{[['']]}
Ι Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
3. Το Κράτος όργανο για την εκμετάλλευση της καταπιεζόμενης τάξεως.
Για την διατήρηση της ειδικής δημοσίας εξουσίας επάνω από την κοινωνία, είναι απαραίτητοι οι φόροι και τα κρατικά δάνεια.
«Διευθύνοντας την δημόσια εξουσία και με το δικαίωμα που έχουν να επιβάλλουν διάφορους φόρους, οι άρχοντες (γράφει ο Ένγκελς) επιβάλλονται ως όργανα της κοινωνίας που στέκουν πιο ψηλά απ' αυτήν. Ο ελεύθερος και αβίαστος σεβασμός που απελάμβαναν τα όργανα της παλιάς φυλετικής κοινωνίας, δεν είναι πια αρκετός γι' αυτούς και όταν ακόμη μπορούν να τον αποκτήσουν».
Ειδικοί νόμοι εφαρμόζονται για την ιερότητα και την ασυλία των αρχόντων. «Ο τελευταίος αστυνομικός υπηρέτης» έχει σήμερα μεγαλύτερη εξουσία από τον αντιπρόσωπο μιας παλιάς φυλής, αλλά και ο ανώτερος άρχων ενός πολιτισμένου Κράτους θα ζήλευε τον Γέροντα μιας φυλής που στηριζότανε σε έναν «αυτόματο και αβίαστο σεβασμό εκ μέρους της Κοινωνίας».
Εδώ είναι το ζήτημα που προκύπτει από την προνομιούχο θέση των αρχόντων ως οργάνων της Κρατικής εξουσίας και το θεμελιώδες πρόβλημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε είναι το εξής : - Τι είναι εκείνο που τους επιβάλει επάνω στην κοινωνία; Θα δούμε πως αυτό το θεωρητικό πρόβλημα λύθηκε πρακτικώς από την Κομμούνα του Παρισιού στα 1871 και πως νοθεύτηκε κατά τον αντιδραστικότερο τρόπο από τον Κάουτσκυ στα 1912.
«Αφού το Κράτος γεννήθηκε από την ανάγκη του ελέγχου των ανταγωνισμών των τάξεων αφού συγχρόνως γεννήθηκε ως αποτέλεσμα των συγκρούσεων αυτών των τάξεων, είναι κατά γενικό κανόνα το Κράτος της ισχυρότερης και της οικονομικώς κυρίαρχης τάξης, η οποία δια μέσου του Κράτους γίνεται και η πολιτικώς κυρίαρχη τάξη, αποκτώντας έτσι νέα μέσα για την καταπίεση και την εκμετάλλευση της υπόδουλης τάξης».
Δεν ήταν μόνο τα παλιά φεουδαλικά Κράτη όργανα για την εκμετάλλευση των δούλων και των δουλοπάροικων, αλλά και το «νεότερο αντιπροσωπευτικό Κράτος, είναι επίσης μέσον για την εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας από το κεφάλαιο. Σε εξαιρετικές μόνο περιστάσεις έρχονται μερικές εποχές που οι εχθρικές τάξεις φτάνουν σε μια ισορροπία δυνάμεως και η Κρατική εξουσία γίνεται τότε, έως ένα ορισμένο σημείο, ανεξάρτητη και από τις δύο τάξεις και φαίνεται σαν διαιτητής μεταξύ τους...»
Τέτοια κράτη, παραδείγματος χάριν, ήταν οι απόλυτες μοναρχίες του l7ου και 18ου αιώνος, ο Βοναπαρτισμός της Πρώτης και Τρίτης Αυτοκρατορίας στη Γαλλία, και το καθεστώς του Βίσμαρκ στη Γερμανία.
Τέτοια, πρέπει να το προσθέσουμε, είναι και σήμερα η Κυβέρνηση του Κερένσκυ στη Δημοκρατική Ρωσία, ύστερα από το έργο που ανέλαβε, να καταδιώξει το επαναστατικό προλεταριάτο, σε μια στιγμή που τα Σοβιέτ, διευθυνόμενα από τους δημοκράτες της μικροαστικής τάξεως κατήντησαν τελείως ανίκανα, ενώ από το άλλο μέρος η κεφαλαιοκρατική τάξη δεν είναι ακόμα αρκετά δυνατή για να τα διαλύσει.
«Σε μια Δημοκρατική Πολιτεία (εξακολουθεί Ένγκελς) ο πλούτος χρησιμοποιεί τη δύναμη του εμμέσως, αλλά με τρόπο αποτελεσματικό, πρώτον με διάφορες δωροδοκίες των αρχόντων (όπως γίνεται στην Αμερική), δεύτερον δια μέσου μιας συμμαχίας μεταξύ Κυβερνήσεως και Χρηματιστηρίου (όπως στη Γαλλία και στην Αμερική)».
Σήμερα, ο 'Ιμπεριαλισμός και η κυριαρχία των τραπεζών έχουν τελειοποιήσει και τις δυο αυτές μεθόδους που υποστηρίζουν και εξυπηρετούν πρακτικώς την παντοδυναμία του πλούτου μέσα στις δημοκρατικές πολιτείες όλων των αποχρώσεων. Όταν, παραδείγματος χάριν, στους πρώτους μήνες της Ρωσικής Δημοκρατίας – θα έλεγε κανείς στον μήνα του μέλιτος της ενώσεως των σοσιαλ-επαναστατών και των Μενσεβίκων με την πλουτοκρατία, στην Κυβέρνηση του Συνασπισμού ο κ. Παλτσίνσκι δεν επέτρεπε να ληφθεί κανένα προληπτικό μέτρο εναντίον των αισχροκερδών ή κατά της ληστείας του δημοσίου ταμείου από τους προμηθευτές του στρατού και όταν, ύστερα από τη παραίτηση του, ο κ. Παλτσίνσκι (αντικατασταθείς εννοείται από ένα όμοιο Παλτσίνσκι) έπαιρνε από τους κεφαλαιοκράτες ως «ανταμοιβή» ένα μικρό δώρο που του έφερνε εισόδημα 120.000 ρούβλια (12.000 λίρες) το χρόνο, τι τάχα ήταν αυτό; Άμεσος ή έμμεσος δωροδοκία Ήταν μια συμμαχία της Κυβερνήσεως με τα κεφαλαιοκρατικά συνδικάτα, ή «μόνον» φιλικές σχέσεις; Ποιος είναι ο αληθινός ρόλος που έπαιξαν οι Τσέρνωφ, Τσερετέλλι, Αφξέντιεφ και Σκομπέλιεφ; Είναι «άμεσοι» ή «μόνον» έμμεσοι σύμμαχοι των εκατομμυριούχων λωποδυτών που ληστεύουν το δημόσιο ταμείο;
Η παντοδυναμία του «πλούτου» είναι πολύ περισσότερο ασφαλής σε μια δημοκρατική πολιτεία, γιατί δεν εξαρτάται από την τυχόν κακή πολιτική μορφή του καπιταλισμού. Η Δημοκρατική πολιτεία είναι η καλύτερη πολιτική μορφή για τον καπιταλισμό και έτσι όταν το κεφάλαιο εξασφαλίσει τον έλεγχο (δια μέσου των διαφόρων Παλτσίνσκι, Τσέρνωφ, Τσερετέλι και Σιας) αυτής της καλύτερης μορφής, επιβάλλει την εξουσία του τόσο ακλόνητα, τόσο στερεά, ώστε καμιά αλλαγή, προσώπων, ή θεσμών, ή κομμάτων μέσα στην αστική δημοκρατία δεν μπορεί να το κλονίσει.
Πρέπει επίσης να προσθέσομε ότι ο Ένγκελς θεωρεί την καθολική ψηφοφορία ως ένα μέσον της κεφαλαιοκρατικής κυριαρχίας. «Η καθολική ψηφοφορία, -λέει (έχοντας υπ' όψει του την μακροχρόνιο πείρα της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας)- είναι το σημείο ότι ωρίμασε η εργατική τάξη, δεν μπορεί και ούτε θα μας δώσει ποτέ, τίποτε περισσότερο μέσα στο σημερινό κράτος». Οι δημοκράτες της μικροαστικής τάξεως, όπως είναι οι σοσιαλεπαναστάτες μας και οι μενσεβίκοι, επίσης και οι δίδυμοι αδελφοί τους, οι σοσιαλπατριώτες και οι οπορτουνιστές της Δυτικής Ευρώπης, όλοι περιμένουν ένα «μεγάλο κέρδος» από αυτή τη καθολική ψηφοφορία. Πιστεύουν οι ίδιοι και προσπαθούν να χαράξουν στο μυαλό του λαού την ψεύτικη ιδέα ότι η καθολική ψηφοφορία μέσα στο «σημερινό κράτος» είναι πραγματικά ικανή να εκδηλώσει την θέληση της πλειοψηφίας των εργαζόμενων μαζών και να εξασφαλίσει την πραγματοποίηση της.
Εδώ μπορούμε να αναφέρομε μόνον την ψεύτικη αυτή ιδέα και να αποδείξουμε ότι το φανερό, καθαρό και συγκεκριμένο αυτό απόσπασμα από τον Ένγκελς, παραμορφώνεται κάθε μέρα στην προπαγάνδα και στη δράση των «επισήμων» (δηλαδή των οπορτουνιστικών) σοσιαλιστικών κομμάτων. Λεπτομερώς θα αναπτύξουμε όλη τη διαστροφή της ιδέας αυτής, που ο Ένγκελς τόσο σαφώς διατυπώνει παρακάτω, στην ευρύτερη ανάλυση των απόψεων του Μαρξ και του Ένγκελς για το «νεώτερο» Κράτος.
Μια γενική περίληψη των απόψεων του δίνει ο Ένγκελς στο πιο λαϊκό από τα έργα του, με τα ακόλουθα λόγια:
«Το Κράτος δεν υπήρχε πάντοτε. Υπήρξαν κοινωνίες που έζησαν χωρίς αυτό, που δεν είχαν ούτε την ιδέα του Κράτους ή της Κρατικής εξουσίας. Σε ένα ορισμένο στάδιο οικονομικής εξέλιξης, που προέκυψε αναγκαίος μαζί με το χωρισμό της κοινωνίας σε τάξεις, το Κράτος έγινε μια ανάγκη ως αποτέλεσμα του χωρισμού αυτού. Τώρα βαδίζουμε με ταχύτητα αστραπιαία σε ένα στάδιο εξέλιξης της παραγωγής, στο οποίο η ύπαρξη αυτών των τάξεων όχι μόνο δεν είναι πια αναγκαία αλλά γίνεται άμεσο εμπόδιο για την παραγωγή. Οι τάξεις θα εξαφανιστούν μοιραία, όπως μοιραία γεννήθηκαν στο παρελθόν. Μαζί με την εξαφάνιση των τάξεων, μοιραία επίσης θα εξαφανισθεί και το Κράτος. Όταν αρχίσει η νέα οργάνωση της παραγωγής επάνω στη βάση της ελεύθερης της δίκαιης συνεννόησης των παραγωγών, η κοινωνία δεν θα αργήσει να τοποθετήσει ολόκληρη την κρατική μηχανή στη θέση που θα είναι τότε η καταλληλότερη γι’ αυτήν, στο μουσείο των αρχαιοτήτων, δίπλα από τα πέτρινα εργαλεία και τα χάλκινα τσεκούρια».
Πολύ σπάνια βρίσκουμε το κομμάτι αυτό να αναφέρεται στην προπαγανδιστική φιλολογία της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας. Αλλά και όταν αυτό συμβαίνει το αναφέρουν σαν ένα ιερό και τελετουργικό τύπο, δηλαδή μάλλον για να δείξουν τυπικό σεβασμό προς τον Ένγκελς, χωρίς καμιά προσπάθεια να αναμετρήσουν το πλάτος και το βάθος της επαναστατικής πράξεως που προϋποτίθεται με αυτή την «τοποθέτηση ολοκλήρου της Κρατικής μηχανής στο μουσείο των αρχαιοτήτων». Και πολλές φορές φαίνονται σαν να μην καταλαβαίνουν καν τι ονομάζει ο Ένγκελς Κρατική μηχανή.
Ο μαρασμός του Κράτους και η βίαιη Επανάσταση.
3. Το Κράτος όργανο για την εκμετάλλευση της καταπιεζόμενης τάξεως.
Για την διατήρηση της ειδικής δημοσίας εξουσίας επάνω από την κοινωνία, είναι απαραίτητοι οι φόροι και τα κρατικά δάνεια.
«Διευθύνοντας την δημόσια εξουσία και με το δικαίωμα που έχουν να επιβάλλουν διάφορους φόρους, οι άρχοντες (γράφει ο Ένγκελς) επιβάλλονται ως όργανα της κοινωνίας που στέκουν πιο ψηλά απ' αυτήν. Ο ελεύθερος και αβίαστος σεβασμός που απελάμβαναν τα όργανα της παλιάς φυλετικής κοινωνίας, δεν είναι πια αρκετός γι' αυτούς και όταν ακόμη μπορούν να τον αποκτήσουν».
Ειδικοί νόμοι εφαρμόζονται για την ιερότητα και την ασυλία των αρχόντων. «Ο τελευταίος αστυνομικός υπηρέτης» έχει σήμερα μεγαλύτερη εξουσία από τον αντιπρόσωπο μιας παλιάς φυλής, αλλά και ο ανώτερος άρχων ενός πολιτισμένου Κράτους θα ζήλευε τον Γέροντα μιας φυλής που στηριζότανε σε έναν «αυτόματο και αβίαστο σεβασμό εκ μέρους της Κοινωνίας».
Εδώ είναι το ζήτημα που προκύπτει από την προνομιούχο θέση των αρχόντων ως οργάνων της Κρατικής εξουσίας και το θεμελιώδες πρόβλημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε είναι το εξής : - Τι είναι εκείνο που τους επιβάλει επάνω στην κοινωνία; Θα δούμε πως αυτό το θεωρητικό πρόβλημα λύθηκε πρακτικώς από την Κομμούνα του Παρισιού στα 1871 και πως νοθεύτηκε κατά τον αντιδραστικότερο τρόπο από τον Κάουτσκυ στα 1912.
«Αφού το Κράτος γεννήθηκε από την ανάγκη του ελέγχου των ανταγωνισμών των τάξεων αφού συγχρόνως γεννήθηκε ως αποτέλεσμα των συγκρούσεων αυτών των τάξεων, είναι κατά γενικό κανόνα το Κράτος της ισχυρότερης και της οικονομικώς κυρίαρχης τάξης, η οποία δια μέσου του Κράτους γίνεται και η πολιτικώς κυρίαρχη τάξη, αποκτώντας έτσι νέα μέσα για την καταπίεση και την εκμετάλλευση της υπόδουλης τάξης».
Δεν ήταν μόνο τα παλιά φεουδαλικά Κράτη όργανα για την εκμετάλλευση των δούλων και των δουλοπάροικων, αλλά και το «νεότερο αντιπροσωπευτικό Κράτος, είναι επίσης μέσον για την εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας από το κεφάλαιο. Σε εξαιρετικές μόνο περιστάσεις έρχονται μερικές εποχές που οι εχθρικές τάξεις φτάνουν σε μια ισορροπία δυνάμεως και η Κρατική εξουσία γίνεται τότε, έως ένα ορισμένο σημείο, ανεξάρτητη και από τις δύο τάξεις και φαίνεται σαν διαιτητής μεταξύ τους...»
Τέτοια κράτη, παραδείγματος χάριν, ήταν οι απόλυτες μοναρχίες του l7ου και 18ου αιώνος, ο Βοναπαρτισμός της Πρώτης και Τρίτης Αυτοκρατορίας στη Γαλλία, και το καθεστώς του Βίσμαρκ στη Γερμανία.
Τέτοια, πρέπει να το προσθέσουμε, είναι και σήμερα η Κυβέρνηση του Κερένσκυ στη Δημοκρατική Ρωσία, ύστερα από το έργο που ανέλαβε, να καταδιώξει το επαναστατικό προλεταριάτο, σε μια στιγμή που τα Σοβιέτ, διευθυνόμενα από τους δημοκράτες της μικροαστικής τάξεως κατήντησαν τελείως ανίκανα, ενώ από το άλλο μέρος η κεφαλαιοκρατική τάξη δεν είναι ακόμα αρκετά δυνατή για να τα διαλύσει.
«Σε μια Δημοκρατική Πολιτεία (εξακολουθεί Ένγκελς) ο πλούτος χρησιμοποιεί τη δύναμη του εμμέσως, αλλά με τρόπο αποτελεσματικό, πρώτον με διάφορες δωροδοκίες των αρχόντων (όπως γίνεται στην Αμερική), δεύτερον δια μέσου μιας συμμαχίας μεταξύ Κυβερνήσεως και Χρηματιστηρίου (όπως στη Γαλλία και στην Αμερική)».
Σήμερα, ο 'Ιμπεριαλισμός και η κυριαρχία των τραπεζών έχουν τελειοποιήσει και τις δυο αυτές μεθόδους που υποστηρίζουν και εξυπηρετούν πρακτικώς την παντοδυναμία του πλούτου μέσα στις δημοκρατικές πολιτείες όλων των αποχρώσεων. Όταν, παραδείγματος χάριν, στους πρώτους μήνες της Ρωσικής Δημοκρατίας – θα έλεγε κανείς στον μήνα του μέλιτος της ενώσεως των σοσιαλ-επαναστατών και των Μενσεβίκων με την πλουτοκρατία, στην Κυβέρνηση του Συνασπισμού ο κ. Παλτσίνσκι δεν επέτρεπε να ληφθεί κανένα προληπτικό μέτρο εναντίον των αισχροκερδών ή κατά της ληστείας του δημοσίου ταμείου από τους προμηθευτές του στρατού και όταν, ύστερα από τη παραίτηση του, ο κ. Παλτσίνσκι (αντικατασταθείς εννοείται από ένα όμοιο Παλτσίνσκι) έπαιρνε από τους κεφαλαιοκράτες ως «ανταμοιβή» ένα μικρό δώρο που του έφερνε εισόδημα 120.000 ρούβλια (12.000 λίρες) το χρόνο, τι τάχα ήταν αυτό; Άμεσος ή έμμεσος δωροδοκία Ήταν μια συμμαχία της Κυβερνήσεως με τα κεφαλαιοκρατικά συνδικάτα, ή «μόνον» φιλικές σχέσεις; Ποιος είναι ο αληθινός ρόλος που έπαιξαν οι Τσέρνωφ, Τσερετέλλι, Αφξέντιεφ και Σκομπέλιεφ; Είναι «άμεσοι» ή «μόνον» έμμεσοι σύμμαχοι των εκατομμυριούχων λωποδυτών που ληστεύουν το δημόσιο ταμείο;
Η παντοδυναμία του «πλούτου» είναι πολύ περισσότερο ασφαλής σε μια δημοκρατική πολιτεία, γιατί δεν εξαρτάται από την τυχόν κακή πολιτική μορφή του καπιταλισμού. Η Δημοκρατική πολιτεία είναι η καλύτερη πολιτική μορφή για τον καπιταλισμό και έτσι όταν το κεφάλαιο εξασφαλίσει τον έλεγχο (δια μέσου των διαφόρων Παλτσίνσκι, Τσέρνωφ, Τσερετέλι και Σιας) αυτής της καλύτερης μορφής, επιβάλλει την εξουσία του τόσο ακλόνητα, τόσο στερεά, ώστε καμιά αλλαγή, προσώπων, ή θεσμών, ή κομμάτων μέσα στην αστική δημοκρατία δεν μπορεί να το κλονίσει.
Πρέπει επίσης να προσθέσομε ότι ο Ένγκελς θεωρεί την καθολική ψηφοφορία ως ένα μέσον της κεφαλαιοκρατικής κυριαρχίας. «Η καθολική ψηφοφορία, -λέει (έχοντας υπ' όψει του την μακροχρόνιο πείρα της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας)- είναι το σημείο ότι ωρίμασε η εργατική τάξη, δεν μπορεί και ούτε θα μας δώσει ποτέ, τίποτε περισσότερο μέσα στο σημερινό κράτος». Οι δημοκράτες της μικροαστικής τάξεως, όπως είναι οι σοσιαλεπαναστάτες μας και οι μενσεβίκοι, επίσης και οι δίδυμοι αδελφοί τους, οι σοσιαλπατριώτες και οι οπορτουνιστές της Δυτικής Ευρώπης, όλοι περιμένουν ένα «μεγάλο κέρδος» από αυτή τη καθολική ψηφοφορία. Πιστεύουν οι ίδιοι και προσπαθούν να χαράξουν στο μυαλό του λαού την ψεύτικη ιδέα ότι η καθολική ψηφοφορία μέσα στο «σημερινό κράτος» είναι πραγματικά ικανή να εκδηλώσει την θέληση της πλειοψηφίας των εργαζόμενων μαζών και να εξασφαλίσει την πραγματοποίηση της.
Εδώ μπορούμε να αναφέρομε μόνον την ψεύτικη αυτή ιδέα και να αποδείξουμε ότι το φανερό, καθαρό και συγκεκριμένο αυτό απόσπασμα από τον Ένγκελς, παραμορφώνεται κάθε μέρα στην προπαγάνδα και στη δράση των «επισήμων» (δηλαδή των οπορτουνιστικών) σοσιαλιστικών κομμάτων. Λεπτομερώς θα αναπτύξουμε όλη τη διαστροφή της ιδέας αυτής, που ο Ένγκελς τόσο σαφώς διατυπώνει παρακάτω, στην ευρύτερη ανάλυση των απόψεων του Μαρξ και του Ένγκελς για το «νεώτερο» Κράτος.
Μια γενική περίληψη των απόψεων του δίνει ο Ένγκελς στο πιο λαϊκό από τα έργα του, με τα ακόλουθα λόγια:
«Το Κράτος δεν υπήρχε πάντοτε. Υπήρξαν κοινωνίες που έζησαν χωρίς αυτό, που δεν είχαν ούτε την ιδέα του Κράτους ή της Κρατικής εξουσίας. Σε ένα ορισμένο στάδιο οικονομικής εξέλιξης, που προέκυψε αναγκαίος μαζί με το χωρισμό της κοινωνίας σε τάξεις, το Κράτος έγινε μια ανάγκη ως αποτέλεσμα του χωρισμού αυτού. Τώρα βαδίζουμε με ταχύτητα αστραπιαία σε ένα στάδιο εξέλιξης της παραγωγής, στο οποίο η ύπαρξη αυτών των τάξεων όχι μόνο δεν είναι πια αναγκαία αλλά γίνεται άμεσο εμπόδιο για την παραγωγή. Οι τάξεις θα εξαφανιστούν μοιραία, όπως μοιραία γεννήθηκαν στο παρελθόν. Μαζί με την εξαφάνιση των τάξεων, μοιραία επίσης θα εξαφανισθεί και το Κράτος. Όταν αρχίσει η νέα οργάνωση της παραγωγής επάνω στη βάση της ελεύθερης της δίκαιης συνεννόησης των παραγωγών, η κοινωνία δεν θα αργήσει να τοποθετήσει ολόκληρη την κρατική μηχανή στη θέση που θα είναι τότε η καταλληλότερη γι’ αυτήν, στο μουσείο των αρχαιοτήτων, δίπλα από τα πέτρινα εργαλεία και τα χάλκινα τσεκούρια».
Πολύ σπάνια βρίσκουμε το κομμάτι αυτό να αναφέρεται στην προπαγανδιστική φιλολογία της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας. Αλλά και όταν αυτό συμβαίνει το αναφέρουν σαν ένα ιερό και τελετουργικό τύπο, δηλαδή μάλλον για να δείξουν τυπικό σεβασμό προς τον Ένγκελς, χωρίς καμιά προσπάθεια να αναμετρήσουν το πλάτος και το βάθος της επαναστατικής πράξεως που προϋποτίθεται με αυτή την «τοποθέτηση ολοκλήρου της Κρατικής μηχανής στο μουσείο των αρχαιοτήτων». Και πολλές φορές φαίνονται σαν να μην καταλαβαίνουν καν τι ονομάζει ο Ένγκελς Κρατική μηχανή.
Ο μαρασμός του Κράτους και η βίαιη Επανάσταση.
Δημοσίευση σχολίου