Αναμφισβήτητα έχουν μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον οι εισηγήσεις που ακούστηκαν στην ημερίδα που οργάνωσε η εφημερίδα Documento με θέμα "Ευρώπη, σκοτεινή ήπειρος ξανά. Φασισμός - ρατσισμός. Ο,τι ξεχνάμε το ξαναζούμε".
Για μας το ποιο ενδιαφέρον σημείο της ημερίδας βρίσκεται στην πρώτη ενότητα της που είχε τίτλο "Ατιμωρησία και επιβράβευση. Η τύχη συνεργατών των κατακτητών και ταγματασφαλιτών στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Ενας ανεξόφλητος λογαριασμός".
Εκεί θα σταθούμε επικεντρωμένοι στην λειτουργία της ντόπιας αστικής "δικαιοσύνης" κατά την περίοδο αμέσως μετά την απελευθέρωση της χώρας μας από την ναζιστική κατοχή.
Στο χρονικό διάστημα δηλαδή που το αστικό κράτος και η δικαιοσύνη του "ξέπλυνε" τον ένοπλο δοσιλογισμό και τα όργανα των κατακτητών ενσωματώνοντας τους στον κρατικό μηχανισμό, και μάλιστα αναθέτοντας τους κύριες θέσεις, ενώ την ίδια στιγμή είχε εξαπολύσει αμείλικτες διώξεις σε κομμουνιστές και ΕΑΜίτες.
Ο αριθμός εκείνων που τιμωρήθηκαν -έστω τύποις- στην Ελλάδα για τη συνεργασία τους με τους ναζί ήταν από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη. Αντιθέτως, στην ανώμαλη περίοδο μετά την απελευθέρωση, την περίοδο της «λευκής τρομοκρατίας», οι ένοπλοι δωσίλογοι ενσωματώθηκαν στον κρατικό μηχανισμό και εισχώρησαν στις πτυχές του καθεστώτος.
Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί. Μεταξύ των ετών 1945-1949 εκτελέστηκαν με απόφαση πολιτικών ή στρατιωτικών δικαστηρίων μόλις 25 δωσίλογοι, ενώ αντιθέτως ήταν πάνω από 3.000 οι εκτελεσθέντες μετά την καταδίκη τους επειδή υπήρξαν μέλη ή οπαδοί του ΕΑΜ και του ΚΚΕ.
Την πιο χαρακτηριστική περίπτωση ατιμωρησίας και επιβράβευσης των ντόπιων φασιστών -προδοτών την συναντάμε με τα στελέχη της πιο μαζικής και δραστήριας οργάνωσης του επίσημου φορές της Χιτλερικής πανούκλας και ο οποίος είχε το όνομα της «Εθνικής Ένωσης Ελλάς» (ΕΕΕ).
Γι' αυτό όμως θα αφήσουμε να μας μιλήσει ο συγγραφέας - δημοσιογράφος Σπύρος Κουζινόπουλος με απόσπασμα του από την τοποθέτηση που έκανε στην ημερίδα που αναφέραμε.
Η ΕΕΕ από την ίδρυσή της στις αρχές του 1927 στελεχώθηκε, σύμφωνα με τον χρονικογράφο της Θεσσαλονίκης Κώστα Τομανά, από παντός είδους εθνικιστές, αφελείς ιδεολόγους, επαγγελματίες παλαιοημερολογίτες, αποτυχημένους πολιτικούς και χρεοκοπημένους εμπόρους.
Η ίδρυση της οργάνωσης συνέπεσε με τον σκληρό απεργιακό αγώνα 40.000 καπνεργατών που είχε αρχίσει στις 27 Μαΐου 1927. Στη διάρκεια εκείνου του έτους είχαν σημειωθεί οι περισσότερες αναλογικά πολυήμερες εργατικές κινητοποιήσεις από τις 68 μεγάλες απεργίες που καταγράφηκαν στη Θεσσαλονίκη την περίοδο 1919-1936.
Πολύ σύντομα η φασιστική ΕΕΕ εξελίχθηκε σε παραστρατιωτικό σχηματισμό, με τα μέλη της να διακηρύσσουν την ανωτερότητα και την καθαρότητα της ελληνικής φυλής -κάτι μας θυμίζει αυτό-, το οποίο αναφερόταν και στον ύμνο που είχαν συνθέσει με την επωδό «Εμείς, εγγόνια ημιθέων».
Η οργάνωση ενισχυόταν οικονομικά, λαμβάνοντας κανονική χρηματοδότηση από διάφορους φορείς και μεγάλες τράπεζες, ενώ σύμφωνα με ένα αποκαλυπτικό έγγραφο που παρουσίασε τον Μάρτιο του 1933 η εφημερίδα «Ριζοσπάστης» σχετικά με τους χρηματοδότες της φασιστικής οργάνωσης, αυτοί ενισχύονταν κανονικότατα από τον Σύνδεσμο των εν Ελλάδι Ανωνύμων Εταιρειών, δηλαδή τον πρόδρομο του σημερινού Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών.
Απ’ τις πιο γνωστές ενέργειες της οργάνωσης ήταν η επίθεση το βράδυ της 29ης Ιουνίου 1931 στην εβραϊκή φτωχογειτονιά Κάμπελ
Μετά το 1933 η δράση της ΕΕΕ ατονεί και εκφυλίζεται. Η επιβολή της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936 σήμανε αλλαγή πλεύσης για τα περισσότερα από τα ηγετικά στελέχη, που μετά τη διάλυση της οργάνωσης θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά αναλαμβάνοντας καίριες θέσεις, έμμισθες φυσικά, κυρίως ως προπαγανδιστές ή πληροφοριοδότες της Ειδικής Ασφάλειας του Μανιαδάκη.
Είναι οι ίδιοι που με την παρότρυνση της μεταξικής δικτατορίας θα οργανώσουν μια από τις πιο μαύρες τελετές που γνώρισε η χώρα, το οργανωμένο δηλαδή κάψιμο χιλιάδων βιβλίων με προοδευτικό και δημοκρατικό περιεχόμενο.
Τέτοιες φιέστες είχαν οργανωθεί επίσης στην Αθήνα και στον Πειραιά, όμως την πιο εντυπωσιακή πυρά είχαν ανάψει οι σκοταδιστές στη Θεσσαλονίκη, μπροστά στον Λευκό Πύργο, στις 16 Αυγούστου 1936, παραδίδοντας στις φλόγες πάνω από 10.000 τόμους βιβλίων.
Κι όχι μόνο αυτά που θεωρούνταν αριστερά ή προοδευτικά αλλά και σχολικά εγχειρίδια ή έργα όπως τα «Ψηλά βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου, «Η ζωή εν τάφω» του Στρατή Μυριβίλη, βιβλία του Καρκαβίτσα, του Παπαδιαμάντη, του Μαξίμ Γκόρκι, του Τολστόι, του Ντοστογέφκι, του Γκαίτε και άλλων.
Με την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα :τα πρώην μέλη της ΕΕΕ και στην συνέχεια της ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωσις Νεολαίας, οργάνωση του καθεστώτος Μεταξά) μαζί με καινούργιο αίμα που προερχόταν κυρίως από τα καταγώγια, τους μαυραγορίτες και τον υπόκοσμο της Θεσσαλονίκης, θα προσφέρουν με το αζημίωτο τις υπηρεσίες τους στους κατακτητές στελεχώνοντας τις συμμορίες των Ταγμάτων Ασφαλείας, για να σκορπίσουν τη φρίκη και τον θάνατο στην υποδουλωμένη Μακεδονία.
Δεν μας παίρνει ο χρόνος για να εξιστορήσουμε αναλυτικά τη δράση των οργανωμένων από τους ναζί τρομοκρατικών ομάδων που έδρασαν στη Μακεδονία τα μαύρα χρόνια της Κατοχής, όπως του Πούλου, του Βήχου, του Δάγκουλα, του Κυλινδρέα, του Μιχάλ-Αγά, του Αντών Τσαούς ή του Κισά Μπατζάκ, οι κυριότεροι των οποίων ανέλαβαν -μετά από εντολή της γερμανικής στρατιωτικής διοίκησης Θεσσαλονίκης - Αιγαίου- τη συγκρότηση εθελοντικών ταγμάτων για την καταπολέμηση συμμοριών, κυρίως μετά τη δυναμική εμφάνιση των ανταρτών του ΕΛΑΣ στα βουνά της Μακεδονίας.
Με τον τελευταίο μάλιστα, τον τουρκόφωνο οπλαρχηγό Κυριάκο Παπαδόπουλο, τον περιβόητο Κοντοπόδαρο όπως ήταν στα ελληνικά το παρατσούκλι του Κισά Μπατζάκ, όχι μόνο να οργανώνει τα τμήματά του στην Κατερίνη με την καθοδήγηση του Γερμανού λοχαγού Φραντς Κραουτσμπέργκερ για την αντιμετώπιση των ανταρτών του Ολύμπου, αλλά και να στέλνει περιχαρής συγχαρητήρια τηλεγραφήματα στον Χίτλερ επί τη διασώσει μετά την εναντίον του απόπειρα δολοφονίας.
Προς το τέλος της Κατοχής ήταν στρατολογημένοι στα Τάγματα Ασφαλείας στη Μακεδονία περίπου 10.000 άνδρες.
Τι απέγιναν όλοι αυτοί οι δωσίλογοι; Πόσο τιμωρήθηκαν για την εγκληματική τους δράση;
Αξίζει να αναφέρουμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Ο φανατικός ναζιστής Γεώργιος Σπυρίδης, που υπήρξε για ένα διάστημα πρόεδρος του Ναζιστικού Κόμματος Μακεδονίας - Θράκης και είχε σκορπίσει τη φρίκη και τον θάνατο στην περιοχή της Νιγρίτας, καταδικάστηκε μεν το 1947 από το Ειδικό Δικαστήριο Δωσίλογων σε ισόβια, όμως πέτυχε εκείνη η ποινή να μετατραπεί σε μόλις δυόμισι χρόνια φυλακή, για να αφεθεί λίγους μήνες μετά ελεύθερος.
Ενα άλλο αστέρι του ελληνικού ναζισμού, ο Λάσκαρης Παπαναούμ, που είχε τοποθετηθεί σε νευραλγικές θέσεις της Γκεστάπο, καταδικάστηκε μεν σε δις ισόβια, όμως δεν μπήκε ούτε μία μέρα στη φυλακή καθώς διέφυγε στη Γερμανία, από όπου μέχρι τον θάνατό του, το 1971, δεν εκδόθηκε ποτέ.
Αλλη περίπτωση αυτή του εθνικόφρονα Κύρου Γραμματικόπουλου. Ως υπαρχηγός στο τμήμα του διαβόητου σε Κρήτη και Μακεδονία μακελάρη Φριτς Σούμπερτ, ήταν στις 14 Σεπτεμβρίου 1944 από τους οργανωτές της σφαγής των Γιαννιτσών, όταν δολοφονήθηκαν με φρικιό τρόπο στους δρόμους της πόλης 112 κάτοικοι και μαζί τους ο δήμαρχος Γιαννιτσών Θωμάς Μαγκριώτης.
Τι απέγινε ο Γραμματικόπουλος; Με το τέλος της Κατοχής ακολούθησε τα χιτλερικά στρατεύματα και εγκαταστάθηκε στη Γερμανία, ενώ το δικαστήριο δωσίλογων τον καταδίκασε ερήμην πεντάκις σε θάνατο. Κι όμως, αν και συνελήφθη από τους Συμμάχους στο τέλος του πολέμου, αφέθηκε ελεύθερος και μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του.
Τελικά, ο αριθμός εκείνων που τιμωρήθηκαν -έστω τύποις- στην Ελλάδα για τη συνεργασία τους με τους ναζί ήταν από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη. Αντιθέτως, στην ανώμαλη περίοδο μετά την απελευθέρωση, την περίοδο της «λευκής τρομοκρατίας», οι ένοπλοι δωσίλογοι ενσωματώθηκαν στον κρατικό μηχανισμό και εισχώρησαν στις πτυχές του καθεστώτος. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί. Μεταξύ των ετών 1945-1949 εκτελέστηκαν με απόφαση πολιτικών ή στρατιωτικών δικαστηρίων μόλις 25 δωσίλογοι, ενώ αντιθέτως ήταν πάνω από 3.000 οι εκτελεσθέντες μετά την καταδίκη τους επειδή υπήρξαν μέλη ή οπαδοί του ΕΑΜ και του ΚΚΕ.
Ο εμφύλιος πόλεμος θα λειτουργήσει ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ, καθώς ο κόσμος του δωσιλογισμού αναβαπτίζεται και επανεντάσσεται στον λεγόμενο εθνικό κορμό από το κράτος της εθνικοφροσύνης.
Και αρχίζουν σιγά σιγά οι συνεργάτες των κατακτητών να διεκδικούν προνόμια. Είναι ακριβώς η περίοδος κατά την οποία η εθνικοφροσύνη και ο αντικομμουνισμός ενέπνευσαν μια σειρά νομοθετημάτων, δικαστικών αποφάσεων και διοικητικών πρακτικών που συντήρησαν τον διαχωρισμό των Ελλήνων σε εθνικόφρονες και μιάσματα καθ’ όλη τη μετεμφυλιακή περίοδο στο όνομα του αποκαλούμενου «εσωτερικού εχθρού».
Το κράτος της Δεξιάς και οι ξένοι προστάτες της χώρας, που με τρόμο βλέπουν το 1958 -εννέα μόλις χρόνια μετά το τέλος του εμφύλιου πολέμου-την ηττημένη σε αυτόν Αριστερά όχι μόνο να στέκεται ξανά στα πόδια της αλλά και να αναδεικνύεται σε αξιωματική αντιπολίτευση, θα στηριχθούν και σε τέτοια στοιχεία, παλιούς δηλαδή δωσίλογους και νέους υπερπατριώτες, για να στήσουν το παρακράτος τους, το οποίο θα κάνει πρόβα τζενεράλε με τις εκλογές της βίας και νοθείας του 1961, που είχαν οδηγήσει όχι μόνο στην άγρια κακοποίηση εκατοντάδων δημοκρατών πολιτών αλλά και στη δολοφονία των νέων Στέφανου Βελδεμίρη και Διονύση Κερπινιώτη.
Είναι λίγο πολύ γνωστή η περίπτωση του διαβόητου δωσίλογου Ξενοφώντα Γιοσμά για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στους Γερμανούς κατακτητές, υπηρετώντας τους όχι ως απλός συνεργάτης αλλά συμμετέχοντας ως υπουργός Προπαγάνδας στη φιλοναζιστική ελληνική κυβέρνηση-φάντασμα που είχαν στήσει οι Γερμανοί λίγο πριν από το τέλος τους στη Βιέννη, υπό τον Εκτορα Τσιρονίκο.
Ο Γιοσμάς καταδικάστηκε το 1945 ερήμην σε θάνατο για τη συνεργασία του με τη χιτλερική μυστική αστυνομία και μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα κλείστηκε στο Γεντί Κουλέ.
Επειδή όμως δεν έπρεπε να χαθούν τέτοιοι λαμπροί αστέρες της εθνικοφροσύνης, με διάταγμα της 7ης Απριλίου 1950 ο βασιλιάς Παύλος του απένειμε χάρη και βγήκε από τις φυλακές έχοντας εκτίσει ελάχιστη από την ποινή του - λιγότερο από πέντε χρόνια έμεινε στη φυλακή.
Εννοείται φυσικά ότι από τους πρώτους που επιστρατεύτηκαν για τη δημιουργία του παρακράτους ήταν ο Φον Γιοσμάς, που υπήρξε και ο πρώτος διδάξας τη μέθοδο των αντισυγκεντρώσεων, τις οποίες βλέπουμε δυστυχώς να επαναλαμβάνονται και στις μέρες μας από όψιμους «μακεδονομάχους». Αντισυγκεντρώσεις που ως γνωστόν οδήγησαν τότε στη δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη.
Οταν λίγο αργότερα επιβλήθηκε η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967, η χούντα των συνταγματαρχών επανέφερε στο προσκήνιο και τίμησε τους παλιούς συνεργάτες των κατακτητών βαπτίζοντάς τους το 1969, με νομοθετικό διάταγμα του Παπαδόπουλου, ως τάχα «αγωνιστές» της Εθνικής Αντίστασης, δίνοντάς τους συντάξεις, οικόπεδα και άλλα προνόμια.
Ευτυχώς ήρθε το 1982 η τότε κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου και αποκαθιστώντας την ιστορική αλήθεια αναγνώρισε την αληθινή Εθνική Αντίσταση και κυρίως το ΕΑΜ, την ΕΠΟΝ και τον ΕΛΑΣ, τις οργανώσεις εκείνες που όχι μόνο -γράφοντας το αντιστασιακό έπος στη χώρα μας-έσωσαν την τιμή της Ελλάδος στο αντι-χιτλερικό μέτωπο αλλά και πρόσφεραν χιλιάδες νεκρούς στον ιερό αγώνα για ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία.
Ολοκληρώνοντας πρέπει να πούμε ότι η άνοδος του νεοφασισμού δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της κατάρρευσης του παλιού πολιτικού συστήματος ή της ακροδεξιάς τροπής της Ευρώπης, αλλά θεωρούμε ότι έλκει την καταγωγή της και από τον σπόρο που κατά καιρούς έσπειραν τα διάφορα φασιστικά μορφώματα, ξεκινώντας από την ΕΕΕ, πηγαίνοντας στην ΕΟΝ του Μεταξά, ακολουθώντας τη δράση των δωσίλογων της Κατοχής και καταλήγοντας στους παρακρατικούς της «Καρφίτσας».
Χαρακτηριστική η περίπτωση απογόνων κάποιων τέτοιων παρακρατικών που τους είδαμε να στελεχώνουν τα προηγούμενα χρόνια τα ψηφοδέλτια ακροδεξιών μορφωμάτων.
Τι γνωρίζουν για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία οι νέοι που τελειώνουν το σχολείο; Τι ξέρουν για τη φρίκη που σκόρπισε στη χώρα μας η ναζιστική πανούκλα στα μαύρα χρόνια της Κατοχής;
Πόσο ενημερωμένα είναι τα παιδιά και τα εγγόνια μας για τη δικτατορία της χούντας;
Στα εγχειρίδια της Ιστορίας του λυκείου, στις 200 περίπου σελίδες, η Αντίσταση στριμώχνεται σε μισή σελίδα, ο Εμφύλιος καταλαμβάνει αντίστοιχη έκταση, ενώ η δικτατορία λίγο μεγαλύτερη.
Λένε σοφά ότι λαός χωρίς μνήμη είναι λαός χωρίς μέλλον. Ή όπως περιγράφει στους «Αδερφοφάδες» ο πάντα επίκαιρος Νίκος Καζαντζάκης, «βίγλα αψηλή στα φρένα μας η μνήμη». Και ο νεοφασισμός -πρέπει να το χωνέψουμε- μόνο με τη γνώση της Ιστορίας αντιμετωπίζεται και όχι με ευχολόγια ή αφορισμούς.
Η ίδρυση της οργάνωσης συνέπεσε με τον σκληρό απεργιακό αγώνα 40.000 καπνεργατών που είχε αρχίσει στις 27 Μαΐου 1927. Στη διάρκεια εκείνου του έτους είχαν σημειωθεί οι περισσότερες αναλογικά πολυήμερες εργατικές κινητοποιήσεις από τις 68 μεγάλες απεργίες που καταγράφηκαν στη Θεσσαλονίκη την περίοδο 1919-1936.
Πολύ σύντομα η φασιστική ΕΕΕ εξελίχθηκε σε παραστρατιωτικό σχηματισμό, με τα μέλη της να διακηρύσσουν την ανωτερότητα και την καθαρότητα της ελληνικής φυλής -κάτι μας θυμίζει αυτό-, το οποίο αναφερόταν και στον ύμνο που είχαν συνθέσει με την επωδό «Εμείς, εγγόνια ημιθέων».
Η οργάνωση ενισχυόταν οικονομικά, λαμβάνοντας κανονική χρηματοδότηση από διάφορους φορείς και μεγάλες τράπεζες, ενώ σύμφωνα με ένα αποκαλυπτικό έγγραφο που παρουσίασε τον Μάρτιο του 1933 η εφημερίδα «Ριζοσπάστης» σχετικά με τους χρηματοδότες της φασιστικής οργάνωσης, αυτοί ενισχύονταν κανονικότατα από τον Σύνδεσμο των εν Ελλάδι Ανωνύμων Εταιρειών, δηλαδή τον πρόδρομο του σημερινού Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών.
Απ’ τις πιο γνωστές ενέργειες της οργάνωσης ήταν η επίθεση το βράδυ της 29ης Ιουνίου 1931 στην εβραϊκή φτωχογειτονιά Κάμπελ
Η πανελλήνια κατακραυγή για τον εμπρησμό και την καταστροφή του συνοικισμού δεν θα ανακόψει την τρομοκρατική δραστηριότητα της ΕΕΕ, τα μέλη της οποίας θα φτάσουν στο σημείο, οργανώνοντας αντισυγκέντρωση, να διακόψουν στον κινηματογράφο Ιλίσια την προβολή της αντιπολεμικής ταινίας «Αγγελοι της κολάσεως» με πρωταγωνίστρια την Τζιν Χάρλοου.
Ο ράφτης στο επάγγελμα Γεώργιος Κοσμίδης, που ήταν ο αρχηγός της ΕΕΕ, επιχειρώντας να εκμεταλλευτεί το διεθνές κλίμα της εποχής που επέτρεπε την ισχυροποίηση των κάθε είδους
φασιστικών κομμάτων και οργανώσεων, προσπαθεί να αντιγράψει την πορεία προς τη Ρώμη που είχε φέρει τον Μουσολίνι στην εξουσία.
Ομως, η κάθοδος στην Αθήνα στις 25 Ιουνίου 1933 περίπου 1.500 χαλυβδόκρανων φασιστών με δύο ναυλωμένα τρένα καταλήγει σε φιάσκο, καθώς βρίσκουν μικρή απήχηση στην πρωτεύουσα. Παρά το γεγονός ότι στην τελετή που πραγματοποίησαν στον Αγνωστο Στρατιώτη παρευρίσκονταν ο τότε υπουργός Εσωτερικών Ιωάννης Ράλλης, ο κατοπινός δηλαδή Κουίσλιγκ πρωθυπουργός των Γερμανών, ο φρούραρχος Μπακόπουλος, ο πρόεδρος της Γερουσίας Στυλιανός Γονατάς και ο υπουργός Δικαιοσύνης Σπυρίδων Ταλιαδούρος.
Ο ράφτης στο επάγγελμα Γεώργιος Κοσμίδης, που ήταν ο αρχηγός της ΕΕΕ, επιχειρώντας να εκμεταλλευτεί το διεθνές κλίμα της εποχής που επέτρεπε την ισχυροποίηση των κάθε είδους
φασιστικών κομμάτων και οργανώσεων, προσπαθεί να αντιγράψει την πορεία προς τη Ρώμη που είχε φέρει τον Μουσολίνι στην εξουσία.
Ομως, η κάθοδος στην Αθήνα στις 25 Ιουνίου 1933 περίπου 1.500 χαλυβδόκρανων φασιστών με δύο ναυλωμένα τρένα καταλήγει σε φιάσκο, καθώς βρίσκουν μικρή απήχηση στην πρωτεύουσα. Παρά το γεγονός ότι στην τελετή που πραγματοποίησαν στον Αγνωστο Στρατιώτη παρευρίσκονταν ο τότε υπουργός Εσωτερικών Ιωάννης Ράλλης, ο κατοπινός δηλαδή Κουίσλιγκ πρωθυπουργός των Γερμανών, ο φρούραρχος Μπακόπουλος, ο πρόεδρος της Γερουσίας Στυλιανός Γονατάς και ο υπουργός Δικαιοσύνης Σπυρίδων Ταλιαδούρος.
Μετά το 1933 η δράση της ΕΕΕ ατονεί και εκφυλίζεται. Η επιβολή της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936 σήμανε αλλαγή πλεύσης για τα περισσότερα από τα ηγετικά στελέχη, που μετά τη διάλυση της οργάνωσης θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά αναλαμβάνοντας καίριες θέσεις, έμμισθες φυσικά, κυρίως ως προπαγανδιστές ή πληροφοριοδότες της Ειδικής Ασφάλειας του Μανιαδάκη.
Είναι οι ίδιοι που με την παρότρυνση της μεταξικής δικτατορίας θα οργανώσουν μια από τις πιο μαύρες τελετές που γνώρισε η χώρα, το οργανωμένο δηλαδή κάψιμο χιλιάδων βιβλίων με προοδευτικό και δημοκρατικό περιεχόμενο.
Τέτοιες φιέστες είχαν οργανωθεί επίσης στην Αθήνα και στον Πειραιά, όμως την πιο εντυπωσιακή πυρά είχαν ανάψει οι σκοταδιστές στη Θεσσαλονίκη, μπροστά στον Λευκό Πύργο, στις 16 Αυγούστου 1936, παραδίδοντας στις φλόγες πάνω από 10.000 τόμους βιβλίων.
Κι όχι μόνο αυτά που θεωρούνταν αριστερά ή προοδευτικά αλλά και σχολικά εγχειρίδια ή έργα όπως τα «Ψηλά βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου, «Η ζωή εν τάφω» του Στρατή Μυριβίλη, βιβλία του Καρκαβίτσα, του Παπαδιαμάντη, του Μαξίμ Γκόρκι, του Τολστόι, του Ντοστογέφκι, του Γκαίτε και άλλων.
Με την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα :τα πρώην μέλη της ΕΕΕ και στην συνέχεια της ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωσις Νεολαίας, οργάνωση του καθεστώτος Μεταξά) μαζί με καινούργιο αίμα που προερχόταν κυρίως από τα καταγώγια, τους μαυραγορίτες και τον υπόκοσμο της Θεσσαλονίκης, θα προσφέρουν με το αζημίωτο τις υπηρεσίες τους στους κατακτητές στελεχώνοντας τις συμμορίες των Ταγμάτων Ασφαλείας, για να σκορπίσουν τη φρίκη και τον θάνατο στην υποδουλωμένη Μακεδονία.
Δεν μας παίρνει ο χρόνος για να εξιστορήσουμε αναλυτικά τη δράση των οργανωμένων από τους ναζί τρομοκρατικών ομάδων που έδρασαν στη Μακεδονία τα μαύρα χρόνια της Κατοχής, όπως του Πούλου, του Βήχου, του Δάγκουλα, του Κυλινδρέα, του Μιχάλ-Αγά, του Αντών Τσαούς ή του Κισά Μπατζάκ, οι κυριότεροι των οποίων ανέλαβαν -μετά από εντολή της γερμανικής στρατιωτικής διοίκησης Θεσσαλονίκης - Αιγαίου- τη συγκρότηση εθελοντικών ταγμάτων για την καταπολέμηση συμμοριών, κυρίως μετά τη δυναμική εμφάνιση των ανταρτών του ΕΛΑΣ στα βουνά της Μακεδονίας.
Με τον τελευταίο μάλιστα, τον τουρκόφωνο οπλαρχηγό Κυριάκο Παπαδόπουλο, τον περιβόητο Κοντοπόδαρο όπως ήταν στα ελληνικά το παρατσούκλι του Κισά Μπατζάκ, όχι μόνο να οργανώνει τα τμήματά του στην Κατερίνη με την καθοδήγηση του Γερμανού λοχαγού Φραντς Κραουτσμπέργκερ για την αντιμετώπιση των ανταρτών του Ολύμπου, αλλά και να στέλνει περιχαρής συγχαρητήρια τηλεγραφήματα στον Χίτλερ επί τη διασώσει μετά την εναντίον του απόπειρα δολοφονίας.
Προς το τέλος της Κατοχής ήταν στρατολογημένοι στα Τάγματα Ασφαλείας στη Μακεδονία περίπου 10.000 άνδρες.
Τι απέγιναν όλοι αυτοί οι δωσίλογοι; Πόσο τιμωρήθηκαν για την εγκληματική τους δράση;
Αξίζει να αναφέρουμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Ο φανατικός ναζιστής Γεώργιος Σπυρίδης, που υπήρξε για ένα διάστημα πρόεδρος του Ναζιστικού Κόμματος Μακεδονίας - Θράκης και είχε σκορπίσει τη φρίκη και τον θάνατο στην περιοχή της Νιγρίτας, καταδικάστηκε μεν το 1947 από το Ειδικό Δικαστήριο Δωσίλογων σε ισόβια, όμως πέτυχε εκείνη η ποινή να μετατραπεί σε μόλις δυόμισι χρόνια φυλακή, για να αφεθεί λίγους μήνες μετά ελεύθερος.
Ενα άλλο αστέρι του ελληνικού ναζισμού, ο Λάσκαρης Παπαναούμ, που είχε τοποθετηθεί σε νευραλγικές θέσεις της Γκεστάπο, καταδικάστηκε μεν σε δις ισόβια, όμως δεν μπήκε ούτε μία μέρα στη φυλακή καθώς διέφυγε στη Γερμανία, από όπου μέχρι τον θάνατό του, το 1971, δεν εκδόθηκε ποτέ.
Αλλη περίπτωση αυτή του εθνικόφρονα Κύρου Γραμματικόπουλου. Ως υπαρχηγός στο τμήμα του διαβόητου σε Κρήτη και Μακεδονία μακελάρη Φριτς Σούμπερτ, ήταν στις 14 Σεπτεμβρίου 1944 από τους οργανωτές της σφαγής των Γιαννιτσών, όταν δολοφονήθηκαν με φρικιό τρόπο στους δρόμους της πόλης 112 κάτοικοι και μαζί τους ο δήμαρχος Γιαννιτσών Θωμάς Μαγκριώτης.
Τι απέγινε ο Γραμματικόπουλος; Με το τέλος της Κατοχής ακολούθησε τα χιτλερικά στρατεύματα και εγκαταστάθηκε στη Γερμανία, ενώ το δικαστήριο δωσίλογων τον καταδίκασε ερήμην πεντάκις σε θάνατο. Κι όμως, αν και συνελήφθη από τους Συμμάχους στο τέλος του πολέμου, αφέθηκε ελεύθερος και μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του.
Τελικά, ο αριθμός εκείνων που τιμωρήθηκαν -έστω τύποις- στην Ελλάδα για τη συνεργασία τους με τους ναζί ήταν από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη. Αντιθέτως, στην ανώμαλη περίοδο μετά την απελευθέρωση, την περίοδο της «λευκής τρομοκρατίας», οι ένοπλοι δωσίλογοι ενσωματώθηκαν στον κρατικό μηχανισμό και εισχώρησαν στις πτυχές του καθεστώτος. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί. Μεταξύ των ετών 1945-1949 εκτελέστηκαν με απόφαση πολιτικών ή στρατιωτικών δικαστηρίων μόλις 25 δωσίλογοι, ενώ αντιθέτως ήταν πάνω από 3.000 οι εκτελεσθέντες μετά την καταδίκη τους επειδή υπήρξαν μέλη ή οπαδοί του ΕΑΜ και του ΚΚΕ.
Ο εμφύλιος πόλεμος θα λειτουργήσει ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ, καθώς ο κόσμος του δωσιλογισμού αναβαπτίζεται και επανεντάσσεται στον λεγόμενο εθνικό κορμό από το κράτος της εθνικοφροσύνης.
Και αρχίζουν σιγά σιγά οι συνεργάτες των κατακτητών να διεκδικούν προνόμια. Είναι ακριβώς η περίοδος κατά την οποία η εθνικοφροσύνη και ο αντικομμουνισμός ενέπνευσαν μια σειρά νομοθετημάτων, δικαστικών αποφάσεων και διοικητικών πρακτικών που συντήρησαν τον διαχωρισμό των Ελλήνων σε εθνικόφρονες και μιάσματα καθ’ όλη τη μετεμφυλιακή περίοδο στο όνομα του αποκαλούμενου «εσωτερικού εχθρού».
Το κράτος της Δεξιάς και οι ξένοι προστάτες της χώρας, που με τρόμο βλέπουν το 1958 -εννέα μόλις χρόνια μετά το τέλος του εμφύλιου πολέμου-την ηττημένη σε αυτόν Αριστερά όχι μόνο να στέκεται ξανά στα πόδια της αλλά και να αναδεικνύεται σε αξιωματική αντιπολίτευση, θα στηριχθούν και σε τέτοια στοιχεία, παλιούς δηλαδή δωσίλογους και νέους υπερπατριώτες, για να στήσουν το παρακράτος τους, το οποίο θα κάνει πρόβα τζενεράλε με τις εκλογές της βίας και νοθείας του 1961, που είχαν οδηγήσει όχι μόνο στην άγρια κακοποίηση εκατοντάδων δημοκρατών πολιτών αλλά και στη δολοφονία των νέων Στέφανου Βελδεμίρη και Διονύση Κερπινιώτη.
Είναι λίγο πολύ γνωστή η περίπτωση του διαβόητου δωσίλογου Ξενοφώντα Γιοσμά για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στους Γερμανούς κατακτητές, υπηρετώντας τους όχι ως απλός συνεργάτης αλλά συμμετέχοντας ως υπουργός Προπαγάνδας στη φιλοναζιστική ελληνική κυβέρνηση-φάντασμα που είχαν στήσει οι Γερμανοί λίγο πριν από το τέλος τους στη Βιέννη, υπό τον Εκτορα Τσιρονίκο.
Ο Γιοσμάς καταδικάστηκε το 1945 ερήμην σε θάνατο για τη συνεργασία του με τη χιτλερική μυστική αστυνομία και μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα κλείστηκε στο Γεντί Κουλέ.
Επειδή όμως δεν έπρεπε να χαθούν τέτοιοι λαμπροί αστέρες της εθνικοφροσύνης, με διάταγμα της 7ης Απριλίου 1950 ο βασιλιάς Παύλος του απένειμε χάρη και βγήκε από τις φυλακές έχοντας εκτίσει ελάχιστη από την ποινή του - λιγότερο από πέντε χρόνια έμεινε στη φυλακή.
Εννοείται φυσικά ότι από τους πρώτους που επιστρατεύτηκαν για τη δημιουργία του παρακράτους ήταν ο Φον Γιοσμάς, που υπήρξε και ο πρώτος διδάξας τη μέθοδο των αντισυγκεντρώσεων, τις οποίες βλέπουμε δυστυχώς να επαναλαμβάνονται και στις μέρες μας από όψιμους «μακεδονομάχους». Αντισυγκεντρώσεις που ως γνωστόν οδήγησαν τότε στη δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη.
Οταν λίγο αργότερα επιβλήθηκε η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967, η χούντα των συνταγματαρχών επανέφερε στο προσκήνιο και τίμησε τους παλιούς συνεργάτες των κατακτητών βαπτίζοντάς τους το 1969, με νομοθετικό διάταγμα του Παπαδόπουλου, ως τάχα «αγωνιστές» της Εθνικής Αντίστασης, δίνοντάς τους συντάξεις, οικόπεδα και άλλα προνόμια.
Ευτυχώς ήρθε το 1982 η τότε κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου και αποκαθιστώντας την ιστορική αλήθεια αναγνώρισε την αληθινή Εθνική Αντίσταση και κυρίως το ΕΑΜ, την ΕΠΟΝ και τον ΕΛΑΣ, τις οργανώσεις εκείνες που όχι μόνο -γράφοντας το αντιστασιακό έπος στη χώρα μας-έσωσαν την τιμή της Ελλάδος στο αντι-χιτλερικό μέτωπο αλλά και πρόσφεραν χιλιάδες νεκρούς στον ιερό αγώνα για ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία.
Ολοκληρώνοντας πρέπει να πούμε ότι η άνοδος του νεοφασισμού δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της κατάρρευσης του παλιού πολιτικού συστήματος ή της ακροδεξιάς τροπής της Ευρώπης, αλλά θεωρούμε ότι έλκει την καταγωγή της και από τον σπόρο που κατά καιρούς έσπειραν τα διάφορα φασιστικά μορφώματα, ξεκινώντας από την ΕΕΕ, πηγαίνοντας στην ΕΟΝ του Μεταξά, ακολουθώντας τη δράση των δωσίλογων της Κατοχής και καταλήγοντας στους παρακρατικούς της «Καρφίτσας».
Χαρακτηριστική η περίπτωση απογόνων κάποιων τέτοιων παρακρατικών που τους είδαμε να στελεχώνουν τα προηγούμενα χρόνια τα ψηφοδέλτια ακροδεξιών μορφωμάτων.
Τι γνωρίζουν για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία οι νέοι που τελειώνουν το σχολείο; Τι ξέρουν για τη φρίκη που σκόρπισε στη χώρα μας η ναζιστική πανούκλα στα μαύρα χρόνια της Κατοχής;
Πόσο ενημερωμένα είναι τα παιδιά και τα εγγόνια μας για τη δικτατορία της χούντας;
Στα εγχειρίδια της Ιστορίας του λυκείου, στις 200 περίπου σελίδες, η Αντίσταση στριμώχνεται σε μισή σελίδα, ο Εμφύλιος καταλαμβάνει αντίστοιχη έκταση, ενώ η δικτατορία λίγο μεγαλύτερη.
Λένε σοφά ότι λαός χωρίς μνήμη είναι λαός χωρίς μέλλον. Ή όπως περιγράφει στους «Αδερφοφάδες» ο πάντα επίκαιρος Νίκος Καζαντζάκης, «βίγλα αψηλή στα φρένα μας η μνήμη». Και ο νεοφασισμός -πρέπει να το χωνέψουμε- μόνο με τη γνώση της Ιστορίας αντιμετωπίζεται και όχι με ευχολόγια ή αφορισμούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου