«ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ No 8»: - Ενα επαίσχυντο φύλλο ή «μανιφέστο του καλού κνίτη»;

Μυστηριώδη και αναπάντητα ερωτήματα για το ποιος/ποιοι έγραψαν και πότε τα περί «προσχεδιασμένης εισβολής στο Πολυτεχνείο την Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πραχτόρων της ΚΥΠ, σύμφωνα με το προβοκατόρικο σχέδιο των Ρουφογάλη και CIA»

Πηγή: Του Ζήση I. Καραβά - "Αιρετικά" - Ενθετο περιοδικό της εφημερίδα "Documento"

Eδώ και πολλά χρόνια -ιδιαίτερα κατά τις ετήσιες εκδηλώσεις για την επέτειο της κατάληψης/εξέγερσης του Πολυτεχνείου τον Νοέμβρη του 1973- όταν η συζήτηση στρέφεται (και) στη στάση που κράτησαν τότε στα γεγονότα το ΚΚΕ, η ΚΝΕ και η ΑντιΕΦΕΕ (η φοιτητική παράνομη οργάνωση της φυσικά επίσης παράνομης ΚΝΕ), επανέρχεται στο προσκήνιο η περιλάλητη τετρασέλιδη «Πανσπουδαστική No 8» (έντυπο συνδικαλιστικό όργανο της ΑντιΕΦΕΕ), που κυκλοφόρησε Γενάρη-Φλεβάρη 1974, στην 4η σελίδα της οποίας δημοσιευόταν ένα κείμενο με τίτλο «ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ».

Ανάμεσα στ’ άλλα περιέχει την καταγγελία για «προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολυτεχνείου την Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πραχτόρων της ΚΥΠ, σύμφωνα με το προβοκατόρικο σχέδιο των Ρουφογάλη - Καραγιαννόπουλου».
Στην πραγματικότητα βεβαίως επρόκειτο για κανονικούς φοιτητές κυρίως από Νομική, Φιλοσοφική, Φυσικομαθηματική και Ιατρική -ανάμεσά τους και δεκάδες μέλη της ΑντιΕ-ΦΕΕ/ΚΝΕ!- που κατέβηκαν συγκροτημένα από την οδό Σόλωνος μπαίνοντας στο ήδη υπό κατάληψη Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Ιδού ολόκληρο το επίμαχο απόσπασμα της εν λόγω ανακοίνωσης (διατηρείται η ορθογραφία του πρωτότυπου):

«Σαν υπεύθυνη Συντονιστ. Επιτρ. Αγώνα του Πολυτεχνείου καταγγέλλουμε σ’ όλο το σπουδαστικό κόσμο, τη νεολαία και το λαό τις αφηνιασμένες προσπάθειες της χουντικής ΚΥΠ και των πληρωμένων πραχτόρων της να διαστρέφουν, απ’ την αρχή της μεγαλειώδικης εκδήλωσης μας του Πολ/χνείου, τη πορεία και το περιεχόμενο της. Καταγγέλλουμε τη προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολ/χνείου τη Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πραχτόρων της ΚΥΠ, σύμφωνα με το προβοκατόρικο σχέδιο των Ρουφογάλη - Καραγιαννόπουλου, με βάση τις εντολές του παραμερισμένου τώρα τέως πρωτοδικτάτορα Παπαδόπουλου και της αμερικανικής Cl Α, με σκοπό να προβάλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμοϋ και προβοκάτσιας γελοία και αναρχικά συνθήματα και συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις. 

Για να μπορέσουν έτσι ν' απομονώσουν το κίνημα μας και την εκδήλωση μας του Πολυτεχνείου απ’ το σύνολο του λαού και της νεολαίας. 
Για να μπορέσουν παραπέρα, κατασκευάζοντας (και με τη βοήθεια των χουντικών μέσων ενημέρωσης) την εικόνα μιας μεμονωμένης εξτρεμιστικής επαναστατικοαναρχικής εξέγερσης που δεν έχει τη συμπαράσταση του λαού, να ξαναχρησιμοποιήσουν το χιλιοτριμμένο πρόσχημα του "επαπειλούμενου κοινωνικού καθεστώτος” για να δικαιολογήσουν την επαναφορά του στρατιωτικού νόμου και το δυνάμωμα της αιματηρής τρομοκρατίας. 

Ενέργειες που οι αμερικανοί, η CIA και η χούντα είχαν από καιρό πάρει την απόφαση να επιβάλουν, ύστερα απ’ τη παταγώδη αποτυχία της χουντομαρκεζινικής προσπάθειας καθήλωσης και εκτόνωσης της λαϊκής πάλης και τη φοβερά επικίνδυνη για τη τύχη της εξουσίας τους ανάπτυξη των πιο σύνθετων αντιδικ/κων αγώνων του λαού ενάντια στη πρωτοφανή καθίζηση του βιοτικού του επιπέδου και τη φασιστική σκλαβιά.

Απόφαση που ενισχύονταν σημαντικά και από την άσχημη τροπή που πήρε το Μεσανατολικό πρόβλημα για τα συμφέροντα του ιμπεριαλισμού και ειδικότερα του αμερικάνικου, κάτω από τα πλήγματα του αγώνα των αραβικών λαών, καθώς κι απ’ την όξυνση των αμερικανοευρωπαϊκών αντιθέσεων και ανταγωνισμών στον οικονομικό αλλά και το πολιτικοστρατιωτικό τομέα από αφορμή το Μεσανατολικό και απ’ το βάθεμα της οικονομικής κρίσης.

Το σχέδιο όμως των Ρουφογάλη, Καραγιαννόπουλου, Παπαδόπουλου, CIA απέτυχε παταγωδώς. Το οργανωμένο φοιτητικό μας κίνημα δίνοντας τη πιο αποφασιστική μάχη του απομόνωσε και συνέτριψε τους προβοκάτορες. Η επίθεση του συρφετού των χαφιέδων και των ψευτοεπαναστατών που σαν τα κοράκια πολιορκούν χρόνια τώρα να διαβρώσουν τις αντιδικτατορικές, φοιτητικές ιδιαίτερα, δυνάμεις (όχι χωρίς επιτυχία πρέπει να ομολογήσουμε εκεί όπου η απειρία, ο ανυπόμονος υπερενθουσιασμός και ο κάλπικος υπερεπαναστατισμός τους ανοίγουν διάπλατα τις πόρτες) βρήκε αντιμέτωπο το σπουδαστικό κόσμο που κράτησε σταθερά τη συνεπή χαραγμένη πορεία του.

Ετσι τα συνθήματά μας: Ψωμί-ΠαιδείαΈλευθερία, 20% για τη Παιδεία, Κάτω η Χούντα, Εξω οι αμερικάνοι, Εργάτες Αγρότες και Φοιτητές, Ολοι Ενωμένοι, Λαϊκή κυριαρχία, Εθνική Ανεξαρτησία έπνιξαν τις ψευτοεπαναστατικές κραυγές της ΚΥΠ και των χαφιέδων της που αιφνιδιαστικά είχαν προβάλει με πανώ και με τη τραμπούκικη κατάληψη δυο μεγαφώνων, συνθήματα όπως: Κάτω το Κράτος, Κάτω η εξουσία, Μάης του '68 και είχαν πρωτοστατήσει σε κάποιες ανεδαφικές εκκλήσεις για άμεση λαϊκή επανάσταση και άμεση γενική απεργία».

Ενας αμφίσημος πρόλογος και τρία καυτά ερωτήματα

Σαν πρόλογος στην εν λόγω «Ανακοίνωση-Απάντηση», η οποία καταλαμβάνει ολόκληρη την τέταρτη σελίδα του εντύπου, υπάρχει η ακόλουθη (αυτολεξεί) προσθήκη της συντακτικής ομάδας της «Πανσπουδαστικής»:

«Η Συντακτική Επιτροπή της “Π” πήρε τη παρακάτω ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα Πολυτεχνείου που κυκλοφόρησε τη Πρωτοχρονιά και που αποτελεί απάντηση στη διαβόητη ανακοίνωση της ΕΣΑ για τα γεγονότα του Νοέμβρη. 

Η "Π” παρόλο που σε ορισμένα σημεία της ανακοίνωσης έχει τις κάποιες επιφυλάξεις και συμπληρώσεις της, δε μπορεί παρά να δεχτεί με ενθουσιασμό το ντοκουμέντο αυτό που αποδείχνει τη κρυστάλλινη ωριμότητα του οργανωμένου κινήματος μας. 

Ιδιαίτερα επισημαίνει τη τεράστια σημασία που έχουν για το κίνημά μας οι διαπιστώσεις της Συντονιστ. Επιτρ. Αγώνα του Πολυτεχνείου για τις επίμονες και καλά προετοιμασμένες προβοκατόρικες προσπάθειες της χούντας για χτύπημα από τα μέσα του φοιτητικού και του λαϊκού αντιδικτατορικού μας κινήματος (προσπάθειες που συντρίφτηκαν στο γρανίτη της οργανωμένης ενότητάς μας), καθώς και οι προτάσεις της Συντ. Επιτρ. του Πολυτεχνείου για τη μελλοντική πορεία του αγώνα και η έκκλησή της για την άμεση ενότητα όλων των αντιδιχτατορικών δυνάμεων».

Κι εδώ αρχίζει ένα αξεδιάλυτο κουβάρι από μυστηριώδη (και αναπάντητα) ερωτήματα, όπως:

1) Από ποιον/ποιους και πότε γράφτηκε η εν λόγω «Ανακοίνωση-Απάντηση»;

Η συντακτική επιτροπή της εφημερίδας, στον δικό της πρόλογο, μας λέει γενικώς και απροσδιόριστα ότι την πήρε από τη «Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Πολυτεχνείου», προσθέτοντας ότι «κυκλοφόρησε την Πρωτοχρονιά», χωρίς να δημοσιεύει οπτικό τεκμήριο για τη μορφή (χειρόγραφη ή πολυγραφημένη) της ανακοίνωσης που πήρε.
Πότε όμως γράφτηκε; Εδώ υπάρχει ένα δεδομένο: εφόσον η ίδια η ανακοίνωση μιλάει περί «παραμερισμένου τώρα τέως πρωτοδικτάτορα Παπαδόπουλου», προκύπτει σαφώς ότι (πρέπει να) γράφτηκε σίγουρα μετά τις 25 Νοέμβρη 1973, όταν και έγινε η ανατροπή του Γεωργίου Παπαδόπουλου από τον Δημήτριο Ιωαννίδη.

Ας αποδεχτούμε ότι γράφτηκε από τη Συντονιστική Επιτροπή. Από ποια εκ των δύο;
Η A' Συντονιστική συγκροτήθηκε την Τετάρτη 14 Νοέμβρη και λειτούργησε μέχρι τα μεσάνυχτα της Πέμπτης 15/11, όταν και εκλέχτηκε η Β' Συντονιστική που φυσικά έπαψε να υφίσταται μετά την εισβολή του τανκς και του στρατού στο Πολυτεχνείο (μεσάνυχτα Παρασκευής 16/11 προς Σάββατο 17/11), αφού όσα από τα μέλη της δεν συνελήφθησαν πέρασαν στην παρανομία.

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι την επίμαχη ανακοίνωση συνέταξε η A' Συντονιστική μέσα στο διήμερο (14-15/11) ύπαρξής της και την «κυκλοφόρησε την Πρωτοχρονιά του 1974» (για να τη δημοσιεύσει η «Πανσπουδαστική No 8» που βγήκε τον Φλεβάρη του 74).
Πώς όμως γνώριζαν στην A' Συντονιστική ήδη από τις 14-15/11 για τον «παραμερισμένο τώρα τέως πρωτοδικτάτορα Παπαδό-πουλο» όταν αυτός... παραμερίστηκε στις 25/11; 

Φανερό το μπλέξιμο με τις ανακόλουθες ημερομηνίες, που επ’ ουδενί μπορεί να δικαιολογηθεί με τις συνθήκες παρανομίας, όπως μηρυκάζουν κάποιοι κομματικοί ινστρούχτορες του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Εκτός κι αν η ανακοίνωση φτιάχτηκε και διοχετεύτηκε πραξικοπηματικά (προφανώς μετά τις 25/11) από κάποιον/κάποιους της ΑντιΕΦΕΕ που συμμετείχαν στη μη υφιστάμενη πλέον A' Συντονιστική. Οπως δεν υφίστατο μετά τις 25/11 και η Β' Συντονιστική, που εκ των πραγμάτων είχε διαλυθεί μετά τις 17/11, οπότε ούτε αυτή προκύπτει ως συλλογικός φορέας-αυτουργός συγγραφής της επίμαχης ανακοίνωσης. Εκτός πάλι αν και σ’ αυτό το σενάριο υπήρξε εκ των υστέρων «δάκτυλος» από μέλος/μέλη της ΑντιΕΦΕΕ. Κάτι τέτοιο όμως δεν καταγγέλθηκε ανοιχτά και ευθέως τότε.

Ωστόσο, μια καταγγελία παρουσιάζεται έξι μήνες αργότερα (Μάης 1974/περιοδικό «Δημοκρατία», μηνιαία δημοκρατική επιθεώρηση, «Ομάδα Δημοκρατίας», τεύχος 82) με το ακόλουθο κείμενο-δήλωση 17 μελών της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου:

«Εμείς οι "17”, μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής, που προέκυψε από δύο μέλη κάθε Σχολής εκλεγμένα από τις Γενικές Συνελεύσεις των Σχολών που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια της τριήμερης κατάληψης του Πολυτεχνείου, διαβάσαμε στο 8ο φύλλο της “ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗΣ”, οργάνου της “ΑΝΤΙΕΦΕΕ”, κείμενο με τίτλο "Ανακοίνωση - απάντηση” της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα του Πολυτεχνείου. Επειδή και στο παρελθόν παρουσιάσθηκαν και άλλες ανακοινώσεις, επικαλούμενες την καθολική έγκριση της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα, κρίνουμε σκόπιμο να τονίσουμε ότι εμείς ποτέ δεν λάβαμε μέρος στη σύνταξη ή την υπογραφή καμμίας παρόμοιας ανακοίνωσης και, φυσικά, ούτε της παραπάνω.

Η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα είχε σαν καθήκον και επιδίωξη την υπεύθυνη και μοναδική αντιπροσώπευση των φοιτητών και την συντονισμένη προβολή των αιτημάτων και συνθημάτων που εξέφρασαν τον αγώνα εκείνων των ημερών και μέσα στις τότε συγκεκριμένες συνθήκες. 
Εκ των πραγμάτων λοιπόν, δεν μπορεί να ανατεθεί στη Συντονιστική Επιτροπή και, πολύ περισσότερο σε κάποια μέλη της, ο ρόλος της παντοτινής έκφρασης του φοιτητικού κινήματος. Η επίκληση του ονόματος της Συντονιστικής Επιτροπής για την κάλυψη και προβολή ορισμένων γνωμών και θέσεων, ανεξάρτητα από την οποιαδήποτε κριτική που θα μπορούσε να ασκήσει κανείς για το περιεχόμενό τους, είναι τουλάχιστον απαράδεκτη. Νομίζουμε ότι τέτοιες ενέργειες δεν πρέπει να γίνονται, γιατί μόνο καλό δεν προσφέρουν στην ενότητα του αγώνα.

17 ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

Σημείωση: Για την διατύπωση και την υπογραφή των παραπάνω απόψεων δεν ήταν δυνατό να βρεθούν για να συμμετάσχουν όλα τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου, εξ αιτίας των δύσκολων συνθηκών που αντιμετωπίζουν (φυλακές, παρανομία κλπ)».

Με δυο λόγια, στη «δήλωση των 17» που δημοσιεύτηκε στον Τύπο και μεταπολιτευτικά (Σεπτέμβρης 1974), -μολονότι αμφισβητήθηκε καθώς δεν φέρει υπογραφές- καταγγέλλεται ότι το επίμαχο κείμενο στο φ. 8 της «Πανσπουδαστικής» προφανώς γράφτηκε/κατασκευάστηκε μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ενώ φωτογραφίζονται ως δράστες κάποια μέλη της ΑντιΕΦΕΕ σφετεριζόμενα το όνομα της Συντονιστικής Κατάληψης ως παντοτινοί (αλλά όχι εξουσιοδοτημένοι) εκφραστές της.

Ενδιαφέρον έχει και μια αναφορά στην «Πανσπουδαστική No 8» από τον Μίμη Ανδρουλάκη (εκ των στελεχών της ΑντιΕΦΕΕ/ΚΝΕ στη Συντονιστική), σε συνέντευξη-μαρτυρία του για το «Πολυτεχνείο 73» στο Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα του Στέλιου Κούλογλου (της «γενιάς του Πολυτεχνείου» κι αυτός, ως ΑΑΣΠΕ τότε)/ (αναδημοσίευση από tvxs, 17/11/2011):

«Και σου λέει ένα μωρέ βλακείες να πούμε προβοκάτσια είναι και κάνανε μεγάλη ζημιά. Εντάξει, αλλά δεν ήταν τότε τίποτα. Μια Πανσπουδαστική είχαμε κάνει θυμάσαι. Ητανε ο διευθυντής αλλά δε θέλω να πω το όνομά του.

- Ναι μην πείτε το όνομά του. Αλλά πώς βγαίνει αυτό ας πούμε; Δηλαδή είναι ενάντια σε σας;

- Ναι, ενάντια σε μας. Καταρχάς υπήρχε επιφύλαξη, εμείς θεωρούμασταν ας πούμε πολύ ελευθεριακοί και αυθορμητιστές ξέρω γω. Και ο μηχανισμός πάντα είναι πιο επιφυλακτικός, θέλει να τα φτιάξει όλα στο χαρτί, να τα τσεκάρει, να τα ελέγξει, να τα κλιμακώσει όπως λέγεται και είχανε μια επιφύλαξη στην αρχή.

Ενας δυο απ’ αυτούς που τώρα και σήμερα κάνουν τους επαναστάτες να πούμε επειδή δεν βγήκε από δική τους έμπνευση στην αρχή κάνανε αυτή την ανοησία, είπανε αυτή την κουβέντα.
Αλλά δεν έπαιξε κανένα ρόλο διότι εμείς ούτε πειθαρχήσαμε ούτε τους δώσαμε σημασία και κάναμε τη δίκιά μας τη δουλειά. Αγνοήσαμε τον κομματικό μηχανισμό εκείνη τη στιγμή.

Κομματικό μηχανισμό! Τέλος πάντων, ένα δυο παιδιά να πούμε. Αυτό δεν ήτανε τίποτα, ήτανε μια ανοησία ας πούμε. Γραφειοκρατικού σχεδιασμού, αυτό που λέμε σχεδιομανία. Δηλαδή οτιδήποτε δεν το κάνουμε εμείς οι ίδιοι και δεν το σχεδιάζουμε και δε θα αποφασίζουμε ότι την Πέμπτη στις τρεις και τέταρτο θα γίνει η επανάσταση είναι προβοκάτσια ξέρω γω. Κατ’ αρχήν ήτανε γραφειοκράτες του μηχανισμού, κατάλαβες; Είναι αυτό.

Αγωνιστές κατ’ αρχήν και αξιόλογοι άνθρωποι διότι όλοι φάγανε ξύλο και όλοι πήγανε φυλακή, δε μιλάμε τώρα για κότες, έτσι; Μιλάμε για επαναστάτες ανθρώπους που δώσανε και τη ζωή τους να πούμε. Αλλά μια φορά σου λέει το πώς ξέρω γω».

Εστω και... μασημένα και δίχως να το προσδιορίζει χρονικά, ο Μ. Ανδρουλάκης παραδέχεται ότι το πολιτικό ατόπημα περί προβοκάτσιας διαπράχτηκε από το επιτελείο της ΑντιΕΦΕΕ στην παράνομη εφημερίδα «Πανσπουδαστική» κι όχι μόνο, απλώς το υποβαθμίζει βαφτίζοντάς το «βλακείες και ανοησία γραφειοκρατών του κομματικού μηχανισμού», ενώ δεν καρφώνει δράστη/ες μολονότι δεν αρνείται ότι γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα.

2) Αν η «Πανσπουδαστική» έπεσε θύμα «χάλκευσης» γιατί ΚΚΕ/ΚΝΕ δεν έχουν αποκηρύξει επισήμως το «φύλλο No 8»;

Αποκλείοντας τα προαναφερθέντα σενάρια για τον συγγραφέα-αποστολέα της «Ανακοίνωσης-Απάντησης», τουτέστιν: (α) την έκδοσή της ως συλλογικής απόφασης από τη Συντονιστική Επιτροπή (Α' ή Β ) Κατάληψης, κάτι άλλωστε που δεν προκύπτει από καμία άλλη πηγή πλην του «προλόγου της “Πανσπουδαστικής No 8”», (β) την εκ των υστέρων κατασκευή της από μέλος/μέλη της ΑντιΕΦΕΕ (εκ προθέσεως/σκοπιμότητας ή από παραπληροφόρηση ή έλλειψη ενημέρωσης ή ανοησία), που απορρίπτει μετά βδελυγμίας το επίσημο ΚΚΕ, δεν απομένει παρά ένα (γ) σενάριο: εκείνο της χαλκευμένης «πραχτόρικης, χαφιέδικης, προβοκατόρικης» ανακοίνωσης-κατασκευής στο όνομα της Συντονιστικής Κατάληψης.

Σε αυτή την περίπτωση όμως την πάτησε η Συντακτική Επιτροπή της «Πανσπουδαστικής» που δημοσίευσε το κείμενο (υποτίθεται με «κάποιες επιφυλάξεις», αλλά ταυτόχρονα υιοθετώντας το «με ενθουσιασμό ως ντοκουμέντο») και μάλιστα σχεδόν δύο μήνες μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, οπότε πλέον υπήρχε πιο καθαρή εικόνα, τουλάχιστον ως προς το ότι η κατάληψη/ εξέγερση δεν ήταν «προβοκατόρικο σχέδιο της χούντας και της CIA και έργο πληρωμένων/οργανωμένων πρα-χτόρων της ΚΥΠ».

Αλλά αν η ΣΕ της εφημερίδας «Πανσπουδαστική» έπεσε θύμα «χαλκευμένης ανακοίνωσης», γιατί ΑντιΕΦΕΕ/ ΚΝΕ και κατ’ επέκταση το ΚΚΕ δεν αποκήρυξαν αργότερα ανοιχτά και επισήμως το επίμαχο «μανιφέστο» της σελ. 4 της «Πανσπουδαστικής No 8»; Απεναντίας μάλιστα, το 2004 είχαμε την πρωτοβουλία της ΚΝΕ να προβάλει στο κεντρικό ταμπλό της για το Πολυτεχνείο το αμφιλεγόμενο «φύλλο 8» της παράνομης «Πανσπουδαστικής»!..

Παρεμπιπτόντως, στο εν λόγω τετρασέλιδο τεύχος, εκτός από το επίμαχο εδάφιο περί «350 προβοκατόρων του Ρουφογάλη, πρακτόρων της χουντικής ΚΥΠ, Αμερικανών, CIA, κλπ.» (που αποδίδεται στη Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα), καταγγέλλεται ως χαφιές και πράκτορας -«ένα υποκείμενο», όπως χαρακτηρίζεται- ο φοιτητής του Φαρμακευτικού Διονύσης Μαυρογένης (στέλεχος ΑΑΣΠΕ/ΕΚΚΕ και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Κατάληψης), ενώ αυτός κρυβόταν σε κάποια παραλία της νότιας Κρήτης για να μη συλληφθεί από την ιωαννιδική ΕΣΑ!

3) Εφόσον υπήρχαν «επιφυλάξεις» (ποιες άραγε;), γιατί δημοσιεύτηκε από το έντυπο της ΑντιΕΦΕΕ;

Οταν τίθεται αυτό το καυτό ερώτημα αν η μπάλα δεν πετιέται στην εξέδρα μιας απροσδιόριστης Συντονιστικής Κατάληψης (και δίχως φυσικά απάντηση στο «ποιες ήταν οι επιφυλάξεις;»), γίνεται η ντρίμπλα ότι στο κάτω κάτω της γραφής ένα δημοσίευμα από ένα έντυπο της ΑντιΕΦΕΕ δεν μπορεί να θεωρείται πως αποτελεί και «ντοκουμέντο» των επίσημων θέσεων της ΚΝΕ, πόσο μάλλον που δεν φέρει τη σφραγίδα της. Μάλιστα, αυτό το ερώτημα χαρακτηρίζεται και «λαθροχειρία» (ου μην αλλά και «γκεμπελισμός»).

Την ίδια στιγμή, όμως, γιατί δεν αποτελεί «λαθροχειρία» η συγγραφή και κυκλοφορία (την Πρωτοχρονιά του 74) μιας ανακοίνωσης από μια Συντονιστική Επιτροπή που σε κάθε περίπτωση έχει πάψει να υπάρχει και να λειτουργεί μετά τις 17 Νοέμβρη 73; 
Το ίδιο ερώτημα τίθεται και για τον (αναπόδεικτο) ισχυρισμό/αιτιολογία της Συντακτικής Επιτροπής της «Πανσπουδαστικής» ότι η ανακοίνωση γράφτηκε από (κάποια) Συντονιστική σαν απάντηση στις γνωστές αιτιάσεις της ΕΣΑ περί «αναρχικών στοιχείων τα οποία εισχώρησαν στον πανεπιστημιακό χώρο με σκοπό την διασάλευσιν της δημοσίας τάξεως, κλπ»...

Ευλόγως, λοιπόν, η υπόθεση «Πανσπουδαστική No 8» έχει αποτελέσει επί δεκαετίες προπαγανδιστικό χαρτί όσων ήθελαν (και εξακολουθούν) να επικρίνουν το ΚΚΕ για την, αν μη τι άλλο, επιφυλακτική στάση του απέναντι στην αυθόρμητη εξέγερση εκείνων των ημερών (Νοέμβρης 1973) με επίκεντρο την κατάληψη του Πολυτεχνείου.

Ο χαμένος «Οδηγητής No 38» και μια απάντηση του ΚΚΕ

Η επίσημη κομματική αφήγηση, όπως αυτή καταγράφεται με λεπτομέρειες σε «Εκθεση και συμπεράσματα για τα γεγονότα του Νοέμβρη 1973» (εγκρίθηκε στην 4η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ τον Ιούλιο του 1976) -δίχως να ξεχνά το σύνηθες ύποπτο χαφιεδότσουρμο- δεν δίνει στους προβοκάτορες το πάνω χέρι στην εξέλιξη των γεγονότων του Πολυτεχνείου, αποφεύγει όμως και να αποκηρύξει το τεύχος αυτό («Πανσπουδαστική No 8») της παράνομης ΑντιΕΦΕΕ ή έστω να χαρακτηρίσει ανοιχτά ως πλαστό/χαλκευμένο το εν λόγω κείμενο.

Ωστόσο, κάποια στιγμή κυκλοφόρησε και το ακόλουθο σενάριο: αμέσως, λέει, μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, τουτέστιν τέλη Νοέμβρη 1973, ετοιμάστηκε το τεύχος No 38 του παράνομου «Οδηγητή», δηλαδή του οργάνου του ΚΣ της ΚΝΕ.
Σε αυτό το τεύχος υπήρχαν, λέει, η ανάλυση των γεγονότων του Πολυτεχνείου και όλα τα πολιτικά συμπεράσματα.

Η θέση της ΚΝΕ ήταν σαφής: Ούτε για «350 πράχτορες-προβοκάτορες της ΚΥΠ» μιλούσε ούτε για προβοκάτσιες και χαφιέδες. Δυστυχώς, όμως, το τεύχος αυτό δεν κυκλοφόρησε ποτέ! Συλλήψεις, αναγκαστικές στρατεύσεις, διώξεις κ.λπ. των υπεύθυνων της έκδοσης του «Οδηγητή» δεν επέτρεψαν την κυκλοφορία του παράνομου, ούτως ή άλλως, τεύχους No 38.

Οι επαφές χάθηκαν, η οργάνωση βρέθηκε ακέφαλη και μετέωρη, χωρίς σαφή πολιτική θέση, και στη συνέχεια είχαμε την έκδοση του τεύχους No 8 της «Πανσπουδαστικής» (Γενάρης-Φλεβάρης 1974), με τις γνωστές πλαστές!;) ανακοινώσεις και καταγγελίες.
Ομως, λίγο νωρίτερα (Δεκέμβρης 1973) είχε κυκλοφορήσει το τεύχος No 39 του παράνομου «Οδηγητή», στην ίδια γραμμή με την «Πανσπουδαστική No 8». 
Μπέρδεμα κι εδώ, για να μην πούμε μύλος με τις παλινωδίες που, κατά μια προσφιλή ΚΚΕδικη ρήση, «ρίχνουν νερό στον μύλο της αντίδρασης».

Μάλιστα κατά τους ίδιους ισχυρισμούς το 2010 βρέθηκε, λέει, το τεύχος του «Οδηγητή» No 38 σε «πολυγραφημένο πρωτότυπο, από γραφομηχανή» που ποτέ δεν έφτασε σε τυπογραφείο και θα καταγγέλλονταν τότε από ΚΚΕ/ΚΝΕ ως πλαστά τα κείμενα της «Πανσπουδαστικής No 8». Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε.

Απεναντίας, «απαντώντας σε σχετικό άρθρο του Γιάννη Η. Χάρη στην «ΕφΣυν» (17-18 Νοεμβρίου 2012, ενώ ο ίδιος αρθρογράφος είχε ασχοληθεί με το θέμα και το 2009 στα «Νέα» 14-15/11 και 28-29/11/2009), ο τότε υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ Παναγιώτης Μεντρέκας έγραφε σε επιστολή (19/11/2012) προς την «Εφ. Συν.»:

«Ο συντάκτης σας Γιάννης Η. Χάρης στο φύλλο του Σαββατοκύριακου 17-18/11 εκτοξεύει με τον τρόπο του τη γνωστή συκοφαντία κατά της ΚΝΕ και του ΚΚΕ ότι δήθεν δεν ήταν με την εξέγερση του Πολυτεχνείου αλλά ότι την κατήγγειλε και μάλιστα ως έργο προβοκατόρων. Ελπίζω ότι η εφημερίδα σας δεν υιοθετεί την παγκάλειο αρχή "ό,τι στρέφεται κατά του ΚΚΕ δεν χρειάζεται και τεκμηρίωση”, ειδικά όταν πρόκειται για μια τόσο βαριά και ανιστόρητη κατηγορία.

Ειλικρινά δεν γνωρίζω αν ο συντάκτης σας το έγραψε από άγνοια ή με δόλο. Αλλά και τα δυο είναι το ίδιο επιλήψιμα. Δε νιώθουμε την ανάγκη να αποδείξουμε ότι δεν είμαστε ελέφαντες, αλλά επειδή αυτά τα διαβάζουν και νέοι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τι πραγματικά έγινε, γι’ αυτούς και μόνο απαντάμε: Η εξέγερση του 1973 είχε νεκρούς. Τα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, της ΚΝΕ, της ΑντιΕΦΕΕ είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο στην αντιδικτατορική πάλη όσο και στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Αντιμετώπισαν παλικαρίσια και τα βασανιστήρια και τις διώξεις. Σας αποστέλλω σε ηλεκτρονική μορφή το πρωτοσέλιδο της Πανσπουδαστικής No 8, η οποία στην πρώτη σελίδα καταγγέλλει το έγκλημα της δικτατορίας στο Πολυτεχνείο, έχει τα ονόματα των νεκρών και καλεί το λαό να τους τιμήσει βαδίζοντας πιο αποφασιστικά στο δρόμο της πάλης και σας παρακαλώ να το δημοσιεύσετε μαζί με την επιστολή για να διαπιστώσουν όλοι ποια είναι η αλήθεια.

Η περιβόητη καταγγελία που υπάρχει στο συγκεκριμένο φύλλο και στην οποία αναφέρεται ο συντάκτης σας αποτελεί ανακοίνωση της επιτροπής κατάληψης του Πολυτεχνείου! Αναφέρεται δηλαδή σε δράση προβοκατόρων ενώ είχε ξεκινήσει η κατάληψη. 
Τώρα πώς γίνεται στην επιτροπή κατάληψης του Πολυτεχνείου τα μέλη της ΚΝΕ και της ΑντιΕΦΕΕ να έχουν την πλειοψηφία ενώ ήταν κατά της κατάληψης, αυτό δεν το έχουν απαντήσει ποτέ οι κάθε λογής συκοφάντες. Προφανώς και η καταγγελία δεν είχε καμία σχέση με την πορεία φοιτητών της Νομικής προς το Πολυτεχνείο. Πώς να έχει άλλωστε, αφού στην πορεία αυτή συμμετείχαν και τα στελέχη και μέλη της ΚΝΕ.

Τέλος, για να προλάβω και την άλλη κακοήθεια, ότι ναι μεν οι οργανώσεις της Σπουδάζουσας της ΚΝΕ ήταν με την κατάληψη αλλά όχι το ΚΚΕ, υπάρχουν τα ντοκουμέντα της Φωνής της Αλήθειας, του παράνομου ραδιοφωνικού σταθμού του ΚΚΕ, καθώς και η ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου που από την πρώτη μέρα (15/11/1973) καλούσαν το λαό, τους εργαζόμενους της Αθήνας να στηρίξουν και να συμμετέχουν στην κατάληψη. 
Πώς άραγε κατέβηκαν τα μπλοκ των οικοδόμων, οι μαθητές και άλλοι εργαζόμενοί; Είναι πασίγνωστο ότι οι παράνομες οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στάθηκαν στην πρώτη γραμμή στο Πολυτεχνείο».

Το ρεζουμέ της απάντησης Μεντρέκα:
α) Η ανακοίνωση ήταν της Συντονιστικής Επιτροπής κι όχι της ΑντιΕΦΕΕ ή της ΚΝΕ.
β) Δεν καταγγέλλεται προσπάθεια ματαίωσης της κατάληψης αφού αυτή είχε ξεκινήσει,
γ) Πώς η ΑντιΕΦΕΕ/ΚΝΕ ήταν κατά της κατάληψης όταν τα μέλη της οργάνωσης πλειοψηφούσαν στη Συντονιστική, ενώ και το ΠΓ του ΚΚΕ έχει καλέσει από την πρώτη μέρα (15/11) τον κόσμο σε μαζική συμμετοχή στην κατάληψη;

Και ο αντίλογος που προβάλλεται:
α) Το ζήτημα δεν είναι μόνο τίνος ήταν η ανακοίνωση αλλά γιατί δημοσιεύτηκε στην «Πανσπουδαστική» έστω και με... αόρατες επιφυλάξεις και μάλιστα σχεδόν δύο μήνες μετά τα γεγονότα!
β) Οταν καταγγέλλεται «προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολυτεχνείου την Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πραχτόρων της ΚΥΠ του Ρουφογάλη», στις 14/11 ουσιαστικά η κατάληψη ήταν ακόμη στα σπάργανα, ενώ οι περίπου 350 που κατέβηκαν συνταγμένα στο Πολυτεχνείο εκείνη την ημέρα ήταν πράγματι φοιτητές Νομικής, Φιλοσοφικής, ΦΜΣ και Ιατρικής. γ) Φυσικά, μεμονωμένα, κάποια συγκεκριμένα μέλη της ΑντιΕΦΕΕ μπορεί να μην ήταν κατά της κατάληψης (αν και οι περισσότεροι «μπασμένοι στη γραμμή» διαφωνούσαν ανοιχτά), ενώ η ανακοίνωση του ΠΓ του ΚΚΕ βγήκε το πρωί της Παρασκευής 16/11 κι όχι την Πέμπτη 15/11.
δ) Γιατί δεν απαντά ο Π. Μεντρέκας πώς μια Συντονιστική Επιτροπή η οποία ως εκλεγμένη συλλογικότητα δεν υπάρχει (πρακτικά και διαδικαστικά) μετά τις 17/11 βγάζει μια ανακοίνωση όπου αναφέρεται γεγονός (ανατροπή Γ. Παπαδόπουλου από Δ. Ιωαννίδη) που έχει συμβεί στις 25/11;

Μια «αποκρυπτογράφηση» ανακοίνωσης και συνθημάτων

Οσοι βλέπουν την επίμαχη υπόθεση υπό φιλοΚΚΕ πρίσμα διατυπώνουν περαιτέρω ερωτήματα και απαντήσεις/ συλλογισμούς... αναλύοντας/αποκρυπτογραφώντας το κείμενο της τέταρτης σελίδας της «Πανσπουδαστικής No 8» και συνάγοντας το (δικό τους) συμπέρασμα ότι μια χαρά θέτει τα επίδικα ζητήματα.
Για να δούμε -λένε-πού ακριβώς καταγγέλλεται η κατάληψη του ΕΜΠ σαν έργο προβοκατόρων; Και απαντούν ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει έτσι διατυπωμένο πουθενά στο κείμενο, αλλά και πώς θα μπορούσε αφού εν τοιαύτη περιπτώσει η «Συντονιστική» θα κατήγγελλε τον ίδιο τον... εαυτό της!

Τι αφορά, λοιπόν, η καταγγελία περί προβοκατόρων; «Καταγγέλλουμε τη προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολυτεχνείου τη Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πραχτόρων της ΚΥΠ, [...] με σκοπό να προβάλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας γελοία και αναρχικά συνθήματα και συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις». Εδώ, συνεπώς, ισχυρίζονται οι εν λόγω αναλυτές, δεν καταγγέλλεται καμία κατάληψη του Πολυτεχνείου. Εκείνο που εν προκειμένω καταγγέλλεται σαν προβοκατόρικο είναι η προσπάθεια κάποιων μειοψηφιών να καπελώσουν και μάλιστα προσπαθώντας να καταλάβουν τα μεγάφωνα του ΕΜΠ με τη βία, όπως λέει παρακάτω) με τα δικά τους συνθήματα και πρακτικές μια ευρύτερη λαϊκή κινητοποίηση.

Συνέβη όμως κάτι τέτοιο; Σύμφωνα με μαρτυρίες, πράγματι υπήρχε διάσταση πολιτικού προτάγματος και συνθημάτων μεταξύ κάποιων συγκεκριμένων ομάδων και της πλειοψηφίας του κόσμου που βρισκόταν εκεί. Διότι -λένε- τα περισσότερα συνθήματα στρέφονταν ενάντια στη χούντα ενώ διάφοροι μαοϊκοί και αναρχίζοντες προσπαθούσαν να περάσουν κάποια δικά τους.
Το σύνθημα «Λαοκρατία» το φώναζαν αρκετοί, αν και λίγο μουδιασμένα ενώ τα συνθήματα των αναρχικών όπως «Κάτω το κράτος» δεν είχαν απήχηση στον κόσμο. Αυτά που συγκινούσαν το πλήθος και τα φώναζαν όλοι γενικά ήταν τα συνθήματα ενάντια στη χούντα και τους Αμερικάνους.

Απαραίτητη εδώ, όσο και διαφωτιστική, μια παρένθεση για τα συνθήματα.
Το βράδυ της Τετάρτης (14/11) τα συνθήματα εκφράζουν, εν πολλοίς, την εξεγερμένη διάθεση και μια διαμορφωμένη αντιχουντική συνείδηση του συγκεντρωμένου κόσμου γύρω από το Πολυτεχνείο, όπου φώναζαν αυθόρμητα: «Λαέ, πεινάς, γιατί τους προσκυνάς», «Εξι χρόνια αρκετά, δεν θα γίνουνε εφτά», «Δεν περνάει ο φασισμός», «Απόψε πεθαίνει ο φασισμός», «Συμπαράσταση λαέ», «Επανάσταση λαέ», «Μαρκεζίνη μασκαρά», «Δημοκρατία και όχι κοροϊδία», «Κάτω η χούντα», «Κάτω ο Παπαδόπουλος», «Λαέ, λαέ, ή τώρα ή ποτέ» κ.ά.

Φανερό ότι εκφράζεται διάθεση για κάτι πιο «προχωρημένο» και ανατρεπτικό. Από την Πέμπτη, όμως, η συνθηματολογία ελέγχεται πλέον από τη Β' Συντονιστική Επιτροπή Κατάληψης που δίνει τη γραμμή με συνθήματα όπως: «Ελευθερία, Δημοκρατία», «Εξω οι Αμερικάνοι», «Εξω ο 6ος στόλος», «Εξω από το ΝΑΤΟ», «Κάτω η χούντα», «Κάτω ο Παπαδόπουλος», «Ενας είναι αρχηγός, ο κυρίαρχος λαός», «Εργάτες, αγρότες και φοιτητές». Και φυσικά το «Ψωμί - παιδεία - ελευθερία». Ετσι περνούσε πιο ορθόδοξα το αντιφασιστικό-αντιιμπεριαλιστικό περιεχόμενο, ενώ το σύνθημα «Λαοκρατία» που είχαν ρίξει οι αριστεριστές (ΑΑΣΠΕ) «κόπηκε» από τη «Συντονιστική» και ατόνησε.

Γιατί όμως η «Συντονιστική» θεωρεί προβοκάτορες όσους ρίχνουν «συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις»; Το λέει παρακάτω: «Για να μπορέσουν έτσι ν’ απομονώσουν το κίνημα μας και την εκδήλωση μας του Πολυτεχνείου απ’ το σύνολο του λαού και της νεολαίας. Για να μπορέσουν παραπέρα, κατασκευάζοντας (και με τη βοήθεια των χουντικών μέσων ενημέρωσης) την εικόνα μιας μεμονωμένης εξτρεμιστικής επαναστατικοαναρχικής εξέγερσης που δεν έχει τη συμπαράσταση του λαού...».

Εχουν αυτοί οι φόβοι της «Συντονιστικής» κάποια βάση; Αν κρίνουμε από την προπαγανδιστική γραμμή του καθεστώτος τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την καταστολή της εξέγερσης, επιβεβαιώνονται πλήρως, ισχυρίζονται οι «αποκρυπτογράφοι»... Αλλωστε η ανακοίνωση σε αυτές ακριβώς τις αιτιάσεις της χούντας απαντάει!
Ακόμη φυσικά δεν έχουμε δει κάτι εναντίον της κατάληψης, αλλά αντίθετα μετά την καταγγελία των προβοκατόρων διαβάζουμε: «το σχέδιο όμως των Ρουφογάλη, Καραγιαννόπουλου, Παπαδόπουλου, CIA, απέτυχε παταγωδώς».
Πότε απέτυχε; Στις 14 Νοέμβρη, όταν δηλαδή αποφασιζόταν η κατάληψη που αποτελούσε την ακύρωση των παραπάνω σχεδίων!

Ετσι, η προαναφερθείσα... αποκρυπτογράφηση/άποψη καταλήγει αβίαστα στο τελικό συμπέρασμα ότι το επίμαχο κείμενο της «Πανσπουδαστικής No 8» όχι μόνο δεν καταγγέλλει την κατάληψη/εξέγερση του Πολυτεχνείου, αλλά αντίθετα όπως μας λέει παρακάτω «ο Νοέμβρης του 73 έγινε σταθμός του λαϊκού μας κινήματος».

Οπως και να ’χει, 45 χρόνια μετά, ούτε το εν λόγω κείμενο του «φύλλου No 8» έχει αποκηρυχθεί επισήμως από ΚΚΕ/ΚΝΕ, αλλά ούτε έχει αποδειχθεί ποιοι (πώς, πότε ακριβώς και γιατί) το συνέγραψαν και έφτασε προς δημοσίευση στην «Πανσπουδαστική No 8».
Εν τω μεταξύ, τα τότε στελέχη της ΚΝΕ στην πλειονότητά τους έχουν αποχωρήσει από το ΚΚΕ, ενώ το κόμμα ουδέποτε πήρε ξεκάθαρη θέση για την επίμαχη υπόθεση. Ετσι, οι εικασίες (και οι συνωμοσιολογίες... αριστερού τύπου) εξακολουθούν να απασχολούν/όσους τέλος πάντων απασχολούν.

Μάλιστα, κάποιοι στο ΚΚΕδικο στρατόπεδο προβάλλουν σαν άλλοθι το ότι, λέει, η πρώτη σελίδα του φύλλου της «Πανσπουδαστικής No 8» παρουσιάζει εικόνες από την κηδεία του εκτελεσθέντος 17χρονου μαθητή Διομήδη (γράφεται ως Διονύσης) Κομνηνού και σε δύο δίστηλα αναφέρει ονόματα νεκρών του φοιτητικού κινήματος, ενώ η αναφορά σε προβοκάτορες δεν βρίσκεται στην πρώτη αλλά στην τρίτη και τέταρτη σελίδα του φύλλου. Τέτοιο ακλόνητο επιχείρημα!
Η δεύτερη σελίδα περιέχει μια συνέντευξη από άγνωστο συνδικαλιστή και ένα άρθρο για τις αναδιαρθρώσεις που επιχειρούσε η χούντα στα πανεπιστήμια.

Στην τρίτη σελίδα υπάρχει και η καταγγελία τής (προφανώς ελεγχόμενης από την ΑντιΕΦΕΕ) Επιτροπής Αγώνα Φυσικομαθηματικού για τον Διον. Μαυρογένη, που καταλήγει «Φυλαχτείτε από τους χαφιέδες που ποντάρουν πάνω στις πολιτικοϊδεολογικές μας διαφορές».

Ο,τι κι αν ισχύει πάντως, το βέβαιο είναι ότι η εν λόγω ανακοίνωση-καταγγελία που δημοσιεύτηκε στην «Πανσπουδαστική No 8» έπεσε σαν βόμβα στους πρωταγωνιστές του Πολυτεχνείου που εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν είτε στη φυλακή είτε στην παρανομία.

«Θα μιλήσει επιτέλους κανείς από τους πρωταγωνιστές;»

Από την πλευρά τους κάποιοι «άπιστοι (αριστεροί) Θωμάδες» επιμένουν πώς 40 τόσα χρόνια μετά την εξέγερση/κατάληψη του Πολυτεχνείου το φάντασμα της διαβόητης «Πανσπουδαστικής No 8» εξακολουθεί να πλανάται ακόμη πάνω από την Αριστερά και το κίνημα, χωρίς ποτέ κανείς από τους πρωταγωνιστές της να έχει μιλήσει ανοιχτά και επί της ουσίας.

Χαρακτηριστικό επ’ αυτού είναι σχετικό πύρινο άρθρο του γνωστού δικηγόρου Κώστα Παπαδάκη (υποψήφιος ευρωβουλευτής της ΑΝΤΑΡΣΥΑ) με τίτλο «Πανσπουδαστική No 8: θα μιλήσει κανείς επιτέλους;» (15/11/2015), όπου μεταξύ άλλων υπογραμμίζεται;

«Το τεύχος ν. 8 κυκλοφόρησε τον Φλεβάρη 1974, αρκετά μετά δηλαδή την εξέγερση και κύριο περιεχόμενό του ήταν ο απολογισμός της. Ολόκληρη την τελευταία από τις τέσσερις σελίδες της καταλάμβανε ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής Κατάληψης του Πολυτεχνείου, την οποία η Συντακτική Επιτροπή της “Πανσπουδαστικής” προλόγιζε λέγοντας ότι την δημοσιεύει παρά τις επιμέρους διαφωνίες της σε ορισμένες από τις εκτιμήσεις της (χωρίς να προσδιορίζει τις διαφωνίες).

[...] Κανέναν φυσικά δεν πείθει η γενικόλογη επιφύλαξη της Συντακτικής Επιτροπής της "Πανσπουδαστικής” για το περιεχόμενο του κειμένου. Αν διαφωνούσε πραγματικά σε ένα τόσο κορυφαίο σημείο εκτίμησης, διατυπωμένο μάλιστα σε ήρεμο μεταγενέστερο χρόνο και όχι εν θερμώ, δεν θα διακινδύνευε να εκδώσει και να διακινεί παράνομα ένα τετρασέλιδο του οποίου το 1/4 δεν την εξέφραζε. ΚΚΕ/ΚΝΕ δεν τα συνήθιζαν κάτι τέτοια... 

Δίπλα άλλωστε σε αυτήν την επιφύλαξη, ο πρόλογος της Σ.Ε. γράφει ότι υποδέχεται το κείμενο αυτό με ενθουσιασμό διότι “αποδείχνει την κρυστάλλινη ωριμότητα του κινήματος μας”. Συνεπώς, η γενική επιφύλαξη ήταν ένα προνοητικό “ξεκάρφωμα” απέναντι σε μελλοντικά γυρίσματα του καιρού, ίσως και στη μετέπειτα αμφισβήτηση της γνησιότητας της ανακοίνωσης, που φέρεται ότι κυκλοφόρησε την Πρωτοχρονιά 1974, αλλά δεν έχει γίνει γνωστή άλλη πηγή της κυκλοφορίας της.

Επίσης η Συντονιστική Επιτροπή Κατάληψης του Πολυτεχνείου, η πρώτη, που είχε και την ευθύνη της κατάληψης μέχρι την Πέμπτη 15/11/1973 που εκλέχθηκε νέα μέσα από την ίδια την κατάληψη, απαρτιζόταν κατά συντριπτική πλειοψηφία από μέλη και επιρροές της ΑντιΕΦΕΕ. 
Στη δεύτερη, την πλειοψηφία είχαν ο “Ρήγας Φεραίος” και οι “αριστεριστές”. Τα παραπάνω τα παραδέχεται η έκθεση συμπερασμάτων για την εξέγερση του Πολυτεχνείου της ΚΕ του ΚΚΕ, που εκδόθηκε τον Ιούλιο 1976.
Συνεπώς η ανακοίνωση γράφτηκε προφανώς από την πρώτη Συντονιστική. Αρα η πολιτική ευθύνη της ΚΝΕ για το περιεχόμενό της και ως ΑντιΕΦΕΕ και ως Συντονιστική κατάληψης και ως Συντακτική επιτροπή της “Πανσπουδαστικής” είναι πολλαπλή και αναμφισβήτητη.

Το στίγμα των 350 προβοκατόρων, που εγκαινιάστηκε με την “Πανσπουδαστική ν. 8”, σηματοδότησε τον τρόπο με τον οποίο το ΚΚΕ αντιμετώπισε μεταπολιτευτικά -και ακόμα δεν έχει σταματήσει- οτιδήποτε άλλο διεκδικούσε μία θέση στην αριστερά και τα κινήματα. 

Χαφιέδες, πράκτορες της εργοδοσίας, τσιράκια του συστήματος, αντικομμουνιστές και άλλοι παρόμοιοι χαρακτηρισμοί εκτοξεύονταν καθημερινά σε συνελεύσεις, κινητοποιήσεις, έντυπα και “πηγαδάκια” ενάντια σε “αναθεωρητές”, “αριστεριστές”, “αναρχοαυτόνομους”. 
Κάθε άποψη και σύνθημα αντίθετο με τη γραμμή του ΚΚΕ, “ακραίο, άκαιρο, αναντίστοιχο με τις ανάγκες της περιόδου”, χαρακτηριζόταν ως εκπορευόμενο από τα επιτελεία της άρχουσας τάξης και αντιμετωπίζονταν ανάλογα. 

Ανελέητη υπήρξε όχι μόνο η συκοφάντηση αγωνιστών και κινητοποιήσεων, αλλά και η απροκάλυπτη καταστολή καταλήψεων (Χημείο 1980), καταγγελιών ενάντια στη σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν και τα τανκς του Γιαρουζέλσκι, κά.

Η ΚΝΕ της μεταπολιτευτικής νομιμότητας διεκδικούσε την αποδοχή της από τη συντηρητική κοινωνία με πολλά διαπιστευτήρια νομιμότητας ανάμεσα στα οποία η αποδοκιμασία των ριζοσπαστικών μορφών πάλης και τρόπων ζωής (ποιος ξεχνά και την παμφλέτα του Γρηγόρη Φαράκου “Για μια ταξική, ηθική, πατριωτική διαπαιδαγώγηση της νεολαίας”;). 

Ταυτόχρονα διεκδικούσε τη μονοπωλιακή επικράτηση στον αντισυστημικό χώρο, όπου τα κύματα της δεκαετίας του 1960 και οι πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις μέσα και έξω από την Ελλάδα είχαν συσσωρεύσει πληθώρα ρευμάτων που αμφισβητούσαν μαζικά και αξιόπιστα και τον υπαρκτό σοσιαλισμό και την πολιτική του: Μαοϊκοί, τροτσκιστές, αναρχικοί, αντιεξουσιαστές, αυτόνομοι, αλτουσεριανοί, εκπρόσωποι απόψεων κινημάτων ριζοσπαστικής αμφισβήτησης με επιρροές από Μάη 1968 κ,λπ. 
Ολους αυτούς μας αντιμετώπισε με άγρια κατασυκοφάντηση και καταστολή!...].

Και ίσως και κάποιοι από τους συντάκτες της ανακοίνωσης της “Πανσπουδαστικής ν. 8” να έχουν υποστεί την ίδια συκοφάντηση για τις μετέπειτα πολιτικές τους επιλογές. 
Οντως οι περισσότεροι επώνυμοι της “γενιάς του Πολυτεχνείου” τα πολύ επόμενα χρόνια, όσοι δεν ιδιώτευσαν, όσοι δεν έκαναν καριέρα τον τίτλο τους και όσοι έμειναν στην αριστερά, ακολούθησαν άλλες πολιτικές διαδρομές που καταλήγουν σήμερα στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., το Ν. Α.Ρ., το Σχέδιο Β', τη Λ Α.Ε. κ.ά. 

Αλλά αυτό δεν τους απαλλάσσει από την υποχρέωση να μιλήσουν για την “Πανσπουδαστική ν. 8” και να πάρουν θέση. Να ανοίξει επιτέλους, έστω και αργά, η συζήτηση για αυτήν την ιστορία. Το οφείλουν στους χθεσινούς και σημερινούς τους συντρόφους, στην υπηρέτηση ενός πολιτικού ήθους συνύπαρξης διαφωνιών μέσα στην αριστερά και στην ίδια την υπόθεση της αντικαπιταλιστικής ανατροπής, την οποία πολλοί ευαγγελίζονται ακόμη [...].

Το ίδιο το ΚΚΕ όταν προκαλείται βγαίνει και την υποστηρίζει έμμεσα. Κρύβεται πίσω από το δάκτυλό του (δηλαδή την ΑντιΕΦΕΕ, τη Συντονιστική Επιτροπή Κατάληψης και τις επιφυλάξεις της Συντακτικής Επιτροπής της “Πανσπουδαστικής”). 
Δεν την υποστηρίζει ευθέως, αλλά και ούτε την αποδοκιμάζει. Ενώ ένθερμος υποστηρικτής της “Πανσπουδαστικής ν. 8” είναι και ο φλωρακικός “Εργατικός Αγώνας”, με τον οποίο πασχίζει το Ν. Α.Ρ. με όλες του τις δυνάμεις να τον κάνει σύμμαχο της ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α.

Αλλά από το ίδιο το Ν.Α.Ρ. δεν θυμάμαι ποτέ να άκουσα ή να διάβασα μια δημόσια επίσημη τοποθέτηση για την “Πανσπουδαστική ν. 8” στις εκδηλώσεις που οργανώνει κάθε χρόνο για την εξέγερση. 
Ούτε έστω μία προσωπική τοποθέτηση οποιοσδήποτε από τους συμμετέχοντας στα γεγονότα, τα τότε στελέχη της “γενιάς του Πολυτεχνείου”, σε όποια μεριά της αριστεράς και αν ανήκουν».

Μια (εσωτερική) έκθεση-ντοκουμέντο

Σχετικά με το επίμαχο κείμενο της «Πανσπουδαστικής No 8» υπάρχει ένα άκρως ενδιαφέρον και αποκαλυπτικό ντοκουμέντο γι' αυτή την περίεργη και μπερδεμένη υπόθεση, το οποίο δημοσιεύτηκε από την «Ελευθεροτυπία» (28/11/2004).
Πρόκειται για την έκθεση που συνέταξε προς την καθοδήγηση του ΚΚΕ τον Νοέμβρη του 1975 ο Γιάννης Γρηγορόπουλος, φοιτητής τότε στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, μέλος της ΑντιΕΦΕΕ, με σημαντική συμβολή στο αντιδικτατορικό κίνημα και ενεργό/πρωταγωνιστικό ρόλο στην κατάληψη του Πολυτεχνείου.

Ο Γρηγορόπουλος ήταν εκπρόσωπος της σχολής του στην A' Συντονιστική Επιτροπή και στη συνέχεια ήταν στη θέση του συντονιστή, έως το μεσημέρι της Παρασκευής 16/11, με ιδιαίτερη ευθύνη στον χώρο του ραδιοφωνικού πομπού, την εκπόνηση των κειμένων και των συνθημάτων.

Η σημασία της εν λόγω έκθεσης-μαρτυρίας έγκειται καταρχήν στο γεγονός ότι, αντίθετα από άλλες μαρτυρίες, το κείμενο αυτό έχει γραφτεί χρονικά πολύ κοντά στα γεγονότα (άρχισε να συντάσσεται τον Αύγουστο του 1974), ενώ όντας εσωτερικό κείμενο του ΚΚΕ διακρίνεται από την ευθύτητα της επικοινωνίας μεταξύ μελών του ίδιου πολιτικού φορέα.

Η σοβαρότητα του κειμένου καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι αυτούσια αποσπάσματά του περιλήφθηκαν στην επίσημη «Εκθεση και συμπεράσματα για τα γεγονότα του Νοέμβρη 1973» που εγκρίθηκαν στην 4η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Ιούλιος 1976).

Για την υπόθεση της «Πανσπουδαστικής φ. 8» στην έκθεση Γρηγορόπουλου» γίνεται αναφορά στο κεφάλαιο με τον τίτλο «Ορισμένα σοβαρά θέματα - εκτιμήσεις» και τον υπότιτλο «Το ζήτημα της ύπαρξης ή όχι οργανωμένου σχεδίου. Εκτίμηση των θέσεων και του ρόλου των προοδευτικών και των αντιδραστικών δυνάμεων. Υπαρξη προβοκατόρων και ρόλος τους».

Ιδού το σχετικό απόσπασμα:

«Καταρχήν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί με σιγουριά ότι τα γεγονότα σε καμιά περίπτωση δεν ήταν οργανωμένα - οργανωμένα με την έννοια ότι η κατάληψη και η εξέλιξή της έγινε με βάση κάποιο σχέδιο, που είχε κάποιος επεξεργαστεί από τα πριν. Από την πλευρά των προοδευτικών δυνάμεων αυτό είναι καθαρό. Καμιά πολιτική δύναμη δεν πήρε την ευθύνη ότι είχε “σχεδιάσει” το Πολυτεχνείο. 

Αλλωστε αυτό έγινε φανερό και από τη συγκεκριμένη παρουσία και δράση όλων των οργανωμένων δυνάμεων στη διάρκεια της κατάληψης. Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες άλλες μορφές οργάνωσης των φοιτητών (Επιτροπές Αγώνα, ΦΕΑ, Τοπικοί Σύλλογοι κ.λπ.). 
Από την πλευρά των αντιδραστικών δυνάμεων θα μπορούσε να πει κανείς -εξετάζοντας μόνο τα φαινόμενα-και με βάση τη μετέπειτα εξέλιξη της 25ης Νοεμβρίου ότι πιθανόν το Πολυτεχνείο να “δημιουργήθηκε” σκόπιμα για την ανατροπή του Παπαδόπουλου, από εχθρικές γι’ αυτόν και την πολιτική του δυνάμεις της χούντας. 

Σε αυτή την ανάλυση συνηγορεί και η ύπαρξη -πραγματικά- πολλών προβοκατόρων σε όλη τη διάρκεια των γεγονότων. Μια τέτοια άποψη βλέπουμε να υποστηρίζεται από την Α.Ο. (σ.σ.: «αναθεωρητική ομάδα», δηλαδή το ΚΚΕ εσωτερικού, κατά την τότε ορολογία του ΚΚΕ) με τη δήλωση του X. Δρακόπουλου για την κατάληψη αργά την Τετάρτη το βράδυ: Ή εξέλιξη στον τόπο μας έχει περιέλθει σε λεπτό σημείο. Παράλληλα στο ευρύτατο δημοκρατικό ενωτικό κίνημα που αξιώνει την είσοδο στη δημοκρατική ομαλότητα, σκοτεινές δυνάμεις εργάζονται για να φράξουν το δρόμο προς την κατεύθυνση αυτή και οργανώνουν προκλήσεις για να δικαιολογήσουν την επιβολή στρατοκρατικών μέτρων...”. 

Η ίδια όμως η άποψη υποστηρίζεται και στην “ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου” που δημοσιεύει η παράνομη “Πανσπουδαστική” φύλλο 8. Η ανακοίνωση αυτή ουσιαστικά εκφράζει τις δικές μας απόψεις γιατί δεν έχει ρωτηθεί για τη σύνταξή της κανένα μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής (ούτε καν τα μέλη της ΑντιΕΦΕΕ): 

“Καταγγέλλουμε την προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολυτεχνείου την Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πρακτόρων της ΚΥΠ, σύμφωνα με το προβοκατόρικο σχεδίου των Ρουφογάλλη - Καραγιαννόπουλου, με βάση τις εντολές του παραμερισμένου τώρα τέως πρωτοδικτάτορα Παπαδόπουλου και της αμερικανικής CIA, με σκοπό να προβάλλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας, γελοία και αναρχικά συνθήματα και συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις. Για να μπορέσουν έτσι να απομονώσουν το κίνημά μας και την εκδήλωσή μας του Πολυτεχνείου από το σύνολο του λαού και της νεολαίας. Για να μπορέσουν παραπέρα, κατασκευάζοντας (και με τη βοήθεια των χουντικών μέσων ενημέρωσης) την εικόνα μιας μεμονωμένης εξτρεμιστικής επαναστατικοαναρχικής εξέγερσης που δεν έχει τη συμπαράσταση του λαού, να χρησιμοποιήσουν το χιλιοτριμμένο πρόσχημα του ‘επαπειλούμενου κοινωνικού καθεστώτος’ για να δικαιολογήσουν την επαναφορά του στρατιωτικού νόμου και το δυνάμωμα της αιματηρής τρομοκρατίας. Ενέργειες που οι Αμερικανοί, η CIA και η χούντα είχαν από καιρό πάρει την απόφαση να επιβάλουν ύστερα από την παταγώδη αποτυχία της χουντομαρκεζίνικης προσπάθειας καθήλωσης και εκτόνωσης της λαϊκής πάλης...”.

Η παραπάνω όμως άποψη δεν μπορεί να αντέξει σε σοβαρή κριτική αν ληφθούν υπόψη οι συγκεκριμένες συνθήκες της εποχής εκείνης, η εξάρτηση της χούντας από τους Αμερικανούς, οι κίνδυνοι που εγκυμονούσε μια τέτοια αντιμετώπιση για το ίδιο το καθεστώς της υποτέλειας στη χώρα μας, πράγμα που το ήξεραν και το έτρεμαν περισσότερο απ’ όλα όλοι οι κύκλοι της αντίδρασης. 

Μ’ αυτό το πρίσμα βλέποντας τα πράγματα, θα ήταν παράλογο να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν μια φοιτητική εξέγερση -που η πιο πιθανή της εξέλιξη στις τότε συνθήκες ήταν να πάρει μεγαλύτερη έκταση και να γίνει υπόθεση όλου του λαού -για να επιφέρουν ορισμένες αλλαγές στην ηγεσία και την πολιτική της χούντας.
Η αντίδραση έχει βαθιά συναίσθηση της δύναμης του λαϊκού κινήματος από τους μακροχρόνιους αγώνες του λαού μας και ξέρει ότι ένα τέτοιο σχέδιο θα ήταν παιχνίδι με τη φωτιά. Και παλιότερα είχαν γίνει προσπάθειες προβοκάτσιας με σκοπό την καλλιέργεια του αντικομμουνισμού και την απομόνωση της Αριστερός (1963-1965). Προβοκάτσια όμως στο επίπεδο οργανωμένου σχεδίου σε τέτοια έκταση όπως τα γεγονότα του Πολυτεχνείου θα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η αντίδραση δεν ήταν ούτε σε θέση, αλλά ούτε θα αποτολμούσε να οργανώσει.

Βέβαια από τη στιγμή που η κατάληψη ήταν γεγονός, η αντίδραση χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που είχε (ΚΥΠ, χαφιέδες Αστυνομία, κλπ), προσπάθησε να διαστρεβλώσει το χαρακτήρα της εξέγερσης, να χρησιμοποιήσει τα γεγονότα για να χτυπήσει το προοδευτικό κίνημα
Αυτό άλλωστε είχε γίνει και στην κατάληψη της Νομικής το Φλεβάρη του 73. όπου προβοκάτορες προκάλεσαν πανικό, με αποτέλεσμα να γίνει υποχώρηση από τη μεριά μας και να εγκαταλείψουμε, αναγκαστικά, το κτίριο. Η τέτοια όμως συμπεριφορά της αντίδρασης δεν είναι και απόδειξη της ύπαρξης σχεδίου, αλλά αποτελεί μόνιμο στοιχεία που περισσότερο έχει χαρακτήρα “άμυνας' του αστικού κράτους οποιαδήποτε μορφή κι αν έχει στις αντίστοιχες περιόδους της ιστορίας.

Η τέτοια τοποθέτηση και ερμηνεία του θέματος επιβεβαιώνεται από την εξέλιξη των γεγονότων, που ανάγκασαν την αντίδραση να δείξει τη δύναμή της χρησιμοποιώντας το στρατό, την τελευταία της ελπίδα για να μην ξεφύγουν τα πράγματα τελείως από τον έλεγχό της. 
Αυτό ήταν μια σημαντική υποχώρησή της και έδειχνε το αδιέξοδο στο οποίο είχε φτάσει  καθώς και τον βαθμό απόγνωσής της.
Στο τελευταίο αυτό, όπως φαίνεται και από τη δίκη του Πολυτεχνείου, ήταν σύμφωνοι όλοι οι παράγοντες της χούντας καθώς και η CIA που βοήθησε άμεσα στην εφαρμογή του σχεδίου “Κεραυνός”. (Το σχέδιο αυτό χρησιμοποιείται σαν διέξοδος τη στιγμή που τα πολιτικά όπλα για την αναχαίτιση του λαϊκού κινήματος χρεοκοπούν)».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και το κεφάλαιο της «Εκθεσης» για την πολιτική και οργανωτική προετοιμασία της εξέγερσης και τις ευθύνες της ίδιας της ΑντιΕΦΕΕ και του ΚΚΕ.

«Δεν πρέπει απλά να εντοπίζουμε το πρόβλημα και την ερμηνεία του στο ότι το επίπεδο οργάνωσης δεν ανταποκρινόταν στην αγωνιστική διάθεση του λαού και σε μια ανώτερη μορφή πάλης σαν την κατάληψη είτε να ξεπερνάμε τελείως το θέμα χαρακτηρίζοντας τη λαϊκή εξέγερση “οργανωμένο σχέδιο προβοκατόρων”.
Η τέτοια αντιμετώπιση παραβλέπει την κύρια αιτία που η κατάληψη του Πολυτεχνείου δεν εξελίχτηκε διαφορετικά προς μια άμεσα θετική εξέλιξη για το κίνημα, δηλαδή την έλλειψη πολιτικής προετοιμασίας» (σ. 27).

«Στο ερώτημα να γίνει κατάληψη ή όχι δεν μπορέσαμε -σαν οργάνωση- ν’ απαντήσουμε θετικά ακριβώς επειδή δε βλέπαμε, για διάφορους λόγους, μια τέτοια μορφή πάλης να εντάσσεται στην πολιτική που ακολουθούσαμε τότε μέσα στο φοιτητικό κίνημα.
Αλλά ούτε καθαρά αρνητική θέση πήραμε γιατί βλέπαμε -σα συνδικαλιστές της ΑντιΕΦΕΕ- να μας ξεπερνούν τα γεγονότα, να παίρνουν άλλοι την πρωτοβουλία των κινήσεων, να μην μπορούμε να επιδράσουμε ανασταλτικά πάνω στην εξέλιξη της κατάστασης.

Πέρ’ απ’ αυτό, σ’ ορισμένα μέλη της ΑντιΕΦΕΕ υπήρχε διαμορφωμένη η αντίληψη ότι ήταν ώριμες οι συνθήκες για να χρησιμοποιήσουμε σα μορφή πάλης την κατάληψη, περισσότερο βέβαια σα μέσο πίεσης προς τη χούντα παρά σα μέσο για την άμεση ανατροπή της.
Πάντως θα έπρεπε, όταν η κατάληψη ήταν πλέον γεγονός, να προσπαθήσουμε σαν οργάνωση να ελέγξουμε την κατάσταση μέχρι να επεξεργαστούμε την από κει και πέρα τακτική μας, άσχετα με το πώς βλέπαμε τη συγκεκριμένη μορφή πάλης να εξυπηρετεί τον αγώνα μας. Αλλά η οργάνωση αντιμετώπισε το γεγονός της κατάληψης με μια ανεξήγητη απάθεια, με πλήρη αδιαφορία.
Αυτή ήταν η πρώτη ένδειξη της έλλειψης πολιτικής ετοιμότητας» (σ. 28).

«Οργανωμένες δυνάμεις της ΑντιΕΦΕΕ υπήρχαν αρκετές. Ετσι σ’ αυτό το σημείο οποιαδήποτε ερμηνεία για τη στάση μας στη βάση οργανωτικών αδυναμιών δε στέκει.
Υπήρχαν έμπειροι συνδικαλιστές, μέλη των εκλεγμένων επιτροπών των σχολών, γνωστοί σ’ όλο το φοιτητικό κόσμο, που θα μπορούσαν να επιβάλλουν τις απόψεις τους εύκολα και θα έπρεπε να καθοδηγούν προς την κατεύθυνση του ελέγχου της κατάληψης τουλάχιστον.
Τελικά, αυτό που έγινε ήταν να ελεγχθεί ο χώρος του Πολυτεχνείου με την πρωτοβουλία των συνδικαλιστών μελών της ΑντιΕΦΕΕ, που αποτέλεσαν και την πλειοψηφία στην πρώτη Συντονιστική Επιτροπή.
Δεν υπήρξε, όμως, καθοδήγηση, στη βάση της μόνιμης επαφής, σε κανένα ζήτημα σχεδόν και έτσι αναγκαστικά τα παραπάνω άτομα έδρασαν πρωτοβουλιακά σ’ όλη τη διάρκεια της κατάληψης. Δηλαδή τελικά δεν χρησιμοποιήθηκαν σχεδόν καθόλου οι οργανωμένες δυνάμεις που υπήρχαν μέσα στο Πολυτεχνείο, ούτε καν οι συνδικαλιστές μας που ήταν μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής» (σ. 28).

«Ερμηνεύοντας αυτή τη διατακτική μας στάση απέναντι στην κατάληψη, αλλά και στην εξέλιξή της σε αντιφασιστική-αντιιμπεριαλιστική εκδήλωση, μπορούμε να διαπιστώσουμε ένα φόβο μπροστά σε ταχύρρυθμες εξελίξεις που θα ξέφευγαν -πιθανώς- από τον έλεγχό μας και παραπέρα έναν περίεργο “ρεαλισμό” στην τακτική μας, που φανέρωσε ότι δε βλέπαμε καθόλου στη μελλοντική μας προοπτική την ανατροπή της δικτατορίας μέσα από μορφές πάλης δυναμικής αναμέτρησης του λαού είτε αγωνιστικής του αντιπαράθεσης με ανώτερες μορφές πάλης ενάντια στη δικτατορία. [...]

Αυτός ο “ρεαλισμός” που ήταν μόνιμο στοιχείο των αναθεωρητών και της τακτικής τους σ’ ένα βαθμό υπήρχε και σε μας, όπως έδειξε η στάση μας στο Πολυτεχνείο, που δε μας άφηνε να μπούμε ενεργά στην καθοδήγηση των αγώνων που ωρίμαζαν ή τουλάχιστον να έχουμε επαναστατική επαγρύπνηση και ετοιμότητα ν’ ανταποκρινόμαστε στις απαιτήσεις του αγώνα» (σ. 31).

Από τα μικρά αυτά αποσπάσματα, που δεν καταλαμβάνουν ούτε το 1/10 από τις 40 πυκνογραμμένες σελίδες της έκθεσης του Γιάννη Γρηγορόπουλου, διαφαίνεται ο προβληματισμός των στελεχών της ΑντιΕΦΕΕ και της ΚΝΕ μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Η θεωρία των «προβοκατόρων» και η προβολή της ως επίσημης θέσης της Συντονιστικής Επιτροπής από την «Πανσπουδαστική No 8» δεν είχαν βέβαια καμιά σοβαρότητα για όσους έζησαν από κοντά τα γεγονότα.

Παραδοχές από την 4η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Ιούλης 1976)

Μιας και ο λόγος για την «Εκθεση και συμπεράσματα για τα γεγονότα του Νοέμβρη 1973» που εγκρίθηκαν στην 4η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Ιούλιος 1976), έχουν ιδιαίτερα αποκαλυπτικό ενδιαφέρον κάποια σχετικά εδάφια (άνευ σχολίων, όσο κι αν η ΚΚΕδικη επωδός επαναλαμβάνει τα γνωστά για σκόπιμη παραχάραξη και ανερυθρίαστη συκοφαντία διά της βολικής αποσπασματικής συρραφής και τα τοιαύτα).

Ιδού, λοιπόν, κάποιες θεμελιώδεις παραδοχές της ίδιας τότε (1976) της ηγεσίας του ΚΚΕ, πέρα κι έξω από «προβοκάτορες του Ρουφογάλη» και τα συναφή.
Αλλωστε, στην εν λόγω έκθεση της ΚΕ υπογραμμίζεται ότι:

«Δεν μπορεί, επίσης, να υποστηριχθεί ότι υπήρξε μελετημένο σχέδιο (προβοκάτσια) της αντίδρασης για να εξωθήσει σε μια τέτοια μορφή και να πετύχει ορισμένους σκοπούς. Αυτό προκύπτει και από τη μελέτη όλων των στοιχείων, που ως τώρα έχουν συγκεντρωθεί και μελετήθηκαν.
Αλλά προκύπτει και λογικά. Το υπεύθυνο κέντρο λήψης αποφάσεων της αντίδρασης ήξερε τη δύναμη του ΦΚ, καθώς και το πνεύμα αγανάκτησης και έξαρσης που υπήρχε σ’ όλο το λαό. Δεν μπορούσε, επόμενα, να εξωθήσει σε τέτοια μορφή αγώνα, που θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες. Είναι άλλο το θέμα σε ποιο βαθμό η αντίδραση προσπάθησε να εκμεταλλευτεί με προβοκάτσιες τον αγώνα αυτόν. Και πραγματικά, αυτό το προσπάθησε, όσο της ήταν δυνατό».

Ας περάσουμε όμως στα σχετικά εδάφια:

«[...] Η αδυναμία της πρόβλεψης των μορφών που μπορεί να πάρει αυτή η πάλη υπήρχε στην επεξεργασία και της γραμμής της ΚΝΕ. Αντίθετα, τονιζόταν, και μάλιστα έντονα (πράγμα που γενικά ήταν σωστό) ότι θα έπρεπε να αποφευχθούν οι περιπτώσεις ξεκομμένων ενεργειών του ΦΚ -και ειδικά με τη μορφή κατάληψης κτιρίων-κάτω από την επίδραση των αυθόρμητων και αριστερίστικων στοιχείων. Αυτό όμως είχε και την αρνητική του πλευρά, γιατί περιόριζε σε λειψό, καθολικά απορριπτικό προσανατολισμό την αντιμετώπισή τους. Τονιζόταν (σωστά): “όχι απρογραμμάτιστες ενέργειες, όχι καταλήψεις”. Δεν γινόταν όμως επεξεργασία συγκεκριμένων μεθόδων για τη θετική παρέμβασή μας σ’ οποιαδήποτε τέτοια ξεκομμένη ενέργεια, για την εξέλιξή της μέσα στα σωστά πλαίσια της ανάπτυξης της γενικότερης αντιχουντικής πάλης. Στην έλλειψη αυτή συντελούσε και κάποια υπερτίμηση των δυνάμεων μας μέσα στο ΦΚ. [...]

[...] Οι αριστεριστές -κύρια συνδικαλιστές της ΑΑΣΠΕ από τη Νομική και Φυσικομαθηματική- είχαν ταχθεί υπέρ της κατάληψης, χωρίς όμως να προτείνουν τι προοπτική θα είχε αυτή η ενέργεια σε τι θα αποσκοπούσε.
Ηταν φανερό πως ούτε η πρότασή τους αυτή ξεκινούσε από κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο. Η ΑντιΕΦΕΕ, σαν παράταξη, ταλαντεύεται και δεν παίρνει θέση ανοιχτά με κανένα συνδικαλιστή της. Πάντως, ορισμένα στελέχη της έβλεπαν θετικά την κατάληψη, πολλοί όμως είχαν σοβαρές αντιρρήσεις, γιατί είχαν υπόψη τους την έλλειψη προετοιμασίας γι’ αυτή τη μορφή πάλης. Αλλά όλοι έμεναν εκεί, συμφώνησαν ότι δεν μπορούσαν να βρεθούν έξω από τα γεγονότα και ήσαν έτοιμοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους στην εξέλιξη των γεγονότων.

Και τα γεγονότα επιβλήθηκαν, χωρίς καμιά απόφαση και σχέδιο. Η παραμονή τόσων εκατοντάδων φοιτητών (γύρω στους 800), η συγκέντρωση στο μεταξύ κόσμου και έξω από το Πολυτεχνείο δίνουν, από τα πράγματα, την αίσθηση ότι η κατάληψη έχει αρχίσει. Αυτό γίνεται γύρω στις 7 το απόγευμα της Τετάρτης.
Αναμφισβήτητα, λοιπόν, η κατάληψη γίνεται “αυθόρμητα” μέσα στο γενικότερο κλίμα εκείνων των στιγμών, δηλαδή χωρίς προμελετημένο σχέδιο οποιοσδήποτε παράταξης ή οργάνωσης ούτε και των αριστεριστών. [_]

[...] Πρέπει να λεχθεί ότι η κατάληψη αποτέλεσε αιφνιδιασμό για τις καθοδηγήσεις του Κόμματος και της ΚΝΕ. Δεν ήσαν προετοιμασμένες να δουν τις μεθόδους παρέμβασής τους στα γεγονότα καθώς και τις μεθόδους συντονισμού της δράσης τους.
Η ΚΟΑ και το Γραφείο του ΚΣ της ΚΝΕ είδαν καταρχήν την κατάληψη σαν μια επικίνδυνη περιπλοκή στην ανάπτυξη της αντιχουντικής πάλης.
Η σκέψη τους ήταν κυρίως να πάρουν μέτρα για την άμεση απαγκίστρωση των φοιτητών από το Πολυτεχνείο και για εξέλιξη της εκδήλωσης σε αντι-δικτατορικές διαδηλώσεις προς μια ή περισσότερες κατευθύνσεις.
Πιο συγκεκριμένα

Το Γραφείο Κλιμακίου της ΚΕ είχε δει την ανάπτυξη των αγώνων των φοιτητών, των εργαζομένων. Για εκδηλώσεις όμως σαν κι αυτές δεν είχε προβληματιστεί -“για αγώνα σε τέτοια έκταση δεν υπήρχε ούτε καν σκέψη”.
Είχε μόνο προγραμματιστεί, μαζί με την ΚΝΕ, μια δημόσια εκδήλωση για το Γληνό στις αρχές Δεκέμβρη. “Τα γεγονότα μας έπιασαν απαράσκευους και μην προβλέποντας την έκτασή τους”. Το Γραφείο Κλιμακίου όχι μόνο δεν προέβλεψε τα συγκεκριμένα γεγονότα, αλλά ούτε μπόρεσε να τα παρακολουθήσει (και φυσικά, πολύ περισσότερο, να τα καθοδηγήσει), δεν ήξερε ούτε στην πορεία τους την έκταση που είχαν πάρει, αφού “ακόμα και την Παρασκευή το μεσημέρι είναι γεγονός ότι δεν πήγε το μυαλό μας πως τα γεγονότα θα έπαιρναν αυτή την εξέλιξη”. (Τα αποτελέσματα είναι από έκθεση, εκείνης της περιόδου, του Κλιμακίου).

[...] Το Γραφείο του ΚΣ της ΚΝΕ έμαθε τα γεγονότα σχεδόν τυχαία την Πέμπτη το πρωί. Δεν εξασφαλίστηκε όμως άμεση επαφή ούτε με την ΚΟΑ, ούτε με το Γραφείο Κλιμάκων, ούτε με το Γραφείο Σπουδάζουσας της ΚΝΕ.
Πρώτη του εκτίμηση ήταν ότι τα γεγονότα αποτελούν ανεύθυνη, ως ένα βαθμό, ενέργεια, έξω από τη γραμμή της οργάνωσης. [...]

[...] Το Γραφείο Σπουδάζουσας της ΚΝΕ θεώρησε ότι η κατάληψη, παρόλο που έπρεπε να είχε αποφευχθεί, μπορούσε να αξιοποιηθεί θετικά για το ανέβασμα της φοιτητικής και γενικότερα της λαϊκής πάλης ενάντια στο χουντομαρκεζινικό καθεστώς. [...]

[...] Διάφορες θέσεις κατέβαιναν σα γραμμή της καθοδήγησης, χωρίς να μπορεί να εξακριβώσει κανείς τότε ποια ήταν η γνήσια. Το απόγευμα της Πέμπτης φτάνει στους συνδικαλιστές μια γραμμή που ζητούσε να ρίχνονται βασικά φοιτητικά αιτήματα, η οποία δεν "πιάνει” ούτε στα μέλη μας. Και όπου την υπερασπίστηκαν έτσι απόλυτα, ζημίωσε και είχε σαν αποτέλεσμα ορισμένα στελέχη της ΑντιΕΦΕΕ ν’ αποτύχουν στις εκλογές των γενικών συνελεύσεων. [...]

[...] Από τη νύχτα της Πέμπτης γίνονται γενικές συνελεύσεις, που εκλέγουν άμεσα νέα Συντονιστική Επιτροπή γιατί αμφισβητούνταν η εγκυρότητα της πρώτης, επειδή δεν είχε εκλεγεί στη διάρκεια των γεγονότων. Η κάποια ταλάντευσή μας, η κάπως μονοκόμματη προβολή επί ένα διάστημα της γραμμής για τα φοιτητικά μόνον αιτήματα και μια ορισμένη αδράνεια, επειδή έλλειπε η ενιαία καθοδήγηση, δεν μας επιτρέψαν να επιλέξουμε την πλειοψηφία στη νέα ΣΕ από οπαδούς ΚΝΕ/ ΑντιΕΦΕΕ.
Οι εκλογές ευνοούν το ΡΦ και τους αριστεριστές. Από τα 32 μέλη της 7 είναι της ΑντιΕΦΕΕ, 8 του ΡΦ, 3 - 4 αριστεριστές οργανωμένοι και άλλοι διάφορων τάσεων, βασικά αριστεριστές, ανοργάνωτοι. Υπήρχαν επίσης 2 εκπρόσωποι της “εργατικής συνέλευσης”. [...]

[...] Το μεσημέρι της Παρασκευής, λίγα λεπτά πριν από τη συνεδρίαση της ΣΕ, ο τότε Γραμματέας ΚΝΕ του Πολυτεχνείου συναντά μέλος της ΣΕ και του ανακοινώνει ότι λίγο πριν η καθοδήγηση του έβαλε ζήτημα για το πώς θα κατορθώσουν να φύγουν από το Πολυτεχνείο.

Ωστόσο, ο Γραμματέας του Πολυτεχνείου δεν είχε πειστεί για τη γραμμή αυτή, δεν την προώθησε συγκεκριμένα και άμεσα για εφαρμογή. Αλλά, φαίνεται, ότι και ο καθοδηγητής του επίσης, που του την είχε μεταφέρει λίγη ώρα πριν, δεν είχε καθαρή αντίληψη για το τι θα γινόταν, πώς και με ποιο στόχο θα εφαρμοζόταν.
Αυτή η γραμμή για απαγκίστρωση από το Πολυτεχνείο χάθηκε μέσα στις ανάλογες θέσεις που άρχισαν να διαμορφώνονται κείνες τις ώρες. Δεν έφτασε στα μέλη της ΣΕ, άλλα ούτε και στα μέλη του Γραφείου Σπουδάζουσας (πλην του συντρόφου που την είχε μεταφέρει, υστέρα από επικοινωνία του με το Γραμματέα του ΚΣ της ΚΝΕ), ούτε στο μέλος του Γραφείου ΚΣ της ΚΝΕ, που κρατούσε τη Σπουδάζουσα. [...]

[...] Η “κατάληψη” απέξω έδινε εντύπωση, τότε ακόμα, εξτρεμισμού. Τα αριστερίστικα συνθήματα επικρατούσαν. Γίνονταν προκλήσεις σε αστυνομικούς. Οι χειρόγραφες προκηρύξεις (τρυκ, κλπ.), καθώς και οι πολυγραφημένες, είχαν προωθημένα και αριστερίστικα συνθήματα. Ησαν, οπωσδήποτε, πρόχειρα και πολλά αυτοσχέδια. Ετσι, εκτιμήθηκε ότι πρόκειται για μια ανεύθυνη και βιαστική κίνηση με έντονο το αριστερίστικο στοιχείο, που ήταν, ως ένα βαθμό, έξω από τη γραμμή της οργάνωσης, η οποία εκείνο τον καιρό, γενικά ήταν κατά των καταλήψεων και των βιαστικών και απρογραμμάτιστων ανοιχτών εκδηλώσεων. [...]».

Διάφορες άλλες θεωρίες των συνωμοσιολόγων

Με το πέρασμα των χρόνων ενισχύθηκε και η μυθολογία ότι κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν την «αφέλεια» των φοιτητών για να επιβάλουν μια σκληρότερη δικτατορία.
Κυρίως δύο είναι τα «επιχειρήματα» των υποστηρικτών της θεωρίας ότι το Πολυτεχνείο υπήρξε δημιούργημα προβοκατόρων του Δ. Ιωαννίδη για να ανατρέψει (25 Νοεμβρίου 1973) τον Γ. Παπαδόπουλο.

Σύμφωνα με το πρώτο «επιχείρημα» των διάφορων συνωμοσιολόγων (από ποικίλες πολιτικές πτέρυγες), υπογραμμίζεται η αντιμετώπιση των εγκλείστων του Πολυτεχνείου στην πρώτη προσπάθεια να παραμείνουν οι φοιτητές στον χώρο, στις 14 Φλεβάρη 1973.
Τότε είχε εισβάλει η αστυνομία και είχε διώξει τους φοιτητές χρησιμοποιώντας βία, ξύλο και συλλήψεις.
Αντιπαραβάλλουν, λοιπόν, σ’ αυτήν τη σκληρή αστυνομική επιχείρηση την απόσυρση της αστυνομίας από τον χώρο του Πολυτεχνείου την πρώτη μέρα της κατάληψης του Νοέμβρη (14/11/73). Ασφαλώς, αφελής προσέγγιση, καθώς τον Φλεβάρη δεν είχε ακόμη μπει σε εφαρμογή η «φιλελευθεροποίηση» του καθεστώτος.

Ετσι, την επομένη της εισβολής του Φλεβάρη (15/2/73) άρχισαν να ανακοινώνονται τα ονόματα των φοιτητών που τιμωρούσε η χούντα με διακοπή της αναβολής στράτευσης.
Αντιθέτως, τον Νοέμβρη είχε αρθεί ο στρατιωτικός νόμος, το καθεστώς είχε υποσχεθεί ελεύθερες φοιτητικές εκλογές και είχε επαναχορηγήσει τις αναβολές στους στρατευμένους με τη βία.
Απλώς, το (νοεμβριανό) πολιτικό κλίμα επέβαλε τη διαφορετική στάση της αστυνομίας, αφού θεωρώντας ότι η κατάληψη θα ξεφουσκώσει μόνη της η μαρκεζινική παραλλαγή του καθεστώτος προτίμησε να δείξει ανοχή.

Προφανώς η αυθόρμητη και μαζική έκρηξη δεν αιφνιδίασε μόνο τις οργανώσεις της Αριστεράς και τον παραδοσιακό πολιτικό κόσμο αλλά και την ίδια τη χούντα.
Οσο για το δεύτερο «επιχείρημα» κάποιων πιο... διεθνών συνωμοσιολόγων, ότι δηλαδή οι Αμερικανοί προκάλεσαν το Πολυτεχνείο για να διώξουν τον Παπαδόπουλο λόγω άρνησής του να κάνουν χρήση της Σούδας στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο εκείνων των ημερών, αποτελεί κατασκευασμένο μύθο. Διότι όχι μόνο χρησιμοποιήθηκε η βάση της Σούδας, αλλά ο Αμερικανός διοικητής δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει προσωπικά τον Σπύρο Μαρκεζίνη για τη βοήθεια (βλ. Πέτρου Αραπάκη «Το τέλος της σιωπής», εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2000, σ. 93 κ.ε.).