Μια φωτογραφία ενδεικτική της ακτινοβολίας της ΕΠΟΝ και έξω από τα ελληνικά σύνορα. Βρισκόμαστε στο 1946. Ο ψυχρός πόλεμος δεν έχει κυριαρχήσει πλήρως και η επιρροή της ΕΑΜικής αντίστασης είναι ακόμα ισχυρή ανάμεσα στους Ελληνοαμερικάνους. Σχηματισμός της ΕΠΟΝ παρελαύνει στη διαδήλωση της Πρωτομαγιάς στη Νέα Υόρκη.
Με σύνθημα «Πολεμάμε, τραγουδάμε, γκρεμίζουμε, χτίζουμε» η ΕΠΟΝ έθετε τις βάσεις για τη μελλοντική κοινωνία. Και είναι αυτό το όραμα για τον μεταπολεμικό κόσμο που της προσέδιδε τη μεγάλη της δυναμική.
Η δράση της ΕΠΟΝ ξεπερνούσε την ιστορική συγκυρία της Κατοχής και προεκτεινόταν στο μέλλον, το οποίο σχεδίαζε με συγκεκριμένο πρόγραμμα και καθορισμένους στόχους για την πολιτική, την οικονομία, την εκπαίδευση, την υγεία. Επαθλο του αγώνα θα ήταν η «λαϊκή δημοκρατία». Στην αναγκαιότητα του προγράμματος της λαϊκής δημοκρατίας αναφέρεται το ομώνυμο άρθρο της εφημερίδας «Νέος Αγωνιστής», οργάνου του Συμβουλίου Νομού Μαγνησίας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων - ΕΠΟΝ (χρόνος 1ος, αριθμός φύλλου 3, Βόλος, 23 Φεβρουάριου 1944).
Η ΕΠΟΝ βάζοντας σήμερα ένα χρόνο ύστερα απ’ την ίδρυσή της μέσα στις επιδιώξεις της τη Λαϊκή Δημοκρατία, δίνει συγκεκριμένη μορφή στους πόθους της νέας γενιάς για το μεταπολεμικό κόσμο και καθορίζει το έπαθλο του σημερινού μας αγώνα.
Η απόφαση αυτή του Κεντρικού Συμβουλίου δεν ήτανε μια απλή παραδοχή ενός πολιτικού προγράμματος, ήτανε μια απαίτηση της νέας γενιάς, ένα καθήκον επιτακτικό που έμπαινε απ’ την ίδια την εξέλιξη της νιότης του τόπου μας.
Η νέα γενιά μέσα σε ένα χρόνο έχει υποστεί βαθιές μεταβολές: παρουσίασε μια στροφή προς τα προοδευτικά ρεύματα, έδωσε μια ραγδαία ανάπτυξη στην ΕΠΟΝ και ξεσκέπασε όλες τις κρυπτοφασιστικές οργανώσεις.
Οι μεταβολές αυτές της νέας γενιάς δημιούργησαν την ανάγκη να ολοκληρωθούν οι σκοποί της ΕΠΟΝ με το αγκάλιασμα ενός προγράμματος που θα εγγυότανε την πραγματοποίηση αυτών των σκοπών και θα πρότεινε συγκεκριμένα μέτρα για την πραγματοποίησή τους αυτή.
Αυτή η ανάγκη έρχεται να συμπληρώσει σήμερα η απόφαση για τη Λαϊκή Δημοκρατία. Η Λαϊκή Δημοκρατία δεν είναι κάτι το εντελώς καινούργιο για την ΕΠΟΝ. Βρίσκεται στη βάση κάθε άρθρου του καταστατικού και στην προέκταση κάθε σκοπού: η υπεράσπιση των συμφερόντων και δικαιωμάτων της νέας γενιάς στη ζωή, τη μόρφωση, στον πολιτισμό που ζητάει ο β' σκοπός, μόνον με τα μέτρα που προτείνει το πρόγραμμα της λαϊκής δημοκρατίας θα γίνει πράξη. Κι ο αγώνας κατά των ιμπεριαλιστικών πολέμων του σκοπού μας, μόνον με τον φιλικό διακανονισμό των συνόρων και την ειρηνική συνεργασία με τους γειτονικούς λαούς που βάζει η Λαϊκή Δημοκρατία θα επιτευχθεί
Αιτήματα που έγιναν πραγματικότητα
Για το περιεχόμενο της λαϊκής δημοκρατίας διαβάζουμε στα «Μαθήματα της ΕΠΟΝ» τα φυλλάδια τα οποία χρησιμοποιούνταν από τις οργανώσεις για τη διαφώτιση της νεολαίας. Ενδεικτικό του πρωτοπόρου και προοδευτικού χαρακτήρα των αιτημάτων αυτών -παρά την «ιδεαλιστική» διατύπωση της νεανικής ορμής- είναι ότι παρέμειναν επίκαιρα χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΠΟΝ.
Σταχυολογούμε την ψήφο στα 18, την προσχολική και επαγγελματική εκπαίδευση, την κοινωνική ασφάλιση, την ισοτιμία αντρών - γυναικών, την προστασία της μητρότητας, τη δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Η Λαϊκή Δημοκρατία θα είναι το αποτέλεσμα της ελευθέρας εκδήλωσης της θέλησης του λαού και της νεολαίας μέσω ελεύθερων εκλογών. Θα στηρίζεται σε λαϊκή βουλή και η βουλή στον κυρίαρχο λαό. Στις εκλογές θα πάρει ισότιμο μέρος σα βασική εθνική δύναμη, η νέα γενιά. Γι’ αυτό η ΕΠΟΝ συνδέει το αίτημα της λαϊκής δημοκρατίας με το αίτημα του δικαιώματος ψήφου σε όλους τους νέους και τις νέες πάνω από 18 ετών και του δικαιώματος να εκλέγονται σε όλα τα δημοτικά και κοινωνικά αξιώματα από 21 χρονών και πάνω. Το αίτημα των πολιτικών αυτών δικαιωμάτων της νεολαίας απορρέει από τη θέση της σαν ενεργητικού παράγοντα στην κοινωνική μας ζωή και σαν ώριμων ανθρώπων. Η λαϊκή δημοκρατία θα δόση πλήρη ελευθερία σκέψης και οργάνωσης στη νέα γενιά σαν προϋπόθεση ανάπτυξης των δημιουργικών ικανοτήτων της προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας.
Η ΕΠΟΝ θεωρεί απαραίτητο να παρθούν τα ακόλουθα οικονομικά, μορφωτικά, υγειονομικά και πολιτιστικά μέτρα από τη λαϊκή δημοκρατία προς όφελος της νέας γενιάς
Α. Ιδρυση βρεφικών σταθμών που να αφήνουν οι εργαζόμενες μητέρες την ώρα της δουλειάς τους τα παιδιά τους και οργάνωση της επιστημονικής παρακολούθησης και συντήρησης των παιδιών μέσα σε αυτούς τους σταθμούς. Ιδρυση δημοτικών κρατικών κοινοτικών προ-σχολικών ιδρυμάτων για τα παιδιά 2-6 χρονών με συσσίτιο, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ψυχαγωγία και μια πρώτη μόρφωση. Κατάργηση της εργασίας των ανηλίκων, δηλαδή ως 18 χρονών. 6ωρη δουλειά στους νέους και τις νέες από 18 μέχρι 21 χρόνων.
Β. Απαγόρευση χρησιμοποίησης των νέων και κοριτσιών σε βαριές και ανθυγιεινές δουλειές. Μεροκάματο ή μισθό σύμφωνα με το κόστος της ζωής για ίση δουλειά, ίσο μεροκάματο ή μισθό, κοινωνικές ασφαλίσεις για την εργαζόμενη νεολαία με έξοδα των εργοδοτών και του κράτους, κλήρο στους νέους αγρότες και αγρότισσες από 18 χρονών και πάνω σαν οικονομική βάση για τη δημιουργία δικιάς τους οικογένειας. Επέκταση των κοινωνικών ασφαλίσεων και στην αγροτική νεολαία. Εκπαίδευση από το δημοτικό ως το πανεπιστήμιο. Αμεση καθιέρωση της λαϊκής δημοτικής γλώσσας από το δημοτικό ως το πανεπιστήμιο, επεξεργασία νέου εκπαιδευτικού προγράμματος που να δίνει τη δυνατότητα μιας πραγματικής μόρφωσης της νεολαίας. Βασικό στοιχείο του νέου εκπαιδευτικού προγράμματος πρέπει να είναι η επαγγελματική μόρφωση της νεολαίας που ως τώρα ήταν σχεδόν ανύπαρχτη. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της λαϊκής δημοκρατίας πρέπει να βοηθάει κάθε νέο για να μορφωθεί σύμφωνα με τις φυσικές του κλίσεις.
Γ. Αμεση μόρφωση των αναλφάβητων και μισογραμματισμένων παιδιών, νέων και κοριτσιών.
Δ. Πλέρια οργάνωση όλων των σχολικών θεσμών υγιεινής, πρόνοιας, αντίληψης, διαπαιδαγώγησης και ψυχαγωγίας.
Ε. Μέτρα υγιεινής. Σαν πρώτο μέτρο για την υγεία της νεολαίας πρέπει να είναι η προστασία της μητέρας και προπάντων την περίοδο της εγκυμοσύνης. Καταπολέμηση της ελονοσίας και της φυματίωσης, των αφροδισίων νοσημάτων με δωρεάν φάρμακα και συγχρονισμό της επέχτασης των νοσοκομείων αναρρωτηρίων κ.λπ. με αποξηραντικά έργα, με ανέγερση σπιτιών που να εκπληρώνουν τους όρους της υγιεινής κ.λπ.
ΣΤ. Πλέρια ελευθερία οργάνωσης πολιτικών οργανώσεων της νεολαίας. Η λαϊκή δημοκρατία μ’ όλη την πολιτική μα και μέσω του αθλητισμού και της ψυχαγωγίας πρέπει να βγάλει τη νέα γενιά απ’ τη σημερινή διαφθορά. Σύνθημα της λαϊκής δημοκρατίας για τη νέα γενιά πρέπει νάναι γερά σώματα, γερά μυαλά
«Αντίδοτο» σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία
Μια από τις σημαντικότερες συμβολές της ΕΠΟΝ είναι η είσοδος των γυναικών στη δημόσια σφαίρα. Σπάζοντας πατριαρχικά στερεότυπα αιώνων, η ΕΠΟΝ έθεσε τα νέα κορίτσια δίπλα στους αγωνιζόμενους νέους. Οι νέες έγιναν συντρόφισσες και συναγωνίστριες, μπορούσαν να εκφράσουν τη γνώμη τους και, το σημαντικότερο -αυτό που γινόταν για πρώτη φορά έως τότε στην ανδροκρατούμενη ελληνική κοινωνία-, να ψηφίσουν αλλά και να εκλεγούν.Η δράση αυτή της ΕΠΟΝίτισσας, η οποία εκτός από τους παραδοσιακούς ρόλους αναλάμβανε και νέα καθήκοντα αναφέρεται το Τεκμήριο 3.
Η νέα κοπέλα βρέθηκε τρομαγμένη μέσα στο σκοτάδι της σκλαβιάς. Τριγύρω της θύελλα- η πείνα η διαφθορά, η εκμετάλλεψη, οι προλήψεις. Πού πήγαινε; Ποιο δρόμο να ακολουθούσε; Πλανήθηκε με αβέβαια δισατακτικά βήματα Και ξάφνου είδε το φως. Τράβηξε για κει, στάθηκε και άκουσε. Ο μεγάλος φωτεινός κύκλος που κλείνει μέσα του όλη τη νέα γενιά της Ελλάδας την πήρε μέσα του.
Η νέα κοπέλα αναμέτρησε τις δυνάμεις της, σωματικές και πνευματικές κι ακολούθησε το μεγάλο στρατό των νέων και κοριτσιών που πήγαινε στον αγώνα.
Η χωριατοπούλα, η κοπέλα του κάμπου και η φτωχιά και η πλούσια, η απλοϊκιά και η φωτισμένη κράτησε ισάξια στο πλευρό του νέου το κοντάρι της σημαίας που γράψει λευτεριά ή θάνατος.
Η επονίτισσα του Νομού Μαγνησίας ένα ολάκερο χρόνο αγωνίζεται στην πόλη και στην ύπαιθρο. Τα στοργικά της χέρια ζύμωσαν το ψωμί για τον αντάρτη, πλένουνε και μπαλώνουνε τα ρούχα του. Φροντίζουν για την επιμελητεία του. Πρώτη η επονίτισσα εργάτρια στον αγώνα για το μεροκάματο, για το ψωμί, για τη ζωή. Φλογερή και ατρόμητη στα συλλαλητήρια και τις διαδηλώσεις. Η παρηγοριά των αρρώστων και των πονεμένων, η μικρή μάνα των παιδιών, η αδελφή των τραυματισμένων. Τι δεν έκανε ένα ολάκερο χρόνο. Αψήφησε τον κίνδυνο και τον θάνατο και δούλεψε σκληρά. Κράτησε το τσαπί πλάι στους νέους και καλλιέργησε τη γη, έγινε νοσοκόμα έφερε φαρμακεία στα παραμικρότερα χωριά, δούλεψε στα σπίτια, βοήθησε τα μικρά παιδιά, τους αρρώστους, τους κατατρεγμένους, στάθηκε ηρωική στα καμένα χωριά, έσωσε τις παρασυρμένες στη διαφθορά, διαφώτισε και τόνωσε τους δειλούς και τους ανίδεους.
Κράτησε ψηλά τη σημαία του αγώνα Σκόρπισε την αισιοδοξία, την πίστη για τη νίκη, τον ενθουσιασμό. Ταχτική στη δουλειά της, πειθαρχική και ακούραστη, στάθηκε μια μεγάλη δύναμη μέσα στην ΕΠΟΝ. Κι ακόμα όταν οι σφαίρες σφύριζαν πάνω από τα κεφάλια τους, οι επονίτισσες ατρόμητες στον τόπο της μάχης σήκωναν τους τραυματισμένους προσφέροντας τη βοήθεια τους. Πολλές είναι οι επονίτισσες του νομού μας που έδωσαν το αίμα τους στο βωμό της Λευτεριάς. Πέθαναν σαν ηρωίδες χαμογελώντας προς το όραμα της νίκης. Χιλιάδες επονίτισσες ακολουθούν το δρόμο της Λευτεριάς και της δουλειάς. Ενας ολόκληρος χρόνος αγώνων βρίσκει την επονίτισσα πρωτοπόρα. Το χέρι της μαζί με το χέρι του νέου κρατάει το κοντάρι της σημαίας ··
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου