Από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη «Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού κράτους 1830 -1974»
Οι αντιστασιακές οργανώσεις που δημιουργήθηκαν στη διάρκεια της χούντας είχαν έναν χαρακτήρα βαθύτατα συναισθηματικό και ελάχιστα πραχτικό. Μόνο οι κομουνιστές μπήκαν στον αγώνα απ’ την πρώτη μέρα. Οι αντιφασίστες δημοκράτες αστοί περίμεναν τους κομουνιστές να βγάλουν το φίδι απ’ την τρύπα, κι όταν διαπίστωσαν πως δεν είναι διατεθειμένοι να πάρουν τα όπλα, μπήκαν κι αυτοί σ’ έναν ακριβώς όμοιο μ’ εκείνον των κομουνιστών πλατωνικό αγώνα, περισσότερο για να σώσουν την αξιοπρέπειά τους, παρά για να ρίξουν τη χούντα.
Στην πραγματικότητα, κανένας δεν έριξε τη χούντα, ούτε «τα παιδιά του Πολυτεχνείου», που τα κάναμε μπαντιέρα για να απαλύνουμε τις ενοχές μας για τη δειλία μας. Η χούντα σάπισε και έπεσε από μόνη της, όπως το σάπιο φρούτο απ’ το δέντρο. Και βέβαια, ουδεμία σχέση έχουν με οποιαδήποτε έννοια αντίστασης αυτοί που από δειλία την κοπάνησαν στο εξωτερικό, για να παριστάνουν εκ του ασφαλούς τους αντιστασιακούς, όντας στην πραγματικότητα αυτοεξόριστοι, οι περισσότεροι άνευ λόγου.
Ο μόνος που πράγματι αντιστάθηκε κατά της χούντας ήταν ο Αλέξανδρος Παναγούλης, που έπαιξε τη ζωή του κορώνα γράμματα προκειμένου να σκοτώσει τον τύραννο. Αστόχησε παρά δύο δευτερόλεπτα. Τόσο καθυστέρησε να πατήσει το κουμπί που θα πυροδοτούσε τον εκρηχτικό μηχανισμό που είχε τοποθετήσει κάτω από μια μικρή γέφυρα στο Λαγονήσι, στο δρόμο προς το Σούνιο. Ήταν οχτώ παρά τέταρτο το πρωί της 13ης Αυγούστου 1968.
Ο δράστης συνελήφθη αμέσως και επί τόπου. Δεν προετοίμασε τη φυγή του κι αυτό σημαίνει πως έδρασε σαν κομάντος αυτοκτονίας. Ήταν ένας γνήσιος ήρωας αυτός ο άνθρωπος. Το έδειξε άλλωστε και στο στρατοδικείο, που τον καταδίκασε σε θάνατο. Και θα εκτελούσαν οπωσδήποτε την ποινή, αν όχι για κανέναν σοβαρότερο λόγο, τουλάχιστο για να ικανοποιήσουν τον πιο επικίνδυνο των χουνταίων, τον Ιωάννη Λαδά, που αρχίζει να απειλεί έμμεσα τον αρχηγό του για την «ανεκτικότητα που δείχνει προς τους κομουνιστές». Βέβαια, ο Παναγούλης δεν ήταν κομουνιστής. Ανήκε στη νεολαία της Ένωσης Κέντρου πριν απ’ τη χούντα. Αλλά αυτές είναι λεπτομέρειες για τον υστερικό Λαδά, που κάνει σα να αποπειράθηκαν να σκοτώσουν τον ίδιο.
Τελικά ο Παναγούλης γλυτώνει τη ζωή του χάρη στη έγκαιρη επέμβαση όλων των κυβερνήσεων της Ευρώπης, πλην της Τουρκίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Ακόμα και η κυβέρνηση των ΗΠΑ ζητάει χάρη για τον Παναγούλη. Κι αυτό ισούται με διαταγή. Διότι τα υπέρ της σωτηρίας του Παναγούλη τηλεγραφήματα του πάπα Παύλου, του Γ.Γ. του ΟΗΕ Ου Θαντ, του Αντρέ Μαλρώ και πολλών εκατοντάδων άλλων προσωπικοτήτων απ’ όλον τον κόσμο, δε νομίζω πως θα ήταν δυνατό να κάνουν τη χούντα να δείξει έναν, ούτως ή άλλως, ανύπαρχτο ανθρωπισμό.
Ο Παναγούλης, μια πρώτη φορά δραπέτευσε για να συλληφθεί σε λίγες μέρες, και μια δεύτερη συνελήφθη, πριν την πραγματώσει. Ήταν ένας εκπληχτικός άνθρωπος. Κι ωστόσο, η πράξη του ήταν εντελώς άστοχη από πολιτικής απόψεως. Δε σκοτώνεις τη χούντα σκοτώνοντας τον επικεφαλής της. Απλώς δίνεις προσχήματα για το μεγάλωμα της καταπίεσης και όπλα στη χουντική προπαγάνδα. Που εκμεταλλεύεται επιδέξια το γεγονός. Σοβαρή πολιτική σκέψη συνεπώς μπορεί να μην είχε ο Παναγούλης, πάντως ήρωας ήταν.
Μ’ ένα «δημοψήφισμα» της πλάκας που γίνεται τον Οκτώβριο του 1968, ο ελληνικός λαός λέει ΝΑΙ στη χούντα, σε ποσοστό 92,3%! Μα, είναι δυνατόν τέτοιο θράσος; Και βέβαια είναι δυνατόν όταν σε υποστηρίζουν τα ισχυρότερα κράτη της Ευρώπης, η Αγγλία και η Γαλλία. Και, φυσικά, η Αμερική, Και, φυσικότατα, το ΝΑΤΟ. Μόνο η Ιταλία και η Δυτ. Γερμανία απ’ τις δυτικές χώρες τάσσονται σχεδόν φανερά κατά της χούντας. Ενώ απ’ τις ανατολικές (σοσιαλιστικές!), μόνο η Γιουγκοσλαβία απ’ την αρχή μέχρι το τέλος παραμένει φανατικά και θαρραλέα αντιχουντική. Ομοίως και η Τσεχοσλοβακία, αλλά μόνο πριν απ’ την «άνοιξη της Πράγας». Διότι μετά το φθινόπωρο της ρωσικής επέμβασης, γίνεται κι αυτή φιλοχουντική, όπως και η ΕΣΣΔ, όπως και η Ρουμανία -κυρίως η Ρουμανία που σχεδόν πανηγυρίζει που ο φασισμός επανέκαμψε στην Ελλάδα.
Η Τουρκία τηρεί ουδέτερη στάση, που ευνοεί τους δημοκράτες. Η Αλβανία μέχρι το 1970 είναι φανατικά και δεδηλωμένα αντιχουντική, αλλά αυτή τη χρονιά γίνεται ξαφνικά φιλοχουντική. Η Κίνα παραμένει απ’ την αρχή μέχρι το τέλος αντιχουντική, όχι από αγάπη για την Ελλάδα («σε ποιο ξενοδοχείο μένετε;») αλλά από μίσος για την Αμερική, που αυτόν τον καιρό είναι ο υπ’ αριθμόν δυο εχθρός της μετά τη Σοβιετική Ένωση.
Ηθικό, ή μάλλον ανήθικο δίδαγμα: Οι καλές ή οι κακές σχέσεις ανάμεσα στα κράτη καθορίζονται πάντα απ’ το συμφέρον και ποτέ απ’ το πολίτευμα. Είναι γνωστή, άλλωστε η αγάπη για τις δικτατορίες απανταχού της οικουμένης της πιο δημοκρατικής χώρας της γης, των Ηνωμένων Πολιτειών.
Πραχτικό συμπέρασμα: Αν θέλεις να απαλλαγείς απ’ τους δικτάτορες, να μη λογαριάζεις τους δημοκράτες φίλους σου. 'Αλλωστε, όλες οι φιλίες μεταξύ των κρατών είναι σχεδόν πάντα πρόσκαιρες.
Περίπου έναν μήνα μετά το «δημοψήφισμα», πεθαίνει ο Γεώργιος Παπανδρέου την 1η Νοεμβρίου 1968. Η κηδεία του είναι ένα πραγματικό, ένα γνήσιο δημοψήφισμα. Ατέλειωτα πλήθη λαού ακολουθούν τη σωρό απ’ τη μητρόπολη στο πρώτο νεκροταφείο, και τη στιγμή της ταφής οι λυγμοί του πλήθους γίνονται βοή που ταράζει τα μνήματα - όχι όμως και τη χούντα, που δέρνει ανηλεώς όποιους δεν περιορίζονται μόνο στο κλάμα αλλά φωνάζουν και αντιχουντικά συνθήματα επί τη ευκαιρία ενός εξόχως θλιβερού γεγονότος. Και μετά την ταφή, πέφτει άγριο ξύλο στα πέριξ του νεκροταφείου.
Φυσικά, στη νεκρώσιμη τελετή στη μητρόπολη παρευρίσκονται απαξάπαντες οι πρεσβευτές, και των φιλοχουντικών και των λιγοστών αντι-χουντικών χωρών. Το επιβάλλει η διπλωματική εθιμοτυπία. Όμως, κανείς δεν επιβάλλει στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο να πει στον σύντομο επικήδειο που εκφωνεί: «Υποκλίνομαι εμπρός σου, Γεώργιε Παπανδρέου. Αναμιμνήσκομαι των κοινών μας αγώνων διά την δημοκρατίαν. Αγώνων οι οποίοι συνεχίζονται». Αυτό το «συνεχίζονται» του Κανελλόπουλου καθώς και η «άτακτη» συμπεριφορά του πλήθους στη διάρκεια της κηδείας, κάνουν τη χούντα να δηλώσει την άλλη μέρα: «Δυστυχώς, ο ελληνικός λαός θα χρειαστεί πολύ χρόνο ακόμα για να διαπαιδαγωγηθεί σωστά και να πειθαρχήσει, ώστε να μην καταστραφεί το Έθνος». Μετάφραση: «Να ετοιμάζεστε για μια δεύτερη και πιο χοντρή στρώση γύψου». Οι γύψινοι εγκέφαλοι έχουν μονομανία με τον γύψο.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
9. Αλέξανδρος Παναγουλης
Στην πραγματικότητα, κανένας δεν έριξε τη χούντα, ούτε «τα παιδιά του Πολυτεχνείου», που τα κάναμε μπαντιέρα για να απαλύνουμε τις ενοχές μας για τη δειλία μας. Η χούντα σάπισε και έπεσε από μόνη της, όπως το σάπιο φρούτο απ’ το δέντρο. Και βέβαια, ουδεμία σχέση έχουν με οποιαδήποτε έννοια αντίστασης αυτοί που από δειλία την κοπάνησαν στο εξωτερικό, για να παριστάνουν εκ του ασφαλούς τους αντιστασιακούς, όντας στην πραγματικότητα αυτοεξόριστοι, οι περισσότεροι άνευ λόγου.
Ο μόνος που πράγματι αντιστάθηκε κατά της χούντας ήταν ο Αλέξανδρος Παναγούλης, που έπαιξε τη ζωή του κορώνα γράμματα προκειμένου να σκοτώσει τον τύραννο. Αστόχησε παρά δύο δευτερόλεπτα. Τόσο καθυστέρησε να πατήσει το κουμπί που θα πυροδοτούσε τον εκρηχτικό μηχανισμό που είχε τοποθετήσει κάτω από μια μικρή γέφυρα στο Λαγονήσι, στο δρόμο προς το Σούνιο. Ήταν οχτώ παρά τέταρτο το πρωί της 13ης Αυγούστου 1968.
Ο δράστης συνελήφθη αμέσως και επί τόπου. Δεν προετοίμασε τη φυγή του κι αυτό σημαίνει πως έδρασε σαν κομάντος αυτοκτονίας. Ήταν ένας γνήσιος ήρωας αυτός ο άνθρωπος. Το έδειξε άλλωστε και στο στρατοδικείο, που τον καταδίκασε σε θάνατο. Και θα εκτελούσαν οπωσδήποτε την ποινή, αν όχι για κανέναν σοβαρότερο λόγο, τουλάχιστο για να ικανοποιήσουν τον πιο επικίνδυνο των χουνταίων, τον Ιωάννη Λαδά, που αρχίζει να απειλεί έμμεσα τον αρχηγό του για την «ανεκτικότητα που δείχνει προς τους κομουνιστές». Βέβαια, ο Παναγούλης δεν ήταν κομουνιστής. Ανήκε στη νεολαία της Ένωσης Κέντρου πριν απ’ τη χούντα. Αλλά αυτές είναι λεπτομέρειες για τον υστερικό Λαδά, που κάνει σα να αποπειράθηκαν να σκοτώσουν τον ίδιο.
Τελικά ο Παναγούλης γλυτώνει τη ζωή του χάρη στη έγκαιρη επέμβαση όλων των κυβερνήσεων της Ευρώπης, πλην της Τουρκίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Ακόμα και η κυβέρνηση των ΗΠΑ ζητάει χάρη για τον Παναγούλη. Κι αυτό ισούται με διαταγή. Διότι τα υπέρ της σωτηρίας του Παναγούλη τηλεγραφήματα του πάπα Παύλου, του Γ.Γ. του ΟΗΕ Ου Θαντ, του Αντρέ Μαλρώ και πολλών εκατοντάδων άλλων προσωπικοτήτων απ’ όλον τον κόσμο, δε νομίζω πως θα ήταν δυνατό να κάνουν τη χούντα να δείξει έναν, ούτως ή άλλως, ανύπαρχτο ανθρωπισμό.
Ο Παναγούλης, μια πρώτη φορά δραπέτευσε για να συλληφθεί σε λίγες μέρες, και μια δεύτερη συνελήφθη, πριν την πραγματώσει. Ήταν ένας εκπληχτικός άνθρωπος. Κι ωστόσο, η πράξη του ήταν εντελώς άστοχη από πολιτικής απόψεως. Δε σκοτώνεις τη χούντα σκοτώνοντας τον επικεφαλής της. Απλώς δίνεις προσχήματα για το μεγάλωμα της καταπίεσης και όπλα στη χουντική προπαγάνδα. Που εκμεταλλεύεται επιδέξια το γεγονός. Σοβαρή πολιτική σκέψη συνεπώς μπορεί να μην είχε ο Παναγούλης, πάντως ήρωας ήταν.
10. Η κηδεία του Γ. Παπανδρέου
Η Τουρκία τηρεί ουδέτερη στάση, που ευνοεί τους δημοκράτες. Η Αλβανία μέχρι το 1970 είναι φανατικά και δεδηλωμένα αντιχουντική, αλλά αυτή τη χρονιά γίνεται ξαφνικά φιλοχουντική. Η Κίνα παραμένει απ’ την αρχή μέχρι το τέλος αντιχουντική, όχι από αγάπη για την Ελλάδα («σε ποιο ξενοδοχείο μένετε;») αλλά από μίσος για την Αμερική, που αυτόν τον καιρό είναι ο υπ’ αριθμόν δυο εχθρός της μετά τη Σοβιετική Ένωση.
Ηθικό, ή μάλλον ανήθικο δίδαγμα: Οι καλές ή οι κακές σχέσεις ανάμεσα στα κράτη καθορίζονται πάντα απ’ το συμφέρον και ποτέ απ’ το πολίτευμα. Είναι γνωστή, άλλωστε η αγάπη για τις δικτατορίες απανταχού της οικουμένης της πιο δημοκρατικής χώρας της γης, των Ηνωμένων Πολιτειών.
Πραχτικό συμπέρασμα: Αν θέλεις να απαλλαγείς απ’ τους δικτάτορες, να μη λογαριάζεις τους δημοκράτες φίλους σου. 'Αλλωστε, όλες οι φιλίες μεταξύ των κρατών είναι σχεδόν πάντα πρόσκαιρες.
Περίπου έναν μήνα μετά το «δημοψήφισμα», πεθαίνει ο Γεώργιος Παπανδρέου την 1η Νοεμβρίου 1968. Η κηδεία του είναι ένα πραγματικό, ένα γνήσιο δημοψήφισμα. Ατέλειωτα πλήθη λαού ακολουθούν τη σωρό απ’ τη μητρόπολη στο πρώτο νεκροταφείο, και τη στιγμή της ταφής οι λυγμοί του πλήθους γίνονται βοή που ταράζει τα μνήματα - όχι όμως και τη χούντα, που δέρνει ανηλεώς όποιους δεν περιορίζονται μόνο στο κλάμα αλλά φωνάζουν και αντιχουντικά συνθήματα επί τη ευκαιρία ενός εξόχως θλιβερού γεγονότος. Και μετά την ταφή, πέφτει άγριο ξύλο στα πέριξ του νεκροταφείου.
Φυσικά, στη νεκρώσιμη τελετή στη μητρόπολη παρευρίσκονται απαξάπαντες οι πρεσβευτές, και των φιλοχουντικών και των λιγοστών αντι-χουντικών χωρών. Το επιβάλλει η διπλωματική εθιμοτυπία. Όμως, κανείς δεν επιβάλλει στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο να πει στον σύντομο επικήδειο που εκφωνεί: «Υποκλίνομαι εμπρός σου, Γεώργιε Παπανδρέου. Αναμιμνήσκομαι των κοινών μας αγώνων διά την δημοκρατίαν. Αγώνων οι οποίοι συνεχίζονται». Αυτό το «συνεχίζονται» του Κανελλόπουλου καθώς και η «άτακτη» συμπεριφορά του πλήθους στη διάρκεια της κηδείας, κάνουν τη χούντα να δηλώσει την άλλη μέρα: «Δυστυχώς, ο ελληνικός λαός θα χρειαστεί πολύ χρόνο ακόμα για να διαπαιδαγωγηθεί σωστά και να πειθαρχήσει, ώστε να μην καταστραφεί το Έθνος». Μετάφραση: «Να ετοιμάζεστε για μια δεύτερη και πιο χοντρή στρώση γύψου». Οι γύψινοι εγκέφαλοι έχουν μονομανία με τον γύψο.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου