Οταν η Αστυνομία δούλευε με μέντιουμ...

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 13.8.195 Πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ για την εμπλοκή του μέντιουμ. Η εφημερίδα είναι από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής.

Την περίοδο του Μεσοπολέμου υπάρχουν δημοσιεύματα για εμπλοκή σε έρευνες διαφόρων αστυνομικών υποθέσεων μέντιουμ, κατά κανόνα με προτροπή δημοσιογράφων και κατά σύμπτωση (;) πάντα διαπιστευμένων από τη συγκεκριμένη Εταιρία Ψυχικών Ερευνών.
Τα χρόνια των πιο άγριων και αιματηρών διώξεων κομμουνιστών και δημοκρατικών πολιτών, οι μετεμφυλιακές διωκτικές αρχές του κράτους της Δεξιάς εμπιστεύονταν την εξιχνίαση διαφόρων υποθέσεων σε… μέντιουμ!

Μάλιστα, μέσα από το επίσημο περιοδικό της Αστυνομίας, τα «Αστυνομικά Χρονικά», διαφημιζόταν όχι μόνο το αποτέλεσμα της απίστευτης «συνεργασίας» αλλά προωθούνταν, με ξεκάθαρο τρόπο, συγκεκριμένα μέντιουμ, όλα συνδεδεμένα με τη λεγόμενη «Εταιρία Ψυχικών Ερευνών», που είχε δημιουργήσει προ ετών ένας απόστρατος του Ναυτικού, ο Αγγελος Τανάγρας.

Ετσι, ανάμεσα σε μια πύρινη αντικομμουνιστική αρθρογραφία υπήρχαν άρθρα αξιωματικών της Αστυνομίας και αναφορές Σταθμών Χωροφυλακής για τη βοήθεια μέντιουμ στην εξιχνίαση διαφόρων υποθέσεων, αλλά και του Τανάγρα, που διαπραγματευόταν… καίρια θέματα, όπως «Χαρακτηριστικές περιπτώσεις τηλεπάθειας δύο σκύλων και ενός περιστεριού» (τ. 15.11.1955), «Μέντιουμ που προβλέπουν με τ’… αυτιά» (τ. 1.6.1956).

Είναι γεγονός ότι αυτή η περίεργη σχέση συνεργασίας διωκτικών αρχών με μέντιουμ δεν αποτελεί ελληνική πατέντα. Ανατρέχοντας στον διεθνή Τύπο υπάρχουν δημοσιεύματα που εμφανίζουν διάφορα μέντιουμ να διαφημίζουν τη συνεργασία τους με αστυνομικές αρχές. Ωστόσο, πουθενά δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση και διαρκώς επαναλαμβάνεται, σε τέτοιες περιπτώσεις, ότι «ελέγχονται όλες οι πληροφορίες που λαμβάνουμε απ’ οποιοδήποτε πρόσωπο».

Κάπως έτσι, παρουσιάστηκε στην περίοδο του Μεσοπολέμου και στην Ελλάδα η ανάμειξη κάποιων μέντιουμ, κατά σύμπτωση (;) πάντα μελών της «Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών», στην εξιχνίαση διαφόρων υποθέσεων. Ομως, τη δεκαετία του 1950 μέσω του επίσημου δεκαπενθήμερου περιοδικού του Αρχηγείου της Αστυνομίας Πόλεων αυτή η συνεργασία πήρε επίσημο χαρακτήρα!

Από το 7ο κιόλας τεύχος του περιοδικού «Αστυνομικά Χρονικά», που κυκλοφόρησε την 1η Σεπτεμβρίου 1953, υπήρχε άρθρο του Τανάγρα με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Οι εκμεταλλευταί των ψυχικών φαινομένων».

Με αυτό το άρθρο γινόταν διαχωρισμός, από τον άμεσα ενδιαφερόμενο, των «διαφόρων ψευδομάγων - ψευδοθεραπευτών και ψευδομέντιουμ» από τους… αυθεντικούς της Εταιρίας του.

Από το συγκεκριμένο άρθρο πληροφορούμαστε ότι από ετών είχε στηθεί μια βιομηχανία εκμετάλλευσης του λαού καθώς διάφορα άτομα, όπως έμποροι, απόστρατοι αξιωματικοί ή συνταξιούχοι βιοτέχνες, είχαν συστήσει «όμοια σωματεία προ παντών πνευματιστικά […] προς χρηματικήν εκμετάλλευσιν».

Μάλιστα, αυτά τα σωματεία φρόντιζαν να εκδίδουν πιστοποιητικά σε μέντιουμ, με χτυπητούς τίτλους, για να προκαλούν την αναγκαία εντύπωση.

Ο Τανάγρας, που για να προσδώσει κύρος στο δικό του σωματείο το περιέβαλλε με επιστημονική οντότητα, κάνοντας αναφορά στην ψυχιατρική, κατέληγε κάνοντας την εξής πρόταση:

•Να συσταθεί μια επιτροπή «εξ ειδικών ψυχιάτρων […] της μόνης εν Ελλάδι επιστημονικής Εταιρίας Ψυχικής Ερεύνης», εννοώντας φυσικά τη δική του, μαζί με αστυνομικούς ή δικαστές «εχόντων ειδικάς εν προκειμένω γνώσεις [!]», οι οποίοι θα εξετάζουν τα διάφορα μέντιουμ και θα διαπιστώνουν πειραματικά «τα παραγόμενα παρ’ αυτών φαινόμενα».

Ευτυχώς, αυτοί που είχαν δώσει στον Τανάγρα «βήμα» σε αυτό το επίσημο περιοδικό φαίνεται ότι δεν μπόρεσαν να προωθήσουν και την πρότασή του ώστε ν’ αποκτήσει η Ελλάδα την παγκόσμια «πρωτιά» των εξετάσεων των μέντιουμ ή των «μάγων» από αστυνομικούς και δικαστές…

«Μυθιστορήματα»

Παράλληλα, με αυτή την πρόταση ο ίδιος άνοιγε και μια άλλη πόρτα, της συνεργασίας των «πραγματικών μέντιουμ» με την Αστυνομία, με την επισήμανση, όμως, προφανώς προς τους αναγνώστες αστυνομικούς, ότι «αι απαντήσεις των μέντιουμ δέον να μην λαμβάνωνται ως αποδεικτικά στοιχεία, αλλά μόνον ως ενδείξεις, ως νέα ίχνη προς εξακρίβωσιν».

Χωρίς να υπάρχει καμία αναφορά, φαίνεται ότι η δημοσίευση του άρθρου συνδεόταν με μια προηγηθείσα, ασυνήθιστη εμπλοκή ενός μέντιουμ της Εταιρίας του Τανάγρα στην εξιχνίαση ενός εγκλήματος που είχε συγκλονίσει, το καλοκαίρι του 1953, το πανελλήνιο.

Η υπόθεση αφορούσε τη δολοφονία ενός άνδρα μπροστά στα μάτια της φίλης του, σε ένα δασάκι στο Μικρό Καβούρι, όπου κατέφευγαν ζευγαράκια.

Το θέμα κυριάρχησε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, ακόμα και τις μέρες που έγινε καταστροφικός σεισμός στα Επτάνησα, με εκατοντάδες νεκρούς σε Ζάκυνθο, Κεφαλληνία και Ιθάκη, παίρνοντας διαστάσεις «καλοκαιρινού αστυνομικού μυθιστορήματος».

Ωστόσο, όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, οι αστυνομικές και στρατιωτικές αρχές που ενεπλάκησαν, καθώς ο δράστης είχε απολυθεί πρόσφατα από τον στρατό και είχε κλέψει από εκεί το όπλο του εγκλήματος, είχαν αρχίσει να κρατάνε κάποια κρίσιμα στοιχεία μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας για να μην υπάρξουν προβλήματα στις έρευνες.

Σε αυτή, λοιπόν, την περίοδο «ανομβρίας εξελίξεων» για την πολύκροτη υπόθεση, ένας ευρηματικός αστυνομικός συντάκτης, ο Θεόδωρος Δράκος, μετέπειτα συγγραφέας αστυνομικών αναγνωσμάτων σε λαϊκά περιοδικά της εποχής, αποφάσισε να μεταχειριστεί ένα εύρημα για να κρατήσει ζωντανό το αναγνωστικό ενδιαφέρον.

Πραγματικά, στις 13 Αυγούστου 1953, η εφημερίδα «Ακρόπολις» κυκλοφορούσε με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα που είχε τίτλο: «Το μέντιουμ Ελένη Κικίδου, χθες την 10ην νυκτερινήν εις το Μικρό Καβούρι, όπου εδολοφονήθη ο Δέγλερης, απεκάλυψε τον “Δράκο της Βουλιαγμένης”».

Ο υπότιτλος ήταν ακόμα πιο… ελκυστικός: «Πατώντας στα βήματα του δολοφόνου, βλέπει μπροστά της να ζωντανεύη το έγκλημα. Πώς περιγράφει τον δράστην».

Ακολουθούσε εκτενές, περιγραφικό ρεπορτάζ, στο οποίο το μέντιουμ εμφανίζεται μεταξύ άλλων να αναφέρεται σε ορισμένα βασικά στοιχεία για το όπλο του δράστη, τον ίδιο κ.λπ.

Πάντως, λίγες μέρες αργότερα, μετά τη σύλληψη του δράστη, θα προκύψει ότι κάποια τουλάχιστον απ’ αυτά τα στοιχεία οι Αρχές και οι δημοσιογράφοι τα γνώριζαν αλλά δεν είχαν δημοσιοποιηθεί…

Συγκεκριμένα, στις 3 Σεπτεμβρίου η εφημερίδα «Ελευθερία» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι από πολύ νωρίς, μόλις 4 ημέρες μετά το έγκλημα, που είχε γίνει στις 5 Αυγούστου, είχε βρεθεί το στρατιωτικό περίστροφο του δράστη και δακτυλικά αποτυπώματά του σ’ αυτό.

«Οι αστυνομικοί συντάκται των εφημερίδων επληροφορήθησαν το γεγονός [της ανεύρεσης του όπλου], όμως παρεκλήθησαν να το αποσιωπήσουν καθώς και την ύπαρξιν αποτυπωμάτων μέχρις ότου ολοκληρωθούν αι έρευναι», έγραφε η «Ελευθερία».

Ωστόσο, η εμπλοκή του μέντιουμ στην υπόθεση φαίνεται ότι λειτούργησε ευεργετικά για τον Τανάγρα, που είχε την ευκαιρία να κάνει την πρώτη εμφάνισή του με άρθρο στο επίσημο περιοδικό της Αστυνομίας.

Και καθώς σε όλα αυτά είναι να μη γίνει η… αρχή, ο ίδιος δημοσιογράφος συνέχισε να εμπλέκει μέντιουμ σε διάφορες υποθέσεις.

Ετσι, σε άλλο πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ του Θ. Δράκου, στις 2 Σεπτεμβρίου 1953, διαβάζουμε για ένα άλλο «ισχυρότατον μέντιουμ εις τον Πειραιά», ονόματι Μαρία Μαρινάκη, η οποία «εδιδάχθη τον υπνωτισμόν από Ινδόν φακίρη» και φερόταν να αποκάλυψε τον δράστη μιας άλλης δολοφονίας, ενώ και στις 18 Αυγούστου 1957 ο ίδιος επανέλαβε την προηγούμενη «επιτυχία» του ζητώντας τη βοήθεια της Ελ. Κικίδου για την εξιχνίαση μιας άλλης περίεργης δολοφονίας ενός οικογενειάρχη.

Ωστόσο, αυτά, ίσως σήμερα να μην είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς μάλιστα και την περίοδο του Μεσοπολέμου υπάρχουν δημοσιεύματα για εμπλοκή σε έρευνες διαφόρων αστυνομικών υποθέσεων μέντιουμ, κατά κανόνα με προτροπή δημοσιογράφων και κατά σύμπτωση (;) πάντα διαπιστευμένων από τη συγκεκριμένη Εταιρία Ψυχικών Ερευνών.

Ομως, στη δεκαετία του 1950, μέσω του επίσημου περιοδικού της Αστυνομίας, αυτή η… συνεργασία των διωκτικών αρχών του μετεμφυλιακού κράτους της Δεξιάς με τα μέντιουμ της Εταιρίας του Τανάγρα πήρε επίσημη μορφή.

Ετσι, λίγο καιρό μετά το πρώτο άρθρο του Τανάγρα, η Εταιρία του διοργανώνει, στις 30 Ιανουαρίου 1955, εκδήλωση με ομιλητή τον αστυνομικό διευθυντή α' Νικόλαο Αρχιμανδρίτη, ο οποίος στο μεταξύ τοποθετήθηκε υπεύθυνος έκδοσης των «Αστυνομικών Χρονικών».

Η επίσημη συνεργασία

Ο αξιωματικός, προφανώς σε συνεννόηση με ανωτέρους του, έκανε ομιλία με θέμα: «Ψυχικά φαινόμενα και εγκληματολογική Αστυνομία» και φρόντισε να ανοίξει διάπλατα την πόρτα της συνεργασίας της Αστυνομίας και της Χωροφυλακής με τα μέντιουμ, λέγοντας στην ομιλία του μεταξύ άλλων:

«Κανένα λοιπόν κώλυμα δεν υπάρχει για την Αστυνομία, να χρησιμοποιήση κατά την έρευνα μιας εγκληματικής υποθέσεως τη μεταβίβαση της σκέψεως (τηλεπάθεια), τη διόραση, την ψυχομετρία ή και άλλα ψυχικά φαινόμενα. Φυσικά, τα στοιχεία που με την τηλεπάθεια, τη διόραση ή την ψυχομετρία θα επισημανθούν, πρέπει να υποστούν τον έλεγχο της διαπιστώσεως. […] Οπως ανέφερα λοιπόν η χρησιμοποίησις από έναν αστυνομικό ή ανακριτή των ψυχικών φαινομένων, δεν αντίκειται στο νόμο […] καίτοι τούτο δεν αναγράφεται ρητώς στη Δικονομία, όπως έχει γίνει για άλλες ανακριτικές ενέργειες, δηλαδή για την έρευνα, την γραφογνωμοσύνη κ.λπ.»

Βέβαια, δεν θα μάθουμε ποτέ εάν κάποιοι αστυνομικοί, που καθώς δεν είχαν καμία απτή απόδειξη εναντίον των κατηγορούμενων κομμουνιστών και δημοκρατικών πολιτών επικαλούνταν στα δικαστήρια το περίφημο «κατόπιν πληροφοριών», εννοούσαν τις πληροφορίες κάποιου… μέντιουμ.

Ωστόσο, στην ίδια ομιλία, που δημοσιεύτηκε στις 15 Μαρτίου 1955 στα «Αστυνομικά Χρονικά» (τεύχος 44), εν μέσω πλούσιας αρθρογραφίας και του ίδιου για τα «εγκλήματα των κομμουνιστών», αναφέρθηκαν ορισμένα περιστατικά συνεργασίας της Αστυνομίας με μέντιουμ, κυρίως στο εξωτερικό, τόσο παλαιά και αόριστα που ήταν αδύνατο να διασταυρωθούν. Πάντως για ένα τουλάχιστον, αυτό του λεγόμενου «Τζακ του Αντεροβγάλτη», τώρα πια ξέρουμε ότι δεν υπήρξε συνδρομή κανενός μέντιουμ…

Μετά από αυτήν την ομιλία ξεκίνησε και κράτησε μεγάλο διάστημα μια τακτική αρθρογραφία του Τανάγρα στο περιοδικό της Αστυνομίας. Μάλιστα, σε αρκετά από τα άρθρα παρουσιάζονταν, ως μη όφειλαν, με φωτογραφία, και διάφορα μέντιουμ εγκεκριμένα από την Εταιρία, με ανάλογα ελκυστικές λεζάντες.

Για παράδειγμα διαβάζουμε σε ορισμένες λεζάντες: «Η δις Ελένη Κικίδου, ένα από τα καλλίτερα μέντιουμ της Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών με φαινόμενα διοράσεως» ή «Ελένη Παυλάτου, ένα από τα καλλίτερα τηλεπαθητικά μέντιουμ της Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών» κ.ο.κ.

Ενδιάμεσα δημοσιεύονταν και επίσημες επιστολές διαφόρων τμημάτων που βεβαίωναν τη συνεργασία τους με κάποια απ’ αυτά τα μέντιουμ.

Ο «συντονισμός»

Σε ένα από αυτά, με ημερομηνία 10 Αυγούστου 1955, του Σταθμού Χωροφυλακής Κύμης για τη συνδρομή του «εν Κύμη παρεπιδημούντος μέντιουμ “Σοφία-Κασσάνδρα”» για την ανακάλυψη του δράστη μιας κλοπής στο χωριό Οξύλιθος.

Σύμφωνα με το έγγραφο της Χωροφυλακής, το μέντιουμ συνέπραξε ανιδιοτελώς και αυθόρμητα «μετά των οργάνων της Χωροφυλακής διά την ανακάλυψιν του δράστου» δίνοντας στοιχεία για τη σύλληψή του, με αποτέλεσμα ο διοικητής του σταθμού να εκφράζει την ελπίδα για «μια μελλοντική συνεργασία της Υμετέρας Εταιρίας μετά των οργάνων Ασφαλείας», η οποία «ήθελε συντελέση εις αγαθά διά την Κοινωνίαν αποτελέσματα».

Ο Τανάγρας σχολιάζοντας το έγγραφο… εξηγούσε ότι «η Κασσάνδρα έτυχε να είναι συντονισμένη με τον κλέπτην και παρέλαβε τας σκέψεις του, ως ένα ανοικτό Ραδιόφωνον. Σημειωτέον ότι: όσον ισχυρότερον είναι το Μέντιουμ, τόσον ευκολώτερον συντονίζεται και παραλαμβάνει τις σκέψεις»…

Για την ιστορία να πούμε ότι ο Αγγελος Τανάγρας (το πραγματικό όνομά του ήταν Αγγελος Ευαγγελίδης) πέθανε, πλήρης ημερών, το 1971 στην Αθήνα. Πολύ καιρό πριν πεθάνει είχε εκφράσει τη λύπη του ότι η ίδρυση της Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών υπήρξε πρόωρη για την Ελλάδα, «όπου το πλείστον ή αδιαφορεί ή εξακολουθεί να ενδιαφέρεται διά εντυπωσιακάς παρεξηγήσεις των ψυχικών φαινομένων και αυταπάτας, όπως δήθεν επικοινωνιών με πνεύματα νεκρών».

Πηγή: Σταύρος Μαλαγκονιάρης - "Εφημερίδα των Συντακτών"