Από τους Δελφούς σε Χίο, Κωνσταντινούπολη, Βενετία, Παρίσι και πίσω στην πλατεία ου Αγίου Μάρκου. Παπική βούλα Ιννοκέντιου II: «Τα λάφυρα που θα λάβετε μπορείτε ιε σιγουριά να τα κρατήσετε για δική σας χρήση και απαγορεύουμε να σας αναγκάσουν ενάντια στη θέλησή σας να δώσετε κάποια μερίδα από αυτά»
Επιμέλεια Βασιλική Λάζου- Διδάκτορας Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου
Η λεηλασία αρχαιολογικών θησαυρών και έργων τέχνης είναι πρακτική τόσο παλαιά όσο και ο πόλεμος. Με την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους το 1204 ο πλούτος της βυζαντινής πρωτεύουσας άλλαξε βίαια ιδιοκτήτη.
Από τους Δελφούς στη Χίο και μετά στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στη Βενετία και στο Παρίσι και πάλι πίσω, τα «Αλογα του Αγίου Μάρκου» έκαναν αρκετές διαδρομές προτού λάβουν τη σημερινή τους θέση στο εσωτερικό της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία.
Τα τέσσερα μπρούντζινα επιχρυσωμένα άλογα αποτελούσαν αρχικά μέρος ενός συμπλέγματος που απεικόνιζε ένα τέθριππο (quadriga), δηλαδή ένα άρμα που το έσερναν τέσσερα άλογα.
Το κάθε άλογο ζύγιζε 900 κιλά, είχε ύψος 2,33 και μήκος 2,53 μέτρα. Αν και ονομάζονται μπρούντζινα, η ανάλυσή τους έχει δείξει ότι περιέχουν τουλάχιστον 96,67% χαλκό ώστε να επιτευχθεί πιο ικανοποιητική επιχρύσωση με τη τεχνική της χρήσης υδραργύρου.
Αποδίδονται -χωρίς να υπάρχει ομοφωνία επ’ αυτού-στον φημισμένο αρχαίο γλύπτη του 4ου αιώνα π.Χ. Λύσιππο, καθώς έχουν ταυτιστεί με το τέθριππο του Ηλιου, το οποίο οι Ρόδιοι είχαν αφιερώσει στους Δελφούς για τη νίκη τους επί του Δημητρίου Πολιορκητού το 305 π.Χ.
Το γλυπτό κοσμούσε τον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης μαζί με άλλα σπουδαία έργα τέχνης που είχαν συγκεντρώσει στη βασιλεύουσα οι αυτοκράτορές της από όλα τα μέρη της βυζαντινής επικράτειας.
Ενδεχομένως να είχε φτάσει εκεί από τη Χίο κατ’ εντολή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β', όπως μαρτυρεί το έργο «Παραστάσεις σύντομοι χρονικοί» (τέλη 8ου - αρχές 9ου αιώνα). Οπως και να έχει, το σίγουρο είναι ότι βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη όταν οι σταυροφόροι την κυρίευσαν το 1204.
Μαζί με άλλους θησαυρούς τα άλογα λεηλατήθηκαν και λίγα χρόνια μετά τη Δ' σταυροφορία, το 1254, ο Ενετός δόγης Ερρίκος Δάνδολος τα μετέφερε στη Βενετία ως λάφυρα πολέμου. Για να είναι πιο εύκολη η μεταφορά τους το κεφάλι αποκόπηκε από το υπόλοιπο σώμα και επανασυγκολλήθηκε όταν τα άλογα έφτασαν στον προορισμό τους στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου.
Ενα κολάρο προστέθηκε στον λαιμό του κάθε αλόγου για να μη φαίνονται τα ίχνη του «αποκεφαλισμού». Τα αγάλματα τοποθετήθηκαν στην πρόσοψη (λότζια) πάνω από την είσοδο της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου και παρέμειναν εκεί έως το 1797.
Στις 13 Δεκεμβρίου 1797 τα άλογα λαφυραγωγήθηκαν εκ νέου, αυτήν τη φορά από τον Ναπολέοντα ο οποίος κατέλυσε τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας κάνοντάς τη τμήμα του ναπολεόντειου Βασιλείου της Ιταλίας. Τα άλογα κατέβηκαν από την πρόσοψη του Αγίου Μάρκου για να μεταφερθούν στο Παρίσι.
Η γκραβούρα του J. Duplessi-Bertaux απεικονίζει αυτήν ακριβώς τη σκηνή με τον πληθυσμό της Βενετίας και τη γαλλική στρατιά της Ανατολής να παρακολουθούν, χωρίς ωστόσο να διαφαίνονται οι όποιες αντιδράσεις του πλήθους (Αρχική φώτο).
Τα αγάλματα φορτώθηκαν σε πλοία με ευθύνη του ναυτικού. Μεταφέρθηκαν στην Ανκόνα και από εκεί με μια φρεγάτα στην Τουλούζη και μέσω του Ροδανού και των καναλιών του Σηκουάνα έφτασαν στις 17 Ιουλίου 1798 στο Παρίσι. Η υποδοχή μετά μουσικής των αντικειμένων τέχνης και επιτευγμάτων της επιστήμης από την Ιταλία αποτέλεσε το κύριο μέρος του προγράμματος μιας πρωτότυπης γιορτής για την ελευθερία, το έτος VI στις 9 και 10 Θερμιδώρ.
Το πρόγραμμα της γιορτής στο Πεδίο του Αρεως που απέτιε τιμές θριάμβου στις δημιουργίες του ανθρώπινου πνεύματος και της φυσικής ιστορίας τοποθέτησε τα άλογα επικεφαλής των «Μνημείων της αρχαίας γλυπτικής». Προηγούνταν οι επιγραφές «Η Ελλάδα τα παραχώρησε, η Ρώμη τα έχασε», «Η ιδιοκτησία τους άλλαξε δύο φορές. Δεν θα ξαναλλάξει. Είναι πια σε ελεύθερο έδαφος».
Τα άλογα παρέμειναν στο Παρίσι 17 χρόνια και εκτέθηκαν σε διάφορα μέρη όπως στο μέγαρο των Απομάχων και στην αυλή του παλατιού του Κεραμεικού. Η δημόσια έκθεσή τους, όπως και η ιδέα των μουσείων και των βιβλιοθηκών ανοιχτών στο κοινό έρχονταν σε αντίθεση με τις κλειστές, ιδιωτικές, βασιλικές, αριστοκρατικές ή εκκλησιαστικές συλλογές και στόχευαν στη διαπαιδαγώγηση του λαού. Η συλλογή και έκθεση εξαιρετικών αντικειμένων όπως τα άλογα πρόσθετε αίγλη στο Παρίσι, την πρωτεύουσα του Μεγάλου Εθνους, κατά τρόπο όμοιο με αυτόν της αρχαιότητας. Το 1808 τα άλογα έστεψαν την Αψίδα του Θριάμβου του Καρουζέλ προς τιμήν του ναπολεόντειου στρατού.
Με την ήττα του Ναπολέοντα στο Βατερλό και την παλινόρθωση των μοναρχιών στην Ευρώπη τα άλογα επιστράφηκαν στη Βενετία, η οποία έγινε μέρος του αυστρο-κρατούμενου βασιλείου της Λομβαρδίας - Βενετίας.
Το έργο ανέθεσε ο αυτοκράτορας της Αυστρίας στον λοχαγό Dumaresq ο οποίος εκτέλεσε την αποστολή του με επιδεξιότητα. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και μετά τα αγάλματα εκτίθενται μέσα στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου για να προστατεύονται από την ατμοσφαιρική ρύπανση και ένα αντίγραφό τους τοποθετήθηκε στην πρόσοψη της εκκλησίας.
Το τάγμα των Ναϊτών ιδρύθηκε στον απόηχο της A' σταυροφορίας, το 1118. Ηταν οργανωμένο σαν μοναστικό τάγμα και ακολουθούσε έναν Κανόνα που είχε ορίσει γι’ αυτούς ο Αγιος Βερνάρδος του Κλερβό. Την εποχή των σταυρόφοριών το τάγμα εξελίχθηκε σε βασικό παράγοντα της διεθνούς πολιτικής χάρη στις υψηλές διασυνδέσεις του.
Εγκαίρως προικίστηκε με πολλές και εξαιρετικά ευνοϊκές παπικές βούλες (επίσημα έγγραφα που έφεραν τη σφραγίδα του πάπα) και ενίσχυσαν την κοσμική εξουσία του. Η πρώτη παπική βούλα ήταν η Omne Datum Optimum, λατινική φράση που σημαίνει «Κάθε καλό δώρο», η οποία εκ-δόθηκε από τον πάπα Ιννοκέντιο II το 1139.
Ο επίσκοπος Ιννοκέντιος, υπηρέτης των δούλων του Θεού. Για ία αγαπημένα του τέκνα Ρόμπερτ, αρχηγό του θρησκευτικού Τάγματος του Ναού που βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ, και τους οπαδούς του και αδελφούς του τόσο σήμερα όσο και στο μέλλον, για πάντα. Κάθε καλή ανταμοιβή και κάθε καλό δώρο εκπορεύεται άνωθεν, από τον Πατέρα του Φωτός, για Τον οποίο δεν υπάρχει καμία αλλαγή και καμία επισκιάζουσα αντιξοότητα. Φιλόπονα, αγαπημένα τέκνα εν Κυρίω, δοξάζουμε τον Παντοδύναμο Θεό για σας και για λογαριασμό σας, επειδή το θρησκευτικό σας Τάγμα, το σεβάσμιο ίδρυμά σας γίνεται γνωστό σε όλο τον κόσμο. Παρόλο που από τη φύση σας ήσασταν τέκνα της οργής, δεσμευμένα στις απολαύσεις αυτής της εποχής, μέσα από την εμπνευσμένη χάρη γίνατε προσεκτικοί ακροατές του Ευαγγελίου, έχοντας εγκαταλείψει την εγκόσμια επίδειξη και την ιδιωτική ιδιοκτησία, έχοντας εγκαταλείψει πράγματι τη μεγάλη διαδρομή που οδηγεί προς τον θάνατο, επιλέξατε ταπεινά τον σκληρό τρόπο που οδηγεί στη ζωή και προ-κειμένου να δικαιολογήσετε την ύπαρξή σας ανάμεσα στους ιππότες του Θεού πάντοτε ας φέρετε πάνω στο στήθος σας το σήμα του ζωοδότη σταυρού.
Σε συμφωνία με αυτό είναι το γεγονός ότι εσείς, απλώς ως αληθινοί Ισραηλίτες και πολεμιστές mo εξειδικευμένοι σε ιερό πόλεμο, τρέφεστε πράγματι από τη φλόγα της φιλανθρωπίας και έχετε εκπληρώσει με τις πράξεις σας τα λόγια του Ευαγγελίου που λέει: «Μεγαλύτερη αγάπη δεν έχει κανένας άνθρωπος από αυτό, ότι καθορίζει τη ζωή του για τις ψυχές του [το κείμενο έχει τη λέξη “animis” που είναι οι ψυχές αντί για τη λέξη “amicis” που σημαίνει φίλοι]», πράγμα που σημαίνει ότι, σύμφωνα με τα λόγια του μεγάλου Ποιμένα, δεν φοβάστε να θέσετε τις ψυχές σας στην υπηρεσία των αδερφών σας και να τους υπερασπίζεστε από τις επιθέσεις των ειδωλολατρών. Επίσης, δεδομένου ότι είστε γνωστοί με το όνομα των Ιπποτών του Ναού, οριστήκατε από τον Κύριο να είστε υπέρμαχοι της Καθολικής Εκκλησίας και πολέμιοι των εχθρών του Χριστού.
Είναι πράγματι νόμιμο ότι μπορείτε να ασκείτε την αξιέπαινη αφοσίωσή σας σε μια τέτοια ιερή πράξη με όλη σας την καρδιά και το μυαλό σας. Εντούτοις, ενθαρρύνουμε τη σχέση σας με τον Κύριο και για την άφεση των αμαρτιών σας, με την εξουσία του Θεού και του Αγίου Πέτρου, πρίγκιπα των Αποστόλων, χρεώνουμε σε σας, καθώς και σε εκείνους που σας υπηρετούν, να αγωνίζεστε επικαλούμενοι το όνομα του Χριστού εναντίον των εχθρών του Σταυρού, προκειμένου να προστατεύσετε την Καθολική Εκκλησία και να εξασφαλίσετε ότι αυτό που είναι κάτω από την τυραννία των ειδωλολατρών πρέπει να σωθεί από τη ρυπαρότητα τους. Οσον αφορά τα λάφυρα που θα λάβετε, μπορείτε με σιγουριά να τα κρατήσετε για δική σας χρήση και απαγορεύουμε να σας αναγκάσουν ενάντια στη θέλησή σας να δώσετε κάποια μερίδα από αυτά.
Ορίζουμε ότι ο οίκος ή «ο Ναός» στον οποίο έχετε συγκεντρωθεί για τον έπαινο και τη δόξα του Θεού και την υπεράσπιση των πιστών καθώς και την απελευθέρωση της εκκλησίας του Θεού, με όλα τα αγαθά σας και τα αποκτήματά σας που είναι γνωστό ότι κατέχετε νομίμως την παρούσα στιγμή ή μπορείτε να αποκτήσετε στο μέλλον μέσω παραχωρήσεων των επισκόπων, τη γενναιοδωρία των βασιλέων και πριγκίπων, δωρεών των πιστών ή με οποιοδήποτε άλλο τίμιο τρόπο, με τη βοήθεια του Θεού, πρέπει να είναι υπό την κηδεμονία και την προστασία της Αποστολικής Εδρας για όλα τα χρόνια που θα έρθουν. Με αυτό το διάταγμα επίσης ορίζουμε ότι η θρησκευτική ζωή που έχει συσταθεί στον οίκο σας, εμπνευσμένη από τη θεία χάρη, πρέπει να τηρείται αβίαστα και τα αδέρφια που υπηρετούν τον Κύριο σε αυτόν πρέπει να ζουν ταπεινά χωρίς προσωπική περιουσία, και επιβεβαιώνοντας το επάγγελμά τους με τα λόγια και ήθος, να είναι υποτελείς και υπάκουοι στον κύριό τους και σε εκείνους τους οποίους αυτός ορίζει
Ο αδελφός Αλόφ ντε Βινιακούρ, 54ος μέγας μάγισιρος των Ιωαννιτών, αποθανατισμένος από τον χρωστήρα του μεγάλου καραβάτζιο. Ο Γάλλος ευγενής μπήκε στα 17 του στο τάγμα και έλαβε μέρος στην άμυνα της Μάλτας. Εκεί τον γνώρισε ο Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζιο που κατέφυγε στη Βαλέτα από τη Νάπολη τον Ιούλιο του 1607. Μετά την ολοκλήρωση του έργου (1608) ανακηρύχθηκε ιππότης του Αγίου Ιωάννου. Βαρυνόταν ήδη με φόνο και ήταν καταδικασμένος ερήμην σε θάνατο. Την περίοδο αυτή ζωγράφισε τη «Μαστίγωση του Χριστού».
Στο έργο (Μουσείο Λούβρου) κυριαρχούν οι δραματικές φωτοσκιάσεις, οι αντανακλάσεις της πανοπλίας, το μυστηριώδες και παιχνιώδες ύφος του μάγιστρου και το αινιγματικό του παιδιού.
Ο ευέξαπτος Καραβάτζιο φυλακίστηκε ύστερα από έναν καβγά αλλά δραπέτευσε και κατέφυγε στη Σικελία. Πέθανε το 1610 στα 39 του.
Ο Βινιακούρ πέθανε το 1622 σε ηλικία 75 ετών.
Ο Βαλδουίνος A' αναχωρεί για τη σταυροφορία που κατέληξε στην κατάληψη της Κωνσταντινούπολης. Ρομαντικός πίνακας με ισχυρά στοιχεία εξιδανίκευσης (αποχαιρετισμός στη μικρή κόρη και την έγκυο σύζυγο Μαρία της Κομπανίας) του Jan Swerts (δημαρχείο της βελγικής πόλης Kortrijk),
ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ
Επιμέλεια Βασιλική Λάζου- Διδάκτορας Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου
Τα λάφυρα των σταυροφόρων, τα μπρούντζινα άλογα της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου, κατεβαίνουν από την πρόσοψη του ναού για να μεταφερθούν στο Παρίσι του Ναπολέοντα. -Γκραβούρα του Jean Duplessi-Bertaux (1747 -1819)
Η λεηλασία αρχαιολογικών θησαυρών και έργων τέχνης είναι πρακτική τόσο παλαιά όσο και ο πόλεμος. Με την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους το 1204 ο πλούτος της βυζαντινής πρωτεύουσας άλλαξε βίαια ιδιοκτήτη.
Από τους Δελφούς στη Χίο και μετά στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στη Βενετία και στο Παρίσι και πάλι πίσω, τα «Αλογα του Αγίου Μάρκου» έκαναν αρκετές διαδρομές προτού λάβουν τη σημερινή τους θέση στο εσωτερικό της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία.
Τα τέσσερα μπρούντζινα επιχρυσωμένα άλογα αποτελούσαν αρχικά μέρος ενός συμπλέγματος που απεικόνιζε ένα τέθριππο (quadriga), δηλαδή ένα άρμα που το έσερναν τέσσερα άλογα.
Το κάθε άλογο ζύγιζε 900 κιλά, είχε ύψος 2,33 και μήκος 2,53 μέτρα. Αν και ονομάζονται μπρούντζινα, η ανάλυσή τους έχει δείξει ότι περιέχουν τουλάχιστον 96,67% χαλκό ώστε να επιτευχθεί πιο ικανοποιητική επιχρύσωση με τη τεχνική της χρήσης υδραργύρου.
Αποδίδονται -χωρίς να υπάρχει ομοφωνία επ’ αυτού-στον φημισμένο αρχαίο γλύπτη του 4ου αιώνα π.Χ. Λύσιππο, καθώς έχουν ταυτιστεί με το τέθριππο του Ηλιου, το οποίο οι Ρόδιοι είχαν αφιερώσει στους Δελφούς για τη νίκη τους επί του Δημητρίου Πολιορκητού το 305 π.Χ.
Το γλυπτό κοσμούσε τον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης μαζί με άλλα σπουδαία έργα τέχνης που είχαν συγκεντρώσει στη βασιλεύουσα οι αυτοκράτορές της από όλα τα μέρη της βυζαντινής επικράτειας.
Ενδεχομένως να είχε φτάσει εκεί από τη Χίο κατ’ εντολή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β', όπως μαρτυρεί το έργο «Παραστάσεις σύντομοι χρονικοί» (τέλη 8ου - αρχές 9ου αιώνα). Οπως και να έχει, το σίγουρο είναι ότι βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη όταν οι σταυροφόροι την κυρίευσαν το 1204.
Μαζί με άλλους θησαυρούς τα άλογα λεηλατήθηκαν και λίγα χρόνια μετά τη Δ' σταυροφορία, το 1254, ο Ενετός δόγης Ερρίκος Δάνδολος τα μετέφερε στη Βενετία ως λάφυρα πολέμου. Για να είναι πιο εύκολη η μεταφορά τους το κεφάλι αποκόπηκε από το υπόλοιπο σώμα και επανασυγκολλήθηκε όταν τα άλογα έφτασαν στον προορισμό τους στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου.
Ενα κολάρο προστέθηκε στον λαιμό του κάθε αλόγου για να μη φαίνονται τα ίχνη του «αποκεφαλισμού». Τα αγάλματα τοποθετήθηκαν στην πρόσοψη (λότζια) πάνω από την είσοδο της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου και παρέμειναν εκεί έως το 1797.
Στις 13 Δεκεμβρίου 1797 τα άλογα λαφυραγωγήθηκαν εκ νέου, αυτήν τη φορά από τον Ναπολέοντα ο οποίος κατέλυσε τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας κάνοντάς τη τμήμα του ναπολεόντειου Βασιλείου της Ιταλίας. Τα άλογα κατέβηκαν από την πρόσοψη του Αγίου Μάρκου για να μεταφερθούν στο Παρίσι.
Η γκραβούρα του J. Duplessi-Bertaux απεικονίζει αυτήν ακριβώς τη σκηνή με τον πληθυσμό της Βενετίας και τη γαλλική στρατιά της Ανατολής να παρακολουθούν, χωρίς ωστόσο να διαφαίνονται οι όποιες αντιδράσεις του πλήθους (Αρχική φώτο).
Τα αγάλματα φορτώθηκαν σε πλοία με ευθύνη του ναυτικού. Μεταφέρθηκαν στην Ανκόνα και από εκεί με μια φρεγάτα στην Τουλούζη και μέσω του Ροδανού και των καναλιών του Σηκουάνα έφτασαν στις 17 Ιουλίου 1798 στο Παρίσι. Η υποδοχή μετά μουσικής των αντικειμένων τέχνης και επιτευγμάτων της επιστήμης από την Ιταλία αποτέλεσε το κύριο μέρος του προγράμματος μιας πρωτότυπης γιορτής για την ελευθερία, το έτος VI στις 9 και 10 Θερμιδώρ.
Το πρόγραμμα της γιορτής στο Πεδίο του Αρεως που απέτιε τιμές θριάμβου στις δημιουργίες του ανθρώπινου πνεύματος και της φυσικής ιστορίας τοποθέτησε τα άλογα επικεφαλής των «Μνημείων της αρχαίας γλυπτικής». Προηγούνταν οι επιγραφές «Η Ελλάδα τα παραχώρησε, η Ρώμη τα έχασε», «Η ιδιοκτησία τους άλλαξε δύο φορές. Δεν θα ξαναλλάξει. Είναι πια σε ελεύθερο έδαφος».
Στην Αψίδα του (ναπολεόντειου) Θριάμβου
Τα άλογα παρέμειναν στο Παρίσι 17 χρόνια και εκτέθηκαν σε διάφορα μέρη όπως στο μέγαρο των Απομάχων και στην αυλή του παλατιού του Κεραμεικού. Η δημόσια έκθεσή τους, όπως και η ιδέα των μουσείων και των βιβλιοθηκών ανοιχτών στο κοινό έρχονταν σε αντίθεση με τις κλειστές, ιδιωτικές, βασιλικές, αριστοκρατικές ή εκκλησιαστικές συλλογές και στόχευαν στη διαπαιδαγώγηση του λαού. Η συλλογή και έκθεση εξαιρετικών αντικειμένων όπως τα άλογα πρόσθετε αίγλη στο Παρίσι, την πρωτεύουσα του Μεγάλου Εθνους, κατά τρόπο όμοιο με αυτόν της αρχαιότητας. Το 1808 τα άλογα έστεψαν την Αψίδα του Θριάμβου του Καρουζέλ προς τιμήν του ναπολεόντειου στρατού.
To 1808 το τέθριππο έστεψε την Αψίδα του θριάμβου του Καρουζέλ προς τιμήν του ναπολεόντειου στρατού. Γκραβούρα του Joseph-Louis Hippolyte Bellange (1800-1866)
Με την ήττα του Ναπολέοντα στο Βατερλό και την παλινόρθωση των μοναρχιών στην Ευρώπη τα άλογα επιστράφηκαν στη Βενετία, η οποία έγινε μέρος του αυστρο-κρατούμενου βασιλείου της Λομβαρδίας - Βενετίας.
Το έργο ανέθεσε ο αυτοκράτορας της Αυστρίας στον λοχαγό Dumaresq ο οποίος εκτέλεσε την αποστολή του με επιδεξιότητα. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και μετά τα αγάλματα εκτίθενται μέσα στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου για να προστατεύονται από την ατμοσφαιρική ρύπανση και ένα αντίγραφό τους τοποθετήθηκε στην πρόσοψη της εκκλησίας.
Λάφυρα με παπική βούλα
Το τάγμα των Ναϊτών ιδρύθηκε στον απόηχο της A' σταυροφορίας, το 1118. Ηταν οργανωμένο σαν μοναστικό τάγμα και ακολουθούσε έναν Κανόνα που είχε ορίσει γι’ αυτούς ο Αγιος Βερνάρδος του Κλερβό. Την εποχή των σταυρόφοριών το τάγμα εξελίχθηκε σε βασικό παράγοντα της διεθνούς πολιτικής χάρη στις υψηλές διασυνδέσεις του.
Εγκαίρως προικίστηκε με πολλές και εξαιρετικά ευνοϊκές παπικές βούλες (επίσημα έγγραφα που έφεραν τη σφραγίδα του πάπα) και ενίσχυσαν την κοσμική εξουσία του. Η πρώτη παπική βούλα ήταν η Omne Datum Optimum, λατινική φράση που σημαίνει «Κάθε καλό δώρο», η οποία εκ-δόθηκε από τον πάπα Ιννοκέντιο II το 1139.
Παπική βούλα του Ιννοκέντιου II προς τους Ιππότες του Ναού το 1139: «Τα λάφυρα που θα λάβετε μπορείτε με σιγουριά να τα κρατήσετε για δική σας χρήση και απαγορεύουμε να σας αναγκάσουν ενάντια στη θέλησή σας να δώσετε κάποια μερίδα από αυτά»
«Ησασταν δεσμευμένοι στις απολαύσεις»
Ο επίσκοπος Ιννοκέντιος, υπηρέτης των δούλων του Θεού. Για ία αγαπημένα του τέκνα Ρόμπερτ, αρχηγό του θρησκευτικού Τάγματος του Ναού που βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ, και τους οπαδούς του και αδελφούς του τόσο σήμερα όσο και στο μέλλον, για πάντα. Κάθε καλή ανταμοιβή και κάθε καλό δώρο εκπορεύεται άνωθεν, από τον Πατέρα του Φωτός, για Τον οποίο δεν υπάρχει καμία αλλαγή και καμία επισκιάζουσα αντιξοότητα. Φιλόπονα, αγαπημένα τέκνα εν Κυρίω, δοξάζουμε τον Παντοδύναμο Θεό για σας και για λογαριασμό σας, επειδή το θρησκευτικό σας Τάγμα, το σεβάσμιο ίδρυμά σας γίνεται γνωστό σε όλο τον κόσμο. Παρόλο που από τη φύση σας ήσασταν τέκνα της οργής, δεσμευμένα στις απολαύσεις αυτής της εποχής, μέσα από την εμπνευσμένη χάρη γίνατε προσεκτικοί ακροατές του Ευαγγελίου, έχοντας εγκαταλείψει την εγκόσμια επίδειξη και την ιδιωτική ιδιοκτησία, έχοντας εγκαταλείψει πράγματι τη μεγάλη διαδρομή που οδηγεί προς τον θάνατο, επιλέξατε ταπεινά τον σκληρό τρόπο που οδηγεί στη ζωή και προ-κειμένου να δικαιολογήσετε την ύπαρξή σας ανάμεσα στους ιππότες του Θεού πάντοτε ας φέρετε πάνω στο στήθος σας το σήμα του ζωοδότη σταυρού.
Σε συμφωνία με αυτό είναι το γεγονός ότι εσείς, απλώς ως αληθινοί Ισραηλίτες και πολεμιστές mo εξειδικευμένοι σε ιερό πόλεμο, τρέφεστε πράγματι από τη φλόγα της φιλανθρωπίας και έχετε εκπληρώσει με τις πράξεις σας τα λόγια του Ευαγγελίου που λέει: «Μεγαλύτερη αγάπη δεν έχει κανένας άνθρωπος από αυτό, ότι καθορίζει τη ζωή του για τις ψυχές του [το κείμενο έχει τη λέξη “animis” που είναι οι ψυχές αντί για τη λέξη “amicis” που σημαίνει φίλοι]», πράγμα που σημαίνει ότι, σύμφωνα με τα λόγια του μεγάλου Ποιμένα, δεν φοβάστε να θέσετε τις ψυχές σας στην υπηρεσία των αδερφών σας και να τους υπερασπίζεστε από τις επιθέσεις των ειδωλολατρών. Επίσης, δεδομένου ότι είστε γνωστοί με το όνομα των Ιπποτών του Ναού, οριστήκατε από τον Κύριο να είστε υπέρμαχοι της Καθολικής Εκκλησίας και πολέμιοι των εχθρών του Χριστού.
Είναι πράγματι νόμιμο ότι μπορείτε να ασκείτε την αξιέπαινη αφοσίωσή σας σε μια τέτοια ιερή πράξη με όλη σας την καρδιά και το μυαλό σας. Εντούτοις, ενθαρρύνουμε τη σχέση σας με τον Κύριο και για την άφεση των αμαρτιών σας, με την εξουσία του Θεού και του Αγίου Πέτρου, πρίγκιπα των Αποστόλων, χρεώνουμε σε σας, καθώς και σε εκείνους που σας υπηρετούν, να αγωνίζεστε επικαλούμενοι το όνομα του Χριστού εναντίον των εχθρών του Σταυρού, προκειμένου να προστατεύσετε την Καθολική Εκκλησία και να εξασφαλίσετε ότι αυτό που είναι κάτω από την τυραννία των ειδωλολατρών πρέπει να σωθεί από τη ρυπαρότητα τους. Οσον αφορά τα λάφυρα που θα λάβετε, μπορείτε με σιγουριά να τα κρατήσετε για δική σας χρήση και απαγορεύουμε να σας αναγκάσουν ενάντια στη θέλησή σας να δώσετε κάποια μερίδα από αυτά.
Ορίζουμε ότι ο οίκος ή «ο Ναός» στον οποίο έχετε συγκεντρωθεί για τον έπαινο και τη δόξα του Θεού και την υπεράσπιση των πιστών καθώς και την απελευθέρωση της εκκλησίας του Θεού, με όλα τα αγαθά σας και τα αποκτήματά σας που είναι γνωστό ότι κατέχετε νομίμως την παρούσα στιγμή ή μπορείτε να αποκτήσετε στο μέλλον μέσω παραχωρήσεων των επισκόπων, τη γενναιοδωρία των βασιλέων και πριγκίπων, δωρεών των πιστών ή με οποιοδήποτε άλλο τίμιο τρόπο, με τη βοήθεια του Θεού, πρέπει να είναι υπό την κηδεμονία και την προστασία της Αποστολικής Εδρας για όλα τα χρόνια που θα έρθουν. Με αυτό το διάταγμα επίσης ορίζουμε ότι η θρησκευτική ζωή που έχει συσταθεί στον οίκο σας, εμπνευσμένη από τη θεία χάρη, πρέπει να τηρείται αβίαστα και τα αδέρφια που υπηρετούν τον Κύριο σε αυτόν πρέπει να ζουν ταπεινά χωρίς προσωπική περιουσία, και επιβεβαιώνοντας το επάγγελμά τους με τα λόγια και ήθος, να είναι υποτελείς και υπάκουοι στον κύριό τους και σε εκείνους τους οποίους αυτός ορίζει
Μια «άγνωστη» πλευρά του μεγάλου Καραβάτζιο.
Ο αδελφός Αλόφ ντε Βινιακούρ, 54ος μέγας μάγισιρος των Ιωαννιτών, αποθανατισμένος από τον χρωστήρα του μεγάλου καραβάτζιο. Ο Γάλλος ευγενής μπήκε στα 17 του στο τάγμα και έλαβε μέρος στην άμυνα της Μάλτας. Εκεί τον γνώρισε ο Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζιο που κατέφυγε στη Βαλέτα από τη Νάπολη τον Ιούλιο του 1607. Μετά την ολοκλήρωση του έργου (1608) ανακηρύχθηκε ιππότης του Αγίου Ιωάννου. Βαρυνόταν ήδη με φόνο και ήταν καταδικασμένος ερήμην σε θάνατο. Την περίοδο αυτή ζωγράφισε τη «Μαστίγωση του Χριστού».
Στο έργο (Μουσείο Λούβρου) κυριαρχούν οι δραματικές φωτοσκιάσεις, οι αντανακλάσεις της πανοπλίας, το μυστηριώδες και παιχνιώδες ύφος του μάγιστρου και το αινιγματικό του παιδιού.
Ο ευέξαπτος Καραβάτζιο φυλακίστηκε ύστερα από έναν καβγά αλλά δραπέτευσε και κατέφυγε στη Σικελία. Πέθανε το 1610 στα 39 του.
Ο Βινιακούρ πέθανε το 1622 σε ηλικία 75 ετών.
Η τέλεια εικόνα ενός σταυροφόρου
Ο Βαλδουίνος A' αναχωρεί για τη σταυροφορία που κατέληξε στην κατάληψη της Κωνσταντινούπολης. Ρομαντικός πίνακας με ισχυρά στοιχεία εξιδανίκευσης (αποχαιρετισμός στη μικρή κόρη και την έγκυο σύζυγο Μαρία της Κομπανίας) του Jan Swerts (δημαρχείο της βελγικής πόλης Kortrijk),
ΤΕΛΟΣ
ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου