{[['
']]}
']]}
Η ελληνική σημαία ανάμεσα στις άλλες της δύναμης του ΟΗΕ στην Κορέα. | Φωτ. ΓΕΣ/ΔΙΣ
Η διχοτόμηση της Κορέας, που έγινε με το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, «σφραγίστηκε» με έναν πόλεμο, ο οποίος στα χαρτιά δεν έχει τελειώσει εδώ και 67 χρόνια.
Ο πόλεμος αυτός έμεινε γνωστός ως «ο ξεχασμένος πόλεμος», καθώς ιστορικά «συμπιέστηκε» μεταξύ του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του Πολέμου του Βιετνάμ και επειδή, παρά τον μεγάλο αριθμό θυμάτων, άρχισε και τελείωσε στο ίδιο σημείο, στον 38ο Παράλληλο, χωρίς καμία από τις δύο πλευρές να έχει εμφανές όφελος.
↳ Ο στρατηγός Σόλων Γκίκας παραδίδει τη σημαία του ΟΗΕ στο Ελληνικό Εκστρατευτικό Σώμα πριν από την αναχώρηση της πρώτης «σειράς» για την Κορέα. Ο Σ. Γκίκας μετά την αποστρατεία του (1956) πολιτεύτηκε στις τάξεις της ΕΡΕ και μετά τη Μεταπολίτευση (1974), σε ηλικία 76 ετών, διορίστηκε από τον Κ. Καραμανλή στη λεγόμενη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπουργός Δημόσιας Τάξης.
Οι πολεμικές επιχειρήσεις άρχισαν στις 25 Ιουνίου 1950 και τελείωσαν με την υπογραφή ανακωχής, στις 27 Ιουλίου 1953.
Ομως, μέχρι σήμερα δεν έχει υπογραφεί συνθήκη ειρήνης ανάμεσα στη Βόρεια και τη Νότια Κορέα.
Οι συνολικές απώλειες έφτασαν τα 2 εκατομμύρια ανθρώπους ενώ κάποιοι μελετητές ανεβάζουν τα θύματα στα 4 εκατομμύρια.
Βαρύς ήταν ο φόρος αίματος και του Εκστρατευτικού Σώματος Ελλάδος (ΕκΣΕ), που συγκροτήθηκε για την πρώτη συμμετοχή της χώρας μας σε αποστολή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), καθώς έχασαν τη ζωή τους 186 αξιωματικοί και οπλίτες και άλλοι 610 τραυματίστηκαν.
Πάντως, όλα δείχνουν ότι η τύχη της Χερσονήσου της Κορέας, που αποτελούσε για πολλά χρόνια το μήλον της Εριδος ανάμεσα σε γειτονικές της χώρες, είχε σφραγιστεί στη Συνδιάσκεψη της Γιάλτας (4-11 Φεβρουαρίου 1945).
Εκεί, Σοβιετική Ενωση και ΗΠΑ, ως σύμμαχοι και νικητές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αποφάσισαν να αναλάβουν την τύχη της Κορέας από την ηττημένη Ιαπωνία, που την είχε προσαρτήσει από το 1910.
Η τότε ισχυρή Σοβιετική Ενωση ενδιαφερόταν να κρατήσει μακριά από τα σύνορά της και ιδιαίτερα από τη μεγάλη ναυτική βάση του Βλαδιβοστόκ τις ΗΠΑ, που με τη σειρά τους επιζητούσαν να έχουν βάσεις όσο πιο κοντά γινόταν στα σύνορα της ΕΣΣΔ και της κομμουνιστικής -τότε- Κίνας.
Ετσι, η Χερσόνησος της Κορέας χωρίστηκε τεχνητά στον 38ο Παράλληλο και δημιουργήθηκαν δύο κράτη: η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας ή Βόρεια Κορέα με ηγέτη τον κομμουνιστή Κιμ Ιλ Σουνγκ και η Δημοκρατία της Κορέας ή Νότια Κορέα, με επικεφαλής τον αυταρχικό δεξιό Σίνγκμαν Ρι.
Στην πορεία του χρόνου τα δύο κράτη, που εκπροσωπούσαν δύο διαφορετικούς κόσμους, επιζητούσαν την επανένωση της Κορέας, το καθένα προς όφελός του.
Οι αποφάσεις του ΟΗΕ, από το 1947 έως και το 1949, όχι μόνο δεν είχαν θετικό αποτέλεσμα, αλλά αντίθετα ο Οργανισμός έριξε… λάδι στη φωτιά, αναγνωρίζοντας (12 Δεκεμβρίου 1948) την κυβέρνηση της Νότιας Κορέας.
Ετσι, μέσα σε κλίμα έντασης φτάσαμε στην 25η Ιουνίου 1950. Τι έγινε τότε;
Σύμφωνα με τη «δυτική», κρατούσα άποψη, στις 4 τα ξημερώματα της Κυριακής 25ης Ιουνίου ο βορειοκορεάτικος στρατός πέρασε τη μεθόριο του 38ου παραλλήλου από 11 σημεία, αιφνιδιάζοντας πλήρως Νοτιοκορεάτες και Αμερικανούς.
Λίγες ώρες αργότερα (10 το πρωί ώρα Κορέας, Σάββατο 9.30 βράδυ ώρα Ουάσινγκτον) η Πρεσβεία των ΗΠΑ στη Σεούλ στέλνει τηλεγράφημα στο υπουργείο Εξωτερικών.
Ο πρέσβης, επικαλούμενος «εκθέσεις του κορεατικού στρατού, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν εν μέρει από τις εκθέσεις συμβούλων KMAG» (σ.σ. πρόκειται για τη «στρατιωτική συμβουλευτική ομάδα» των ΗΠΑ που βρισκόταν στη Νότια Κορέα), γνωστοποιούσε ότι «οι δυνάμεις της Βόρειας Κορέας εισέβαλαν σήμερα στο έδαφος ROK (Republic of Korea - Δημοκρατία της Κορέας) σε πολλά σημεία». [Πηγή: υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ/Γραφείο Ιστορίας/Εξωτερικές Σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, 1950, Κορέα, τόμος VII].
Η άλλη πλευρά υποστήριξε ότι η πρώτη επίθεση έγινε από τη Νότια Κορέα.
Το πρωί της 26ης Ιουνίου 1950 ο πρόεδρος της Βόρειας Κορέας, Κιμ Ιρ Σεν (Κιμ Ιλ Σουνγκ), προέβαινε από ραδιοφώνου σε μια δραματική έκκληση προς τον κορεατικό λαό, λέγοντας μεταξύ άλλων:
«(…) Στις 25 του Ιούνη ο στρατός της κυβέρνησης-ανδρείκελο του προδότη Λι Σιν Μαν εξαπέλυσε επίθεση ενάντια στο έδαφος προς βορράν του 38ου Παράλληλου.
Τα τμήματα της φρουράς, που πολέμησαν με θάρρος και αντέκρουσαν το χτύπημα, σταμάτησαν ύστερα από πεισματώδεις μάχες την επίθεση των στρατευμάτων. (…)
Αφού εξέτασε την κατάσταση που δημιουργήθηκε, η κυβέρνηση της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κορέας έδωσε διαταγή στον λαϊκό μας στρατό να περάσει σε αποφασιστική αντεπίθεση και να συντρίψει τις ένοπλες δυνάμεις του εχθρού...»
[Πηγή: εφημερίδα «Ριζοσπάστης» φ. 25/7/2004].
Σε αφιέρωμα της εφημερίδας «Ριζοσπάστης» (ό.π.) διαβάζουμε ακόμα ότι ο Ντέιβιντ Χόροβιτς στο βιβλίο του «Από τη Γιάλτα στο Βιετνάμ» (εκδόσεις Κάλβος) αναφέρει:
«Ο Σίγκμαν Ρι είχε πολλά να κερδίσει από μια αμερικανική στρατιωτική επέμβαση υπέρ του νοτιοκορεατικού καθεστώτος.
Στις 30 του Μάη, μόλις τέσσερις βδομάδες προτού αρχίσουν οι εχθροπραξίες, είχε υποστεί αποφασιστική ήττα στις εκλογές.
Το καθεστώς “κλυδωνιζόταν από έλλειψη εμπιστοσύνης, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό”.
Αντιμέτωποι μιας κατάστασης, που χειροτέρευε γι' αυτούς σταθερά, ο Σίγκμαν Ρι και ο υπουργός του απειλούσαν από πολλούς μήνες να εισβάλουν στη Βόρεια Κορέα, διακηρύσσοντας ότι ήταν έτοιμοι “να καταλάβουν την Πιονγιάνγκ μέσα σε λίγες μέρες”. (…)
Σύμφωνα με τον δεξιό σχολιαστή Ολμς Αλεξάντερ, ο υπουργός Εξωτερικών [των ΗΠΑ] Ατσεσον “ποτέ δεν ήταν απόλυτα σίγουρος ότι ο Σίγκμαν Ρι δεν ήταν εκείνος που προκάλεσε την επίθεση των ερυθρών το 1950”».
Τις επόμενες ώρες και ενώ ο βορειοκορεάτικος στρατός προελαύνει, η Ουάσινγκτον αποφασίζει να προσφύγει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καλώντας τα κράτη-μέλη σε συνεδρίαση.
Ακολουθούν τρία ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, απόντος του εκπροσώπου της Σοβιετικής Ενωσης.
Το ψήφισμα της 25ης Ιουνίου 1950 ορίζει ότι η επίθεση στη Δημοκρατία της Κορέας ήταν παραβίαση της ειρήνης και καλεί τις αρχές της Βόρειας Κορέας να αποσύρουν τις δυνάμεις τους στον 38ο Παράλληλο.
Το ψήφισμα της 27ης Ιουνίου πρότεινε στα μέλη των Ηνωμένων Εθνών να παράσχουν βοήθεια στη Δημοκρατία (Ν. Κορέα), για να αποκρούσει την ένοπλη επίθεση και να αποκατασταθεί η ειρήνη.
Την ίδια μέρα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τρούμαν δίνει εντολή στις αμερικανικές αεροπορικές δυνάμεις να υποστηρίξουν τον στρατό της Νότιας Κορέας και στις 30 Ιουνίου αρχίζει επιχειρήσεις η αμερικανική Αεροπορία.
Αργότερα, θα αποκαλυφθεί ότι οι στόχοι των αεροπορικών επιθέσεων ήταν και μη στρατιωτικοί, με θύματα προφανώς αμάχους.
Συγκεκριμένα, στη σύνοδο της 18ης Σεπτεμβρίου του Συμβουλίου Ασφαλείας ο εκπρόσωπος της Σοβιετικής Ενωσης διάβασε δύο ανακοινώσεις της κυβέρνησης της Βόρειας Κορέας, «ζητώντας από το Συμβούλιο να αναλάβει δράση για να σταματήσουν οι βάρβαροι βομβαρδισμοί των Ηνωμένων Πολιτειών σε μη στρατιωτικούς στόχους». [Πηγή: υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ, ό.π.].
Ακόμα ένα ψήφισμα εκδόθηκε στις 7 Ιουλίου 1950, το οποίο συνιστούσε στα μέλη των Ηνωμένων Εθνών να διαθέτουν τις δυνάμεις τους σε έναν ενοποιημένο διοικητή υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η εμπλοκή της Κίνας στο πλευρό της Βόρειας Κορέας ενέτεινε την αγωνία της παγκόσμιας κοινότητας για έναν τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, πράγμα, ευτυχώς, που καμία πλευρά δεν ήθελε…
Η πληγωμένη Ελλάδα χρεώνεται από την πρώτη στιγμή
Ελληνες σμηνίτες αποβιβαζόμενοι στην Κορέα | Φωτ. ΓΕΣ/ΔΙΣ
Η Ελλάδα πριν καλά καλά βγει από τον δικό της εμφύλιο και ξεκινήσει να επουλώνει τις πληγές της από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο βρέθηκε να στέλνει στρατιωτική δύναμη στην Κορέα.
Μάλιστα, η αρχική απόφαση ήταν να σταλεί στην Κορέα μια ταξιαρχία, περίπου 3.500 ανδρών.
Ομως, όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός Σοφοκλής Βενιζέλος σε συνάντησή του, στις 27 Σεπτεμβρίου 1950, με στέλεχος της πρεσβείας των ΗΠΑ, στην Αθήνα (Stephen Τ. Calligas), ακυρώθηκε η αποστολή της διότι «θα επιβάρυνε τον προϋπολογισμό με επιπλέον τριάντα δισεκατομμύρια δραχμές». [Πηγή: υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ/Γραφείο Ιστορίας/Εξωτερικές Σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, 1950, Εγγύς Ανατολή, Βόρεια Ασία και Αφρική, τόμος V].
Αυτό το θέμα και η διαφωνία του πρωθυπουργού να αυξηθεί η δύναμη του ελληνικού στρατού, όπως ήθελαν οι Αμερικανοί και συμφωνούσαν ο Παπάγος και υπουργός Αμυνας Κ. Καραμανλής, φαίνεται ότι είχαν δημιουργήσει επιφυλάξεις στις ΗΠΑ για την κυβέρνηση Σ. Βενιζέλου.
Ο τότε πρωθυπουργός συνομιλώντας με παράγοντες της πρεσβείας των ΗΠΑ προσπαθούσε να πείσει για τα φιλοαμερικανικά αισθήματά του και μόλις οι ΗΠΑ έστειλαν (3/10) επίσημη πρόσκληση στην Ελλάδα για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, την αποδέχτηκε την επόμενη κιόλας μέρα…
Στο μεταξύ, έχει αρχίσει να συγκροτείται στη Λαμία η μονάδα που θα αναχωρούσε για την Κορέα. [υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, ό.π.].
Ομως, στις 2 Νοεμβρίου, ενώ έχει αποφασιστεί το εκστρατευτικό σώμα να περιοριστεί σε Ταξιαρχία Ορεινής Σύνθεσης δύο Ταγμάτων, μια επιστολή του διαβόητου πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζον Πιουριφόι, μειώνει τη δύναμη σε ένα τάγμα περίπου 850 ατόμων.
Αργότερα (14/11), ο Πιουριφόι σε άλλη επιστολή του προς τον πρωθυπουργό ξεκαθαρίζει ότι «η ελληνική κυβέρνησις θέλει εξοφλήση εις την κυβέρνησιν των ΗΠΑ άπασας τας δαπάνας της εκστρατείας αυτής».
Δηλαδή, με το ξεκίνημα βγήκαμε χρεωμένοι…
Ελληνες στρατιώτες καθοδόν για το λιμάνι του Πειραιά με προορισμό την Κορέα- 14 Νοεμβρίου 1950 |ASSOCIATED PRESS
Πρώτος διοικητής του τάγματος ορίστηκε ο αντισυνταγματάρχης (Πεζικού) Διονύσιος Αρμπουζής.
Για τη δύναμή του υπάρχουν διάφορα στοιχεία, θα δεχτούμε, όμως, τα αναγραφόμενα σε σημείωμα του ΓΕΣ ότι αποτελούνταν από 51 αξιωματικούς και 820 οπλίτες.
Το τάγμα έφτασε σιδηροδρομικώς από τη Λαμία στον Πειραιά και στις 15 Νοεμβρίου 1950 αναχώρησε με το αμερικανικό οπλιταγωγό «Τζένεραλ Χαν» («General W. G. Haan AP-158») για το Πουσάν της Κορέας, όπου έφτασε στις 10 Δεκεμβρίου.
Τέσσερις μέρες νωρίτερα (11/11) είχε αναχωρήσει το 13ο Σμήνος Μεταφορών, αποτελούμενο από οκτώ αεροσκάφη τύπου «Ντακότα», και έφτασε στις 30 Νοεμβρίου στην Ιαπωνία.
Το τάγμα εντάχθηκε στην 1η Αμερικανική Μεραρχία Ιππικού και για πρώτη φορά πήρε μέρος σε μάχη στις 18 Δεκεμβρίου, στην περιοχή Κούμκιο Ρι, 15 μίλια βορειοανατολικά της Σεούλ.
Τα συμπεράσματα των πρώτων μαχών αναφέρονται σε έκθεση της 29ης Δεκεμβρίου 1950, όπου σημειώνεται ότι «η τακτική του εχθρού είναι μείγμα ρωσικής και ιαπωνικής τακτικής του τελευταίου πολέμου».
Ομως, σε ό,τι αφορούσε τους αντιπάλους σημειωνόταν πως «πολεμούν συνεχώς μέχρι και του τελευταίου ανδρός και αυτοκτονούν διά να αποφύγουν τη σύλληψη»!
Περίπολος μάχης του ΕΚΣΕ στην περιοχή της γραμμής Μιζούρι. 1953. Διακρίνεται στο έδαφος ένας νεκρός στρατιώτης, άγνωστης εθνικότητας. | Φωτ. ΓΕΣ/ΔΙΣ
Οι Ελληνες στρατιώτες πολέμησαν με ηρωισμό και απέσπασαν πολλούς επαίνους αλλά είχαν βαριές απώλειες.
Η μεγαλύτερη μάχη του πολέμου της Κορέας θεωρείται ότι έγινε από τις 22 Απριλίου 1951 μέχρι τις αρχές Μαΐου, καθώς έγινε η πέμπτη και σφοδρότερη επίθεση των Κινέζων.
«Τη νύχτα της 22ας προς 23η εξεδηλώθη νέα κινεζική επίθεσις κατά των δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών (…)», αναφέρεται σε έκθεση, στα αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.
Και συνεχίζει:
«Κατά την εκδήλωση της γενικής κομμουνιστικής επιθέσεως την 22α προς 23η Απριλίου το ελληνικό τάγμα προωθήθη και εγκαταστάθη αμυντικώς βορείως της Σεούλ από 26ης Απριλίου με αποστολή την κάλυψη της συμπτύξεως συμμαχικών στρατευμάτων. (…)
Μετά την εκπλήρωση της αποστολής του ταύτης, το τάγμα εγκαταστάθη την 27η Απριλίου επί της βορειοδυτικής κορυφής της Σεούλ με την αποστολή να αποφράξει την οδική αρτηρία Καεζόγκ-Σεούλ».
Ομως, η πιο αιματηρή μάχη του ελληνικού τάγματος δόθηκε το φθινόπωρο του ίδιου έτους για την κατάληψη του υψώματος 313 ή «Σκοτς», όπως έμεινε στην Ιστορία.
Οι προσπάθειες για την κατάληψη του υψώματος άρχισαν στις 24 Σεπτεμβρίου και ολοκληρώθηκαν στις 5 Οκτωβρίου, αφού χρειάστηκε να γίνουν σφοδροί βομβαρδισμοί από την Αεροπορία και το Πυροβολικό των ΗΠΑ.
Οι Ελληνες σε αυτή τη μάχη είχαν 22 νεκρούς (3 αξιωματικοί και 19 οπλίτες) και 77 τραυματίες (2 αξιωματικοί και 75 οπλίτες).
Οι αντίπαλοι είχαν 150 νεκρούς ενώ 12 άτομα πιάστηκαν αιχμάλωτοι.
Αλλες σημαντικές μάχες της ελληνικής δύναμης ήταν για την κατάληψη των υψωμάτων «167» και «Μεγάλο Νόρι» στην περιοχή του ποταμού Ιμτζίν (Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1952) και του υψώματος «Χάρι» (440) τον Ιούνιο του 1953, που προκάλεσε την απονομή ευαρέσκειας του προέδρου των ΗΠΑ Αϊζενχάουερ.
Επιχείρηση διαπλεύσεως του ποταμού Χαν από Ελληνες στρατιώτες. | Φωτ. ΓΕΣ/ΔΙΣ
Στις 27 Ιουλίου 1953 υπογράφτηκε ανακωχή. Ωστόσο, από το φθινόπωρο αποφασίζεται το ελληνικό τάγμα να ενισχυθεί και να αναδιοργανωθεί σε σύνταγμα, με δύο τάγματα.
Από την 1η Ιανουαρίου 1954 αυξήθηκε η ελληνική δύναμη και παρέμεινε αμετάβλητη μέχρι τις 10 Μαρτίου 1955, οπότε άρχισε σταδιακά ο επαναπατρισμός του στρατεύματος, που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 1955.
Σε ό,τι αφορά το 13ο Σμήνος Μεταφορών εξετέλεσε 1.795 εξόδους μάχης, μετέφερε 34.640 άνδρες και 5.958 τραυματίες.
Τρία αεροσκάφη καταρρίφθηκαν και οι απώλειές τους ανήλθαν σε 12 άτομα.
Συνολικά, στην επιχείρηση της Κορέας έλαβαν μέρος 10.255 άνδρες (669 αξιωματικοί και 9.586 οπλίτες).
Οι απώλειες για τους Ελληνες ανήλθαν στους 186 νεκρούς (12 της Π.Α.) και 610 τραυματίες (αξιωματικοί και οπλίτες).
Εθελοντές με το πιστόλι στον κρόταφο
Κινέζος αιχμάλωτος εν μέσω Ελλήνων στρατιωτών | Φωτ. ΓΕΣ/ΔΙΣ
Η συμμετοχή στο εκστρατευτικό σώμα ήταν θεωρητικά εθελοντική, αλλά η απειλή του… φακελώματος ήταν ένα πολύ βολικό «επιχείρημα» για να πειστούν στρατιώτες, καθώς μάλιστα φαίνεται ότι η εξαίρεση είχε γίνει αντικείμενο ακόμα και…. βασιλικού ρουσφετιού.
Στα αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού υπάρχουν έγγραφα πολιτών με αιτήματα προς την τότε βασίλισσα Φρειδερίκη για να εξαιρεθούν στρατιώτες από την αποστολή στην Κορέα.
Ενας άλλος «δρόμος» για την εξαίρεση ήταν η διαπίστωση ακαταλληλότητας από τις Υγειονομικές Επιτροπές του Στρατού, των οποίων κάποιες αποφάσεις βγάζουν… μάτι καθώς εξαιρέθηκαν στρατιώτες ως πάσχοντες από σκωληκοειδίτιδα, αμυγδαλίτιδα, ακόμα και ωτίτιδα…
Σκοτεινό σημείο παραμένουν οι καταγγελίες που απασχόλησαν τη Στρατιωτική Δικαιοσύνη για δωροδοκία αξιωματικών προκειμένου να εξαιρέσουν στρατιώτη από την αποστολή.
Σε μία περίπτωση ένας λοχαγός εφέρετο να είχε ζητήσει 3 εκατομμύρια δραχμές…
Κατά τ’ άλλα, όπως διαβάζουμε σε σημείωμα του ΓΕΣ, υπήρχαν συγκεκριμένα κριτήρια με τα οποία γινόταν η επιλογή για την Κορέα.
Σε αυτό οριζόταν ρητά ότι θα εξαιρούνταν «Οι μη εμφορούμενοι από υγιή κοινωνικά φρονήματα» [Πηγή: ΓΕΣ/ΔΙΣ/ «Πόλεμος Κορέας» φ. 20α, Υποφ. Α, α/α 22].
Ετσι, η απειλή χαρακτηρισμού κάποιου ως «κομμουνιστή» ήταν ένα συνηθισμένο… επιχείρημα για να πειστούν ορισμένοι… εθελοντές.
Αποκαλυπτική είναι η μαρτυρία ενός στρατεύσιμου στην Πολεμική Αεροπορία, του Λουκιανού Ζαμίτ, ο οποίος στο βιβλίο του «Στην Κορέα και την Ιαπωνία» (εκδόσεις Γαβριηλίδη) μεταφέρει τη συζήτησή του με τον διευθυντή του Α2 Γραφείου της Πολεμικής Αεροπορίας:
«… Δεν μπορώ να σε υποχρεώσω (λέει ο διευθυντής του Α2) επειδή η συμμετοχή είναι εθελοντική…
Αλλά να ξέρεις ότι αυτή η στάση μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες, όχι μόνο κατά το υπόλοιπο της θητείας σου αλλά και στη μετέπειτα ζωή σου… Πρόσεξέ το αυτό!...».
Ο υπαινιγμός ήταν ξεκάθαρος: ή δέχεσαι ή υπόκεισαι σε φακέλωμα.
Ενας άλλος τρόπος «εθελοντικής» επιλογής περιγράφτηκε από τον στρατιώτη Κώστα Σταμουλάκη, που έφυγε, τον Μάη του 1953, για την Κορέα.
«Πρώτα οι αξιωματικοί μάς ζήτησαν να πάμε εθελοντές στον πόλεμο. Φαίνεται, όμως, ότι δεν προθυμοποιηθήκαμε πολλοί και γι' αυτό, μετά από 10 μέρες, ο δεκανέας μάς διάβασε έναν κατάλογο 30 ονομάτων φαντάρων από τη δική μας μονάδα -ανάμεσά τους και το δικό μου- και μας είπε πως μας θέλει ο συνταγματάρχης, χωρίς να μας εξηγήσει τι μας θέλει. Εμάς “μας έκαψε το κρομμύδι”, σκεφτήκαμε πως δεν θα μας ήθελε για κάτι καλό. Ο συνταγματάρχης μάς ανακοίνωσε πως θα πάμε στην Κορέα, για να αντικαταστήσουμε παλιότερους συναδέλφους μας που πολεμούσαν εκεί. Μας τόνισε ότι έχουμε υποχρέωση να πάμε -φαινόταν καθαρά ότι πρόκειται για διαταγή- και γιατί έπρεπε να γυρίσουν οι παλιότεροι, αλλά και γιατί η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ και πρέπει να βοηθήσει τους Αμερικανούς στον πόλεμο κατά των κομμουνιστών», διηγήθηκε ο ίδιος σε μεταγενέστερο αφιέρωμα του «Ριζοσπάστη» [εφ. «Ριζοσπάστης» 9/5/1999, σελ. 15].
Η μεγάλη αποτυχία των αμερικανικών υπηρεσιών
28 Σεπτεμβρίου 1950: Μάχες για την ανακατάληψη της Σεούλ | Max Desfor / AP
Ο πόλεμος της Κορέας είχε πολλά καινούργια χαρακτηριστικά σε σύγκριση με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και ιδιαιτερότητες.
Στον επιχειρησιακό τομέα εφαρμόστηκαν νέες τακτικές πεδίου μάχης, δοκιμάστηκαν καινούργια για την εποχή όπλα και άρματα και αναμετρήθηκαν τα πλέον σύγχρονα αεροσκάφη των αντίπαλων συνασπισμών.
Ταυτόχρονα καταγράφηκε το απόλυτο «ναυάγιο» των εκτιμήσεων της CIA, η αποτυχία του λεγόμενου «ψυχολογικού πολέμου», στον οποίο οι Αμερικανοί έδιναν μεγάλη έμφαση, αλλά και σοβαρές επιχειρησιακές δυσλειτουργίες στις αντιμαχόμενες πλευρές.
Σε έκθεσή του ο ταγματάρχης Βούλγαρης είχε αναφέρει «σφάλματα τακτικής (…) εκ μέρους των συμμάχων»:
«(…) την έλλειψιν πληροφοριών συνεπεία κακής οργανώσεως, την πλήρη έλλειψιν συντονισμού και συνδυασμού πυρών Πυρ/κού-Αεροπορίας και κινήσεις Πεζικού, τη γραμμήν εν αμυντική διατάξει και την απουσίαν εφεδρειών, την αδυναμία χρησιμοποιήσεως της νύκτας».
Αντίθετα, ο ίδιος επισήμανε «[τας] ορθάς αντιλήψεις του εχθρού σχετικώς με την οργάνωση του εδάφους (…), με την πειθαρχία πυρός και τη χρήσιν της χειροβομβίδας, με τας αμέσους αντεπιθέσεις, την αναζήτηση πληροφοριών, τη χρησιμοποίησιν της νυκτός» [Πηγή: ΓΕΣ/Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, «Πόλεμος Κορέας», φ. 18α, υποφ. Β, α/α 6].
Σε ό,τι αφορά την έλλειψη πληροφοριών, ο Ελληνας αξιωματικός θα επιβεβαιωθεί πολλά χρόνια αργότερα, όταν σε αποχαρακτηρισμένες αναφορές αποκαλύπτεται το μεγάλο «ναυάγιο» της CIA, η οποία έξι μέρες πριν από την έναρξη του πολέμου βεβαίωνε ότι η Βόρεια Κορέα δεν έχει την ικανότητα να επικρατήσει της κυβέρνησης της Νότιας Κορέας, χωρίς σοβιετική ή κινεζική βοήθεια.
Ομως, οι Βορειοκορεάτες λίγες μέρες μετά την έναρξη του πολέμου είχαν καταλάβει τη Σεούλ και προχωρούσαν προς τον Νότο.
Βεβαίωνε ότι τουλάχιστον εντός του 1950 η Κίνα δεν θα εισέλθει στον πόλεμο.
Σταθμός διοικήσεως του ΕΚΣΕ τον Μάρτιο του 1951 στην περιοχή Κοτζάμ-Νι, απ’ όπου διευθύνεται επιχείρηση κατά του υψώματος 402 | Φωτ. ΓΕΣ/ΔΙΣ
Με βάση τις εκτιμήσεις της, ο στρατηγός Μακάρθουρ είπε στις 15 Οκτωβρίου 1950 στον Τρούμαν ότι «υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες μιας μεγάλης κλίμακας κινεζικής παρέμβασης».
Την επόμενη μέρα, 30.000 κινεζικά στρατεύματα πέρασαν τον ποταμό Duman ακολουθούμενοι από περισσότερους από 150.000 στρατιώτες λίγες μέρες αργότερα!
Ειδικά στον «ψυχολογικό πόλεμο», που εφαρμόστηκε σε μεγάλη κλίμακα στην Κορέα, φαίνεται ότι οι Αμερικανοί δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Σε αναφορά του Συνδέσμου Στρατηγείου Η.Ε. Απω Ανατολής, υποστράτηγου Νικ. Τασώνη (15/11/1952) δίνονται αναλυτικά στοιχεία για τον «Ψ.Π.», ο οποίος εξελισσόταν με τη ρίψη προκηρύξεων ή τη μετάδοση μηνυμάτων μέσω μεγάφωνων.
«Οι Αμερικανοί ισχυρίζονται ότι δεν έχουν πληροφορίες σχετικά με τα επιτευχθέντα αποτελέσματα του Ψ.Π. Φρονεί όμως ο υποφαινόμενος ότι ταύτα είναι ασήμαντα, παρά το ότι εκατομμύρια προκηρύξεων ρίπτονται καθ’ εκάστην εις τας εχθρικάς γραμμάς και εις την ενδοχώραν του εχθρού από φίλια αεροπλάνα. Τούτο διαπιστούται εκ του φανατισμού μεθ’ ου μάχεται ο εχθρός και εκ του ότι ελάχιστοι αυτόμολοι παραδίδονται εις τας φιλίας γραμμάς», ανέφερε συμπερασματικά ο υποστράτηγος [Πηγή: ΓΕΣ/ΔΙΣ, «Πόλεμος Κορέας», φ. 18α, υποφ. Γ, α/α 7].
Οι προκηρύξεις εκτυπώνονταν σε κορεάτικα και κινέζικα και οι αντίπαλοι απαντούσαν με φυλλάδια γραμμένα στα αγγλικά.
Ομως, το επιχείρημα των Βορειοκορεατών ήταν σαφώς πιο πειστικό.
«Αξιωματικοί και άνδρες του αμερικανικού στρατού γιατί θα πεθάνετε άσκοπα, σε ένα ξένο χώμα, 10.000 μίλια μακριά από τη χώρα σας;», ανέφερε ένα τέτοιο φυλλάδιο.
Πάντως, φαίνεται ότι και η άλλη πλευρά αντιμετώπιζε προβλήματα συνοχής.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας Zhang Xiaoming έχει καταγράψει διεξοδικά τα προβλήματα στις σχέσεις Κίνας- Σοβιετικής Ενωσης (ΕΣΣΔ), που ανέκυψαν στη διάρκεια του πολέμου της Κορέας, καθώς η Κίνα θεώρησε ότι έμεινε ακάλυπτη το 1950 και το 1951 από την ΕΣΣΔ απέναντι στην υπεροπλία των ΗΠΑ στον αέρα.
Οπως αναφέρει ο ιστορικός, ο Στάλιν, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του, επέλεξε να μη στείλει αεροπορικές δυνάμεις στην Κορέα, καθώς ανησυχούσε για τις συνέπειες από μια ήττα από τις υπέρτερες αεροπορικές δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών.
Ετσι, άφησε την Κορέα και την Κίνα να δώσουν μόνες τους τη μάχη.
Αυτή η πρακτική θεωρείται ότι έδωσε το έναυσμα για τη μετέπειτα ρήξη των σχέσεων Σοβιετικής Ενωσης και Κίνας.
10 πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για τον πόλεμο της Κορέας
Αμερικανοί στρατιώτες στην Κορέα- 10 Ιουλίου 1950 | AP Photo, File
① Αιτία του πολέμου: Μετά την παράδοση της Ιαπωνίας η Κορέα χωρίστηκε σε δύο μέρη, με όριο το 38ο παράλληλο. Η Σοβιετική Ένωση κατέλαβε την περιοχή βόρεια του 38ου παραλλήλου και οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέλαβαν τη νότια περιοχή. Έτσι, δημιουργήθηκαν το 1948 δύο νέες ιδεολογικά αντίθετες χώρες, που επιζητούσαν την επανένωση η κάθε μια για δικό της όφελος.
② Είναι ο πρώτος πόλεμος στον οποίο έπαιξαν ρόλο τα Ηνωμένα Έθνη. Ο Στάλιν σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Πράβντα» είχε επισημάνει, προφητικά, ότι «ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, που ιδρύθηκε ως προμαχώνας για τη διαφύλαξη της ειρήνης, μετατρέπεται σε όργανο του πολέμου» για να συμπληρώσει πως «στην ουσία ο ΟΗΕ είναι τώρα (…) ένας οργανισμός που δρα κατ' απαίτηση του Αμερικανού επιδρομέα» {«Πράβντα» Νο 48, 17 Φλεβάρη 1951, Πηγή: Ριζοσπάστης 25.7.2004}
③ Στο πλευρό της Νότιας Κορέας βρέθηκαν οι ΗΠΑ και άλλες 15 χώρες που έστειλαν στρατιωτική βοήθεια και 41 στέλνοντας εξοπλισμό.
④ Στο πλευρό της Βόρειας Κορέας βρέθηκε στρατιωτικά η Κίνα ενώ η Σοβιετική Ένωση την ενίσχυσε με εξοπλισμό.
⑤ Οι ΗΠΑ απέστειλαν περίπου το 90% των στρατευμάτων, που στάλθηκαν για να βοηθήσουν τη Νότια Κορέα.
⑥ Είναι ο πρώτος πόλεμος με μάχες μεταξύ αεριωθούμενων αεροσκαφών. Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια «Μπριτάνικα» η υπεροπλία των αμερικανικών δυνάμεων στον αέρα αντιστάθμιζε την πολυπρόσωπη χερσαία κινέζικη δύναμη. Οι πιλότοι των ΗΠΑ κατέστρεψαν πάνω από 300 αεροσκάφη τύπου MiG με απώλειες μόλις 78 F-86. Ομως, Οι βομβαρδισμοί που έγιναν από τις ΗΠΑ ήταν καταστροφικοί. Η πρωτεύουσα Πιογάνγκ έμοιαζε με τη Χιροσίμα ή το Τόκυο το 1945 ενώ η καταστροφή σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και φραγμάτων προκάλεσαν μεγάλη δυστυχία στους Βορειοκορεάτες
⑦ Οι ΗΠΑ δαπάνησαν περίπου 67 δισεκατομμύρια δολάρια για τον πόλεμο.
⑧ Οι συνομιλίες εκεχειρίας διήρκεσαν δύο χρόνια και 17 ημέρες.
⑨ Καθώς κάθε 9 ή 12 μήνες αντικαθίσταντο οι Ελληνες στρατιώτες, στην επιχείρηση της Κορέας έλαβαν μέρος συνολικά 10.255 άνδρες (669 αξιωματικοί και 9.586 οπλίτες). Οι απώλειες για τους Έλληνες ανήλθαν στους 186 νεκρούς (12 της ΠΑ) και 610 τραυματίες (αξιωματικοί και οπλίτες).
⑩ Το 13ο Σμήνος Μεταφορών της ελληνικής Π.Α εξετέλεσε 1.795 εξόδους μάχης, μετέφερε 34.640 άνδρες και 5.958 τραυματίες. Τρία αεροσκάφη καταρρίφθηκαν και οι απώλειές του ανήλθαν σε 12 άτομα.
Δημοσίευση σχολίου