{[['']]}
Γράφει ο kokkiniotis
"Ούλοι εμείς εφέντη!" 29 Αυγούστου 1949. Ο Γράμμος, η ήττα, η προσφυγιά. Ένα γιγαντιαίο λαϊκό κίνημα που αμφισβήτησε ένοπλα τον ιμπεριαλισμό και την καπιταλιστική κυριαρχία στη χώρα μας ηττήθηκε από τις δυνάμεις του μοναρχοφασισμού. Χιλιάδες αγωνιστές που πάλεψαν με τ’ όπλο στο χέρι ‘για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά’, που την ‘ήθελαν πανανθρώπινη’, πήραν το δρόμο της προσφυγιάς και της εξορίας. Δρόμο κακοτράχαλο, όπως και νάχει…
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 38 χρόνια από τότε που κατέβηκαν απ’ τα βουνά της Κρήτης οι τελευταίοι αντάρτες, οι ηρωικοί Γιώργης Τζομπανάκης και Σπύρος Μπλαζάκης. Κρύβονταν επί 34 ολόκληρα χρόνια. Στις Μαδάρες, σε απόκρημνες σπηλιές, σε κρυσφύγετα. Σύμφωνα με μαρτυρίες που έχουμε υπ’ όψη μας, ήρθαν σε απόσταση αναπνοής αρκετές φορές με τους διώκτες τους, ορισμένες μάλιστα μέσα σε σπίτια που τους φιλοξενούσαν προσωρινά. Κάποιοι άλλοι αντάρτες της Κρήτης, έμειναν στα βουνά μέχρι το 1962 οπότε αναχώρησαν μέσω Αθήνας για την Ιταλία. Ήταν οι Νίκος Κοκοβλής, Παγώνα Κοκοβλή, Αργυρώ Πολυχρονάκη, Σταμάτης Μαριόλης, Γιάννης Λιονάκης και Κωστής Λιονάκης. Ο Νίκος και η Αργυρώ Κοκοβλή (Πολυχρονάκη), τα εξιστορούν στο βιβλίο που έχουν γράψει «Άλλος δρόμος δεν υπήρχε…».
Με βάση αυτό το βιβλίο γυρίστηκε η ομώνυμη ταινία – ντοκιμαντέρ του Σταύρου Ψυλλάκη.
Αντίστοιχη ηρωική ιστορία υπάρχει στην Ικαρία. Εκεί, εννέα αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού παρέμειναν έξι χρόνια στα βουνά της Ικαρίας, έχοντας την αμέριστη στήριξη των κατοίκων -όχι μόνο των αριστερών- που παρά τη φτώχεια τους και τις διώξεις των χωροφυλάκων, τους εφοδίαζαν με φαγητό και φάρμακα, μέχρι το 1955 οπότε αναχώρησαν κρυφά με καΐκι.
Είχαν προηγηθεί κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες φυγάδευσής τους, ώσπου τη μεταφορά τους αναλαμβάνει ο καπετάν Κώστας Μεγαλοοικονόμος, ο οποίος μόλις είχε γυρίσει από εξορία στη Μακρόνησο. Με πλήρωμα τη 17χρονη κόρη του Φούλα και τον 18χρονο Νίκο Μοσχοβάκη και αφήνοντας πίσω τα άλλα πέντε παιδιά του, φυγάδευσε τους αντάρτες στην Αλβανία. Από εκεί όλοι μαζί πήγαν στη Ρουμανία, όπου ύστερα από χρόνια πέθανε εκεί ο καπετάνιος, χωρίς να ξαναγυρίσει στην αγαπημένη του πατρίδα την Ικαρία.
Ενας από αυτούς, ο Βασίλης Φρουζές, δούλεψε στη συνέχεια στην παρανομία στον τόπο καταγωγής του, το Βόλο. Οι άλλοι οκτώ (Γιάννης Τσερμέγκας, Φίλιππος Μαυρίκης, Στρατής Τσαμπής, Στέφανος Παπαγεωργάκης, Αντώνης Καλαμπόγιας, Κώστας Λίτσας, Δημήτρης Μπάφας, Χαράλαμπος Γκότζιος) πήραν το δρόμο της πολιτικής προσφυγιάς. Δύο από αυτούς, ο Στρατής Τσαμπής και ο Αντώνης Καλαμπόγιας, διετέλεσαν αργότερα και μέλη του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του ΚΚΕ. Κανείς από τους αντάρτες αυτούς της Ικαρίας δεν ζει σήμερα. Για τη ζωή και τη δράση τους μπορεί να βρει εύκολα κανείς πολλά στοιχεία στο διαδίκτυο. Ο Αντώνης Καλαμπόγιας, ο νεότερος από την ομάδα των ανταρτών, έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από όλους όσοι τον γνώρισαν, είτε συμφωνούσαν είτε διαφωνούσαν με τις πολιτικές του απόψεις, τόσο στην Ικαρία από όπου καταγόταν όσο και στον Άγιο Δημήτριο (Μπραχάμι) όπου έμενε. Παραθέτουμε (από τον Ριζοσπάστη 19/7/1998) την νεκρολογία που του έγραψαν οι τέσσερις, -Ο Στρατής Τσαμπής Στράτος, Παπαγιωργάκης Στέφανος, Τσερμέγκας Γιάννης, Μπάφας Δημήτρης- μόνοι τότε εν ζωή, συναγωνιστές του στον «Κόκκινο Βράχο»:
Τίποτα δεν πάει χαμένο, ο αγώνας συνεχίστηκε. Ο κόσμος της εργασίας, συνέχισε και συνεχίζει να παλεύει ως τις μέρες μας. Όμως κάποιοι αντάρτες, σε διάφορα μέρη της Ελλάδας δεν παραδόθηκαν, δεν παρέδωσαν τα όπλα. Κρύφτηκαν, περίμεναν, έλπιζαν. Δέχτηκαν την αλληλεγγύη του υπόλοιπου λαού, κομμάτι του καθώς ήταν κι αυτοί.
Ο Στρατής Τσαμπής Σε θυμούμαστε αμούστακο παλικαράκι όταν πήρες το όπλο και βγήκες εθελοντής στο αντάρτικο της Ικαρίας. Κι έγινες ο αετός των βουνών του Κόκκινου Βράχου, ο κουρσάρος της θάλασσας σε κρίσιμες και επικίνδυνες αποστολές, ο τεχνίτης της 8χρονης παρανομίας που ζήσαμε, καθώς και της παρανομίας στην περίοδο της δικτατορίας της χούντας. Μέστωσες κι ανδρώθηκες μέσα στη σκληράδα εκείνου του αγώνα κι έφτασες ως την Κεντρική Επιτροπή του τιμημένου ΚΚΕ.
Αγωνιστές σαν κι εσένα είναι αυτοί που τιμούν το ΚΚΕ και χτίζουν ένα σκαλοπάτι στην ηρωική του πορεία. Μυαλό ανήσυχο και ασυμβίβαστος με ό,τι πίστευες ότι θα βλάψει τον αγώνα του Κόμματος και του λαού. Είχες το θάρρος της γνώμης σου και δεν υποχωρούσες, όσο κι αν αυτό μπορούσε να σου στοιχίσει και προσωπικά. Πιστός, σεμνός, καλοσυνάτος, χαμογελαστός, κέρδιζες την αγάπη και το σεβασμό όσων σε γνώριζαν.
Αυτές τις μέρες, πενθεί για σένα ολόκληρος ο Κόκκινος Βράχος σου, ακόμα και άνθρωποι με διαφορετικές ιδέες απ' τις δικές σου. Μας άφησες πρόωρα αν και ήσουν ο Βενιαμίν της ομάδας μας. Μας πότισες μεγάλη πίκρα μα δε σε κλαίμε. Σφίγγουμε τις γροθιές μας και προχωράμε! Στην άξια και πιστή συντρόφισσα της ζωής σου και του αγώνα μας, σ' αυτήν την αφανή ηρωίδα που στάθηκε παλικαρίσια δίπλα σου, μαζί και στα διαλεχτά παιδιά που γαλούχησες στον αγώνα μας και σε τιμούν, στεκόμαστε συμπαραστάτες και τους ευχόμαστε να βρουν το μεγάλο κουράγιο να ξεπεράσουν κι αυτή τη μεγάλη δοκιμασία. Στη μνήμη σου ακριβέ και αξέχαστε σύντροφε προσφέρουμε συμβολικά στο Κόμμα 50.000 δραχμές οι σύντροφοί σου
Η ιστορία τους έγινε το 1998 ταινία από τον Λεωνίδα Βαρδαρό. Ο τίτλος της, «Ούλοι εμείς εφέντη», παραπέμπει στη συλλογικότητα που έδειχναν πάντοτε οι Ικαριώτες και σε ένα θρυλούμενο περιστατικό όπου γκρεμίσανε κάποιον μισητό αξιωματούχο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αναλαμβάνοντας όλοι μαζί την ευθύνη.
"Ούλοι εμείς εφέντη!" 29 Αυγούστου 1949. Ο Γράμμος, η ήττα, η προσφυγιά. Ένα γιγαντιαίο λαϊκό κίνημα που αμφισβήτησε ένοπλα τον ιμπεριαλισμό και την καπιταλιστική κυριαρχία στη χώρα μας ηττήθηκε από τις δυνάμεις του μοναρχοφασισμού. Χιλιάδες αγωνιστές που πάλεψαν με τ’ όπλο στο χέρι ‘για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά’, που την ‘ήθελαν πανανθρώπινη’, πήραν το δρόμο της προσφυγιάς και της εξορίας. Δρόμο κακοτράχαλο, όπως και νάχει…
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 38 χρόνια από τότε που κατέβηκαν απ’ τα βουνά της Κρήτης οι τελευταίοι αντάρτες, οι ηρωικοί Γιώργης Τζομπανάκης και Σπύρος Μπλαζάκης. Κρύβονταν επί 34 ολόκληρα χρόνια. Στις Μαδάρες, σε απόκρημνες σπηλιές, σε κρυσφύγετα. Σύμφωνα με μαρτυρίες που έχουμε υπ’ όψη μας, ήρθαν σε απόσταση αναπνοής αρκετές φορές με τους διώκτες τους, ορισμένες μάλιστα μέσα σε σπίτια που τους φιλοξενούσαν προσωρινά. Κάποιοι άλλοι αντάρτες της Κρήτης, έμειναν στα βουνά μέχρι το 1962 οπότε αναχώρησαν μέσω Αθήνας για την Ιταλία. Ήταν οι Νίκος Κοκοβλής, Παγώνα Κοκοβλή, Αργυρώ Πολυχρονάκη, Σταμάτης Μαριόλης, Γιάννης Λιονάκης και Κωστής Λιονάκης. Ο Νίκος και η Αργυρώ Κοκοβλή (Πολυχρονάκη), τα εξιστορούν στο βιβλίο που έχουν γράψει «Άλλος δρόμος δεν υπήρχε…».
Με βάση αυτό το βιβλίο γυρίστηκε η ομώνυμη ταινία – ντοκιμαντέρ του Σταύρου Ψυλλάκη.
Αντίστοιχη ηρωική ιστορία υπάρχει στην Ικαρία. Εκεί, εννέα αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού παρέμειναν έξι χρόνια στα βουνά της Ικαρίας, έχοντας την αμέριστη στήριξη των κατοίκων -όχι μόνο των αριστερών- που παρά τη φτώχεια τους και τις διώξεις των χωροφυλάκων, τους εφοδίαζαν με φαγητό και φάρμακα, μέχρι το 1955 οπότε αναχώρησαν κρυφά με καΐκι.
Είχαν προηγηθεί κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες φυγάδευσής τους, ώσπου τη μεταφορά τους αναλαμβάνει ο καπετάν Κώστας Μεγαλοοικονόμος, ο οποίος μόλις είχε γυρίσει από εξορία στη Μακρόνησο. Με πλήρωμα τη 17χρονη κόρη του Φούλα και τον 18χρονο Νίκο Μοσχοβάκη και αφήνοντας πίσω τα άλλα πέντε παιδιά του, φυγάδευσε τους αντάρτες στην Αλβανία. Από εκεί όλοι μαζί πήγαν στη Ρουμανία, όπου ύστερα από χρόνια πέθανε εκεί ο καπετάνιος, χωρίς να ξαναγυρίσει στην αγαπημένη του πατρίδα την Ικαρία.
Ενας από αυτούς, ο Βασίλης Φρουζές, δούλεψε στη συνέχεια στην παρανομία στον τόπο καταγωγής του, το Βόλο. Οι άλλοι οκτώ (Γιάννης Τσερμέγκας, Φίλιππος Μαυρίκης, Στρατής Τσαμπής, Στέφανος Παπαγεωργάκης, Αντώνης Καλαμπόγιας, Κώστας Λίτσας, Δημήτρης Μπάφας, Χαράλαμπος Γκότζιος) πήραν το δρόμο της πολιτικής προσφυγιάς. Δύο από αυτούς, ο Στρατής Τσαμπής και ο Αντώνης Καλαμπόγιας, διετέλεσαν αργότερα και μέλη του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του ΚΚΕ. Κανείς από τους αντάρτες αυτούς της Ικαρίας δεν ζει σήμερα. Για τη ζωή και τη δράση τους μπορεί να βρει εύκολα κανείς πολλά στοιχεία στο διαδίκτυο. Ο Αντώνης Καλαμπόγιας, ο νεότερος από την ομάδα των ανταρτών, έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από όλους όσοι τον γνώρισαν, είτε συμφωνούσαν είτε διαφωνούσαν με τις πολιτικές του απόψεις, τόσο στην Ικαρία από όπου καταγόταν όσο και στον Άγιο Δημήτριο (Μπραχάμι) όπου έμενε. Παραθέτουμε (από τον Ριζοσπάστη 19/7/1998) την νεκρολογία που του έγραψαν οι τέσσερις, -Ο Στρατής Τσαμπής Στράτος, Παπαγιωργάκης Στέφανος, Τσερμέγκας Γιάννης, Μπάφας Δημήτρης- μόνοι τότε εν ζωή, συναγωνιστές του στον «Κόκκινο Βράχο»:
Τίποτα δεν πάει χαμένο, ο αγώνας συνεχίστηκε. Ο κόσμος της εργασίας, συνέχισε και συνεχίζει να παλεύει ως τις μέρες μας. Όμως κάποιοι αντάρτες, σε διάφορα μέρη της Ελλάδας δεν παραδόθηκαν, δεν παρέδωσαν τα όπλα. Κρύφτηκαν, περίμεναν, έλπιζαν. Δέχτηκαν την αλληλεγγύη του υπόλοιπου λαού, κομμάτι του καθώς ήταν κι αυτοί.
Ο Αντώνης Καλαμπόγιας • Είσαι ο τέταρτος που φεύγεις απ' την ομάδα των παρανόμων της Ικαρίας. Και μας έφυγες ξαφνικά και πρόωρα. Ο χωρισμός μας γίνεται τόσο πιο σκληρός όσο συνειδητοποιούμε ότι σε χάνουμε για πάντα από το μετερίζι του αγώνα μιας ζωής.
Ο Στρατής Τσαμπής Σε θυμούμαστε αμούστακο παλικαράκι όταν πήρες το όπλο και βγήκες εθελοντής στο αντάρτικο της Ικαρίας. Κι έγινες ο αετός των βουνών του Κόκκινου Βράχου, ο κουρσάρος της θάλασσας σε κρίσιμες και επικίνδυνες αποστολές, ο τεχνίτης της 8χρονης παρανομίας που ζήσαμε, καθώς και της παρανομίας στην περίοδο της δικτατορίας της χούντας. Μέστωσες κι ανδρώθηκες μέσα στη σκληράδα εκείνου του αγώνα κι έφτασες ως την Κεντρική Επιτροπή του τιμημένου ΚΚΕ.
Αγωνιστές σαν κι εσένα είναι αυτοί που τιμούν το ΚΚΕ και χτίζουν ένα σκαλοπάτι στην ηρωική του πορεία. Μυαλό ανήσυχο και ασυμβίβαστος με ό,τι πίστευες ότι θα βλάψει τον αγώνα του Κόμματος και του λαού. Είχες το θάρρος της γνώμης σου και δεν υποχωρούσες, όσο κι αν αυτό μπορούσε να σου στοιχίσει και προσωπικά. Πιστός, σεμνός, καλοσυνάτος, χαμογελαστός, κέρδιζες την αγάπη και το σεβασμό όσων σε γνώριζαν.
Αυτές τις μέρες, πενθεί για σένα ολόκληρος ο Κόκκινος Βράχος σου, ακόμα και άνθρωποι με διαφορετικές ιδέες απ' τις δικές σου. Μας άφησες πρόωρα αν και ήσουν ο Βενιαμίν της ομάδας μας. Μας πότισες μεγάλη πίκρα μα δε σε κλαίμε. Σφίγγουμε τις γροθιές μας και προχωράμε! Στην άξια και πιστή συντρόφισσα της ζωής σου και του αγώνα μας, σ' αυτήν την αφανή ηρωίδα που στάθηκε παλικαρίσια δίπλα σου, μαζί και στα διαλεχτά παιδιά που γαλούχησες στον αγώνα μας και σε τιμούν, στεκόμαστε συμπαραστάτες και τους ευχόμαστε να βρουν το μεγάλο κουράγιο να ξεπεράσουν κι αυτή τη μεγάλη δοκιμασία. Στη μνήμη σου ακριβέ και αξέχαστε σύντροφε προσφέρουμε συμβολικά στο Κόμμα 50.000 δραχμές οι σύντροφοί σου
Η ιστορία τους έγινε το 1998 ταινία από τον Λεωνίδα Βαρδαρό. Ο τίτλος της, «Ούλοι εμείς εφέντη», παραπέμπει στη συλλογικότητα που έδειχναν πάντοτε οι Ικαριώτες και σε ένα θρυλούμενο περιστατικό όπου γκρεμίσανε κάποιον μισητό αξιωματούχο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αναλαμβάνοντας όλοι μαζί την ευθύνη.
Δημοσίευση σχολίου