάλων εκτεθειμένα σε κοινή θέα ( βλέπε www.tovima.gr )
 |
| Το κεφάλι του Άρη Βελουχιώτη και του πρωτοπαλίκαρού του Τζαβέλλα. Τα δύο κεφάλια εκτέθηκαν σε κοινή θέα σε φανοστάτη της πλατείας Τρικάλων τη Δευτέρα 18 Ιουνίου του 1945 |
 |
| Φωτογραφία κομμένων κεφαλών διωκόμενων αριστερών σε τοπική εφημερίδα της Χαλκιδικής. Η φωτογραφία έχει ληφθεί το 1945 και η λεζάντα γράφει: "Παρόμοιον φρικιαστικόν τέλος αναμένει όσους μωρούς θα επιμείνουν από εδώ και εμπρός να ορθώνουν το μικρόν τους ανάστημα εναντίον του κράτους..." |
Στην Daily Mirror πάλι, δημοσιεύεται η μαρτυρία του δεκανέα του αγγλικού στρατού Στίβεν Χάρι Στάρι. Ο δεκανέας αφηγείται τα παρακάτω: «Τον Ιούνιο του 1947, στα Τρίκαλα είδα πλήθος κόσμου και Έλληνες στρατιώτες με αγγλικές στολές και έφιππους που κρατούσαν κεφάλια κομμουνιστών που εφονεύθησαν σε σύγκρουση με τον ελληνικό εθνικό στρατό. Σταματήσαμε το αυτοκίνητό μας και ο λοχίας Άλφρεντ Κίγκς πήρε φωτογραφίες. Εκείνο το πρωί εξετίθεντο εννέα κεφάλια, οκτώ ανδρών και ένα γυναικός. Δεν ήμαστε κομμουνιστές - συνεχίζει ο Άγγλος - αλλά, εγνωρίζαμε ότι ο Θεός μόνον μπορούσε να σε βοηθήσει αν ήσουν γνωστός ως συμπαθών τους κομμουνιστάς. Η αστυνομία είναι παντοδύναμος και οι μέθοδοί της χειρότερες και από τις μεθόδους της Γκεστάπο.» [Κόκκινος φάκελος ]
 |
| Κεφάλια ανταρτών του ΔΣΕ περιφέρονται σε άλογα στην ελληνική ύπαιθρο |
Από το αυτοβιογραφικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη "Δρόμοι του Αρχάγγελου" διαβάζουμε: "Στο χωριό Κλαδισός κοντά στα Χανιά οι κυβερνητικές δυνάμεις τοποθέτησαν τα ακέφαλα σώματα και τα κεφάλια 7 ανταρτών του ΔΣΕ Κρήτης και μιας γυμνής γυναίκας στο κεφάλι της οποίας είχαν βάλει και γυαλιά για αστείο. Το τελευταίο κεφάλι και κορμί ήταν του Έκτορα Θεοδωράκη (μακρινού εξάδερφου του Μίκη Θεοδωράκη) " [ Κόκκινος φάκελος ]
 |
Φλώρινα 12-2-1949, τα κεφάλια 8 ανδρών του ΔΣΕ αποκόβονται
από μέλη των ΛΟΚ και των ΜΑΥ και εκτίθενται σε κοινή θέα
|
Το αποτέλεσμα της πρακτικής αυτής ήταν καταλυτικό. Το φοβισμένο πλήθος αποδέχτηκε την εξουσία των κρατικών και παρακρατικών τρομοκρατών και κράτησε για τον εαυτό του το θλιβερό ρόλο του άβουλου και υποτακτικού παρατηρητή, ρόλο που κρατάει μέχρι σήμερα
Πηγές
Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας, του Σ.Γρηγοριάδη
Η Λευκή Τρομοκρατία, του Τ.Κωστόπουλου από το συλλογικό έργο Ιστορία των Ελλήνων,
Δημοσίευση σχολίου