Ι Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
2. Τα Ειδικά Ένοπλα Σώματα, Φυλακές, κ.τ.λ.
Ο Ένγκελς εξακολουθεί:
«Παραβαλλόμενο με την αρχαία οργάνωση σε φυλές, το Κράτος διακρίνεται πρώτα πρώτα από την συγκέντρωση των υπηκόων του σύμφωνα με εδαφικές διαιρέσεις».
Μια τέτοια συγκέντρωση φαίνεται «φυσική» σε μας, προέκυψε όμως ύστερα από ένα μεγάλο και τραχύ αγώνα εναντίον της παλιάς μορφής της φυλετικής Κοινωνίας. «Δεύτερο διακριτικό γνώρισμα είναι η επιβολή μιας δημοσίας εξουσίας που ξεχωρίζεται πια εντελώς από τον πληθυσμό και που είναι οργανωμένη σε ένοπλη δύναμη.Η ξεχωριστή αυτή δημόσια δύναμη είναι αναγκαία γιατί μια ελευθέρα ένοπλος οργάνωση του πληθυσμού έγινε αδύνατη, ύστερα από τον χωρισμό της Κοινωνίας σε τάξεις... Η δημοσία αυτή εξουσία υπάρχει σε κάθε Κράτος. Και εμφανίζεται όχι μόνο με τα ένοπλα σώματα αλλά και με υλικές μορφές όπως είναι οι φυλακές και οι άλλοι δεσμευτικοί θεσμοί διαφόρων ειδών, που ήταν άγνωστα στη παλιά φυλετική μορφή της Κοινωνίας».
Ο Ένγκελς αναπτύσσει την έννοια αυτής τής «δυνάμεως» που λέγεται Κράτος-δυνάμεως που γεννιέται από την Κοινωνία, αλλά επιβάλλεται επάνω της, και γίνεται ολοένα πιο ξεχωριστή απ' αυτήν. Από τι αποτελείται κυρίως η δύναμη αυτή ; Αποτελείται από ειδικά ένοπλα σώματα, που έχουν στη διάθεση των τις φυλακές κ.τ.λ.
Μιλούμε για ειδικά ένοπλα σώματα γιατί η δημοσία εξουσία πού υπάρχει σε κάθε Κράτος «δεν είναι η ίδια» με τον ένοπλο πληθυσμό που έχει «ελευθέρα ένοπλη οργάνωση».Όπως όλοι οι επαναστάτες φιλόσοφοι, ο Ένγκελς προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή των συνειδητών εργατών σαυτό ακριβώς το γεγονός που κατά τη γνώμη των επικρατούντων υποκριτών είναι εντελώς ανάξιο προσοχής, ποτισμένο από δυνατές πραγματικά, και θα έλεγε κανείς, αποκρυσταλλωμένες προλήψεις. Ο μόνιμος στρατός και η αστυνομία είναι τα κυριότερα όργανα της κρατικής εξουσίας : Θα μπορούσε όμως να γίνει αλλιώς ;
Στην αντίληψη της μεγάλης πλειοψηφίας των Ευρωπαίων στο τέλος του l9ου αιώνος, προς τους οποίους απευθύνετο ο Ένγκελς και οι οποίοι ούτε έζησαν ούτε είδαν από κοντά καμιά σπουδαία επανάσταση, δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι σήμαινε αυτή η «ελεύθερη ένοπλη οργάνωση των μαζών».
Στο ερώτημα πώς γεννήθηκε η ανάγκη του σχηματισμού ειδικών ενόπλων σωμάτων (αστυνομία και μόνιμος στρατός) πού επιβάλλονται επάνω στην κοινωνία και ξεχωρίζονται απ’ αυτήν οι υποκριτές της Δυτικής Ευρώπης και της Ρωσίας απαντούν με μερικές φράσεις που δανείζονται από τον Σπένσερ, περί της «πολύπλοκου κοινωνικής ζωής», της «παραλλαγής των λειτουργιών» και ούτω καθεξής.
Οι εκφράσεις αυτές φαίνονται «επιστημονικές» και πραγματικά ναρκώνουν τις αισθήσεις ενός μετρίου άνθρωπου, συσκοτίζοντας το πιο σημαντικό και θεμελιώδες γεγονός, δηλαδή τον χωρισμό της κοινωνίας σε αδιάλλακτες εχθρικές τάξεις. Αν δεν υπήρχε αυτός ο χωρισμός, η «ελεύθερη οργανωμένη δύναμη των μαζών» θα διέφερε βέβαια από την πρωτόγονη οργάνωση ενός κοπαδιού πιθήκων που χρησιμοποιούν ως όπλα τα κούτσουρα, ή από τον πρωτόγονο άνθρωπο, ή από τις παλιές γενεές που αποτελούσαν την φυλετική μορφή της κοινωνίας, επειδή θα ήταν περισσότερο πολύπλοκη και τελειοποιημένη τεχνικώς, αλλά πάντως θα μπορούσε να υπάρχει ακόμη.
Σήμερα όμως δεν μπορεί να υπάρχει, γιατί η κοινωνία, στην περίοδο του πολιτισμού, χωρίστηκε σε εχθρικές, και μάλιστα αδιάλλακτες εχθρικές τάξεις, των οποίων η «ελεύθερη» ένοπλη οργάνωση θα οδηγούσε σε αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των. Έτσι λοιπόν σχηματίζεται το Κράτος, δημιουργείται μια νέα δύναμη με τη μορφή ειδικών ένοπλων σωμάτων, και κάθε επανάσταση, συντρίβοντας τον κρατικό μηχανισμό, μας δείχνει πως η κυρίαρχη τάξη επιδιώκει να αποκαταστήσει πάλι τα ειδικά αυτά ένοπλα σώματα για την υπηρεσία της και πως η καταπιεζόμενη τάξη προσπαθεί να δημιουργήσει μια νέα παρόμοια οργάνωση, κατάλληλη να εξυπηρετήσει όχι την εκμεταλλευτική αλλά την πιεζόμενη τάξη.
Στην συζήτηση αυτή, ο Ένγκελς εξετάζει θεωρητικώς το ίδιο ζήτημα που παρουσιάζεται τώρα σε μας με μια πρακτική, ψηλαφητή μορφή και σε μεγάλη κλίμακα ύστερα από κάθε μεγάλη επανάσταση, δηλαδή το ζήτημα της σχέσεως μεταξύ των «ειδικών ενόπλων σωμάτων» και της ελεύθερης ένοπλης οργάνωσης των μαζών». Θα δούμε σε λίγο πως το ζήτημα, αυτό διαφωτίστηκε τελείως από την πείρα των Ευρωπαϊκών και Ρωσικών επαναστάσεων.
Ας ξανάρθουμε όμως στον Ένγκελς.
Μερικές φορές, συνεχίζει ο Ένγκελς (π. χ. σε διάφορα μέρη τής Βορείου Αμερικής), η δημοσία αυτή εξουσία είναι μικρή (έχει εδώ υπ' όψει του μερικές σπάνιες εξαιρέσεις σε καπιταλιστικές κοινωνίες και μέρη της Βορείου Αμερικής στην προϊμπεριαλιστική εποχή τους όταν κυριαρχούσε ο τύπος του ελεύθέρου αποίκου), γενικώς όμως τείνει να γίνει δυνατότερη :
«Η δημοσία αυτή εξουσία που αναφέραμε παραπάνω, μεγαλώνει όσο επεκτείνονται οι ανταγωνισμοί των τάξεων μέσα στο κράτος, και όσο μεγαλώνουν στην έκταση και στον πληθυσμό τα γειτονικά κράτη. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στη σημερινή Ευρώπη, στην οποία η πάλη των τάξεων και οι κατακτητικές αντιζηλίες στερέωσαν αυτή τη δημοσία εξουσία σε τέτοιο βαθμό που απειλεί να καταβροχθίσει ολόκληρη την Κοινωνία και πολλές φορές και αυτό το Κράτος…»
Αυτά γράφτηκαν στην αρχή της τελευταίας δεκαετηρίδας του περασμένου αιώνα, αφού ο τελευταίος Πρόλογος του Ένγκελς έχει χρονολογία 16 Ιουνίου 1891. Το ιμπεριαλιστικό ρεύμα, με τη διπλή μορφή του της τελείας κυριαρχίας των Τραστ και των παντοδυνάμων μεγάλων Τραπεζών, και μιας πλατείας αποικιακής πολιτικής, άρχιζε μόλις τότε στη Γαλλία, και ήταν πολύ ασθενέστερο στην Βόρειο Αμερική και στη Γερμανία. Από τότε οι κατακτητικές αντιζηλίες έκαμαν γιγάντια πρόοδο προπάντων όταν, στην αρχή της δεύτερης δεκαετηρίδας του 20ου αιώνα, ολόκληρος ο κόσμος μοιράστηκε τέλος μεταξύ αυτών των «αντιζήλων κατακτητών» δηλαδή μεταξύ των μεγάλων αρπακτικών Δυνάμεων. Οι στρατιωτικοί λοιπόν και οι ναυτικοί εξοπλισμοί αύξησαν σε τεράστιο βαθμό, και ο ληστρικός πόλεμος του1914-1917 για την κυριαρχία του κόσμου από την Αγγλία ή τη Γερμανία, για το μοίρασμα της λείας, φέρνει μοιραίως στην «καταβρόχθιση» όλων των δυνάμεων της Κοινωνίας από τη λαίμαργη Κρατική εξουσία, και οδηγεί στην τελεία καταστροφή.
Βλέπουμε ότι στα 1891 ο Ένγκελς μπόρεσε να διακηρύξει ότι οι «κατακτητικές αντιζηλίες» είναι ένα απ' τα σημαντικότερα γνωρίσματα της εξωτερικής πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων, αλλά στα 1914-1917, που αυτές οι αντιζηλίες φτάνοντας σε βαθμό πολύ μεγαλύτερο γέννησαν έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, βρίσκονται οι ανήθικοι σοσιαλ-πατριώτες που προσπαθούν να δικαιολογήσουν την τυχοδιωχτική πολιτική των καπιταλιστών «των» με διάφορες φράσεις περί της «άμυνας της Χώρας» ή «άμυνας τής Δημοκρατίας και της Επαναστάσεως» και ούτω καθεξής!
Το Κράτος όργανο για την εκμετάλλευση της καταπιεζόμενης τάξεως
2. Τα Ειδικά Ένοπλα Σώματα, Φυλακές, κ.τ.λ.
Ο Ένγκελς εξακολουθεί:
«Παραβαλλόμενο με την αρχαία οργάνωση σε φυλές, το Κράτος διακρίνεται πρώτα πρώτα από την συγκέντρωση των υπηκόων του σύμφωνα με εδαφικές διαιρέσεις».
Μια τέτοια συγκέντρωση φαίνεται «φυσική» σε μας, προέκυψε όμως ύστερα από ένα μεγάλο και τραχύ αγώνα εναντίον της παλιάς μορφής της φυλετικής Κοινωνίας. «Δεύτερο διακριτικό γνώρισμα είναι η επιβολή μιας δημοσίας εξουσίας που ξεχωρίζεται πια εντελώς από τον πληθυσμό και που είναι οργανωμένη σε ένοπλη δύναμη.Η ξεχωριστή αυτή δημόσια δύναμη είναι αναγκαία γιατί μια ελευθέρα ένοπλος οργάνωση του πληθυσμού έγινε αδύνατη, ύστερα από τον χωρισμό της Κοινωνίας σε τάξεις... Η δημοσία αυτή εξουσία υπάρχει σε κάθε Κράτος. Και εμφανίζεται όχι μόνο με τα ένοπλα σώματα αλλά και με υλικές μορφές όπως είναι οι φυλακές και οι άλλοι δεσμευτικοί θεσμοί διαφόρων ειδών, που ήταν άγνωστα στη παλιά φυλετική μορφή της Κοινωνίας».
Ο Ένγκελς αναπτύσσει την έννοια αυτής τής «δυνάμεως» που λέγεται Κράτος-δυνάμεως που γεννιέται από την Κοινωνία, αλλά επιβάλλεται επάνω της, και γίνεται ολοένα πιο ξεχωριστή απ' αυτήν. Από τι αποτελείται κυρίως η δύναμη αυτή ; Αποτελείται από ειδικά ένοπλα σώματα, που έχουν στη διάθεση των τις φυλακές κ.τ.λ.
Μιλούμε για ειδικά ένοπλα σώματα γιατί η δημοσία εξουσία πού υπάρχει σε κάθε Κράτος «δεν είναι η ίδια» με τον ένοπλο πληθυσμό που έχει «ελευθέρα ένοπλη οργάνωση».Όπως όλοι οι επαναστάτες φιλόσοφοι, ο Ένγκελς προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή των συνειδητών εργατών σαυτό ακριβώς το γεγονός που κατά τη γνώμη των επικρατούντων υποκριτών είναι εντελώς ανάξιο προσοχής, ποτισμένο από δυνατές πραγματικά, και θα έλεγε κανείς, αποκρυσταλλωμένες προλήψεις. Ο μόνιμος στρατός και η αστυνομία είναι τα κυριότερα όργανα της κρατικής εξουσίας : Θα μπορούσε όμως να γίνει αλλιώς ;
Στην αντίληψη της μεγάλης πλειοψηφίας των Ευρωπαίων στο τέλος του l9ου αιώνος, προς τους οποίους απευθύνετο ο Ένγκελς και οι οποίοι ούτε έζησαν ούτε είδαν από κοντά καμιά σπουδαία επανάσταση, δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι σήμαινε αυτή η «ελεύθερη ένοπλη οργάνωση των μαζών».
Στο ερώτημα πώς γεννήθηκε η ανάγκη του σχηματισμού ειδικών ενόπλων σωμάτων (αστυνομία και μόνιμος στρατός) πού επιβάλλονται επάνω στην κοινωνία και ξεχωρίζονται απ’ αυτήν οι υποκριτές της Δυτικής Ευρώπης και της Ρωσίας απαντούν με μερικές φράσεις που δανείζονται από τον Σπένσερ, περί της «πολύπλοκου κοινωνικής ζωής», της «παραλλαγής των λειτουργιών» και ούτω καθεξής.
Οι εκφράσεις αυτές φαίνονται «επιστημονικές» και πραγματικά ναρκώνουν τις αισθήσεις ενός μετρίου άνθρωπου, συσκοτίζοντας το πιο σημαντικό και θεμελιώδες γεγονός, δηλαδή τον χωρισμό της κοινωνίας σε αδιάλλακτες εχθρικές τάξεις. Αν δεν υπήρχε αυτός ο χωρισμός, η «ελεύθερη οργανωμένη δύναμη των μαζών» θα διέφερε βέβαια από την πρωτόγονη οργάνωση ενός κοπαδιού πιθήκων που χρησιμοποιούν ως όπλα τα κούτσουρα, ή από τον πρωτόγονο άνθρωπο, ή από τις παλιές γενεές που αποτελούσαν την φυλετική μορφή της κοινωνίας, επειδή θα ήταν περισσότερο πολύπλοκη και τελειοποιημένη τεχνικώς, αλλά πάντως θα μπορούσε να υπάρχει ακόμη.
Σήμερα όμως δεν μπορεί να υπάρχει, γιατί η κοινωνία, στην περίοδο του πολιτισμού, χωρίστηκε σε εχθρικές, και μάλιστα αδιάλλακτες εχθρικές τάξεις, των οποίων η «ελεύθερη» ένοπλη οργάνωση θα οδηγούσε σε αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των. Έτσι λοιπόν σχηματίζεται το Κράτος, δημιουργείται μια νέα δύναμη με τη μορφή ειδικών ένοπλων σωμάτων, και κάθε επανάσταση, συντρίβοντας τον κρατικό μηχανισμό, μας δείχνει πως η κυρίαρχη τάξη επιδιώκει να αποκαταστήσει πάλι τα ειδικά αυτά ένοπλα σώματα για την υπηρεσία της και πως η καταπιεζόμενη τάξη προσπαθεί να δημιουργήσει μια νέα παρόμοια οργάνωση, κατάλληλη να εξυπηρετήσει όχι την εκμεταλλευτική αλλά την πιεζόμενη τάξη.
Στην συζήτηση αυτή, ο Ένγκελς εξετάζει θεωρητικώς το ίδιο ζήτημα που παρουσιάζεται τώρα σε μας με μια πρακτική, ψηλαφητή μορφή και σε μεγάλη κλίμακα ύστερα από κάθε μεγάλη επανάσταση, δηλαδή το ζήτημα της σχέσεως μεταξύ των «ειδικών ενόπλων σωμάτων» και της ελεύθερης ένοπλης οργάνωσης των μαζών». Θα δούμε σε λίγο πως το ζήτημα, αυτό διαφωτίστηκε τελείως από την πείρα των Ευρωπαϊκών και Ρωσικών επαναστάσεων.
Ας ξανάρθουμε όμως στον Ένγκελς.
Μερικές φορές, συνεχίζει ο Ένγκελς (π. χ. σε διάφορα μέρη τής Βορείου Αμερικής), η δημοσία αυτή εξουσία είναι μικρή (έχει εδώ υπ' όψει του μερικές σπάνιες εξαιρέσεις σε καπιταλιστικές κοινωνίες και μέρη της Βορείου Αμερικής στην προϊμπεριαλιστική εποχή τους όταν κυριαρχούσε ο τύπος του ελεύθέρου αποίκου), γενικώς όμως τείνει να γίνει δυνατότερη :
«Η δημοσία αυτή εξουσία που αναφέραμε παραπάνω, μεγαλώνει όσο επεκτείνονται οι ανταγωνισμοί των τάξεων μέσα στο κράτος, και όσο μεγαλώνουν στην έκταση και στον πληθυσμό τα γειτονικά κράτη. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στη σημερινή Ευρώπη, στην οποία η πάλη των τάξεων και οι κατακτητικές αντιζηλίες στερέωσαν αυτή τη δημοσία εξουσία σε τέτοιο βαθμό που απειλεί να καταβροχθίσει ολόκληρη την Κοινωνία και πολλές φορές και αυτό το Κράτος…»
Αυτά γράφτηκαν στην αρχή της τελευταίας δεκαετηρίδας του περασμένου αιώνα, αφού ο τελευταίος Πρόλογος του Ένγκελς έχει χρονολογία 16 Ιουνίου 1891. Το ιμπεριαλιστικό ρεύμα, με τη διπλή μορφή του της τελείας κυριαρχίας των Τραστ και των παντοδυνάμων μεγάλων Τραπεζών, και μιας πλατείας αποικιακής πολιτικής, άρχιζε μόλις τότε στη Γαλλία, και ήταν πολύ ασθενέστερο στην Βόρειο Αμερική και στη Γερμανία. Από τότε οι κατακτητικές αντιζηλίες έκαμαν γιγάντια πρόοδο προπάντων όταν, στην αρχή της δεύτερης δεκαετηρίδας του 20ου αιώνα, ολόκληρος ο κόσμος μοιράστηκε τέλος μεταξύ αυτών των «αντιζήλων κατακτητών» δηλαδή μεταξύ των μεγάλων αρπακτικών Δυνάμεων. Οι στρατιωτικοί λοιπόν και οι ναυτικοί εξοπλισμοί αύξησαν σε τεράστιο βαθμό, και ο ληστρικός πόλεμος του1914-1917 για την κυριαρχία του κόσμου από την Αγγλία ή τη Γερμανία, για το μοίρασμα της λείας, φέρνει μοιραίως στην «καταβρόχθιση» όλων των δυνάμεων της Κοινωνίας από τη λαίμαργη Κρατική εξουσία, και οδηγεί στην τελεία καταστροφή.
Βλέπουμε ότι στα 1891 ο Ένγκελς μπόρεσε να διακηρύξει ότι οι «κατακτητικές αντιζηλίες» είναι ένα απ' τα σημαντικότερα γνωρίσματα της εξωτερικής πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων, αλλά στα 1914-1917, που αυτές οι αντιζηλίες φτάνοντας σε βαθμό πολύ μεγαλύτερο γέννησαν έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, βρίσκονται οι ανήθικοι σοσιαλ-πατριώτες που προσπαθούν να δικαιολογήσουν την τυχοδιωχτική πολιτική των καπιταλιστών «των» με διάφορες φράσεις περί της «άμυνας της Χώρας» ή «άμυνας τής Δημοκρατίας και της Επαναστάσεως» και ούτω καθεξής!
Το Κράτος όργανο για την εκμετάλλευση της καταπιεζόμενης τάξεως
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου