"Νεκρή Μεραρχία" Τόμος Β' Μέρος 13

Αδελφές -Δημήτρη Πέρδικα- Γιαννακούρα απ ’ το χωριό Βάγγου Μεγαλόπολης. Αριστερά: Παναγιώτα Γιαννακούρα - Πέρδικα πρωτοπόρα αντάρτισσα του Δ.Σ.Ε. στο Αρχηγείο Μαίναλου. Σκοτώθηκε στη μάχη της Ζαχάρως τον Οκτώβρη του 1948. Δεξιά: Γιαννούλα Γιαννακούρα - Πέρδικα. Αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης. Πρωτοπόρα αντάρτισσα του Δ.Σ.Ε. στο Αρχηγείο Μαινάλου. Υπεύθυνη των γυναικών του Αρχηγείου Κορινθίας. Σκοτώθηκε την άνοιξη του 1949.

Τρίτη επιχείρηση στην εχθρική βάση της κωμόπολης Ζαχάρω - Οχτώβρης 1948

Σε κείνη τη μάχη της Ζαχάρως είχαμε πολλά θύματα. Μια συγκυρία γεγονότων απρόβλεπτων, δεν άφισαν να ολοκληρωθεί η επιτυχία και παραλίγο να καταλήξει σε συμφορά. Τα τμήματά μας μπήκαν στην πόλη αλλά επειδή κινήθηκαν εχθρικές δυνάμεις από τα Ολύμπια και βρέθηκαν πίσω από τις δυνάμεις τις δικές μας, αναγκαστήκαμε να εγκαταλείψουμε τη μάχη, ακριβώς στο σημείο που θα ολοκληρώνονταν. Η καταστροφή αποφεύχθηκε χάρη στην τυχαία επέμβαση του Καλαρίτη, που εκείνη τη μέρα έρχονταν από τον Ταΰγετο, με μια ομάδα που συνόδευε ένα βαρύ πολυβόλο Βίκερς.

Όταν έφθασε στην Ανδρίτσαινα πληροφορήθηκε ότι το τάγμα του Χρυσούλη είχε κινηθεί από τα Ολύμπια και βάδιζε κατά του δικού μας στη Ζαχάρω. Πήρε την πρωτοβουλία και κινήθηκε πίσω από το εχθρικό τάγμα σχεδόν καλπάζοντας μέσα στα γιδόστρατα. Βγήκε ακριβώς στα νώτα του εχθρικού τάγματος. Έστησε το βαρύ πολυβόλο και χτυπούσε τα εχθρικά τμήματα.

Η διοίκηση του εχθρικού τάγματος έπαθε σύγχυση. Νόμισε ότι έπεσε σε παγίδα. Σταμάτησε την πορεία προς τη Ζαχάρω, αναπτύχθηκε για να διαπιστώσει ποιά είναι η κατάσταση. Έτσι καθυστέρησε τρεις ώρες, γεγονός που έδοσε τη δυνατότητα στα δικά μας τμήματα να συμπτυχθούν. Αν δεν γίνονταν αυτό, δηλαδή αν ο Καλαρίτης δεν έπαιρνε αυτή την πρωτοβουλία, το τάγμα του Χρυσούλη θα βρίσκονταν ξαφνικά πίσω από τα δικά μας τμήματα που ενεργούσαν πια, μέσα στη πόλη της Ζαχάρως. Αν το εχθρικό τάγμα δεν εμφανίζονταν, μέσα σε δύο ώρες το πολύ, η αντίσταση του εχθρού μέσα στη πόλη θα κάμπτονταν κάτω από τα χτυπήματα των πάτζερς. Τα δικά μας τμήματα ενεργούσαν με πλήρη ασφάλεια αφού μπήκαν στην πόλη. Η τύχη της Ζαχάρως ήταν καθορισμένη πια.

Με την εμφάνιση του εχθρικού τάγματος στα νώτα μας, η κατάσταση άλλαζε ριζικά, γιατί δεν υπήρχαν εφεδρείες στην διάθεση του Κ. Κανελλόπουλου, που σαν επιτελάρχης της Μεραρχίας διεύθυνε την μάχη. Όταν ο διοικητής του εχθρικού τάγματος Χρυσούλης διαπίστωσε ότι οι κινήσεις που σημειώνονταν στα νώτα του ήταν παρενοχλητικές κινήθηκε γρήγορα προς τη Ζαχάρω. Ήταν όμως αργά. Το πουλάκι είχε πετάξει γι ’ αυτόν τώρα. Πίεσε αρκετά τους δικούς μας και στην υποχώρηση είχαμε σοβαρές απώλειες. Εκεί σκοτώθηκε ο Παναγιώτης Κούτρης επίτροπος τάγματος από το χωριό (Μπούγα) Καλλιρόη Μεσσηνίας, παλιός κομμουνιστής και από τους πρώτους αντάρτες του ΕΛΑΣ στο Μωριά. Ήταν μεταξύ αυτών που χτύπησαν τους Ιταλούς στου Μπούγα το 1942. Εκεί σκοτώθηκε και η αδερφή του Πέρδικα η Παναγιώτα, το τέταρτο θύμα της οικογένειας Γιαννακούρα. Ο Δημητρ. Κουμούτσος από το χωριό Πεταλίδη παλιός αντάρτης. Τραυματισμένος βαριά πιάστηκε ο Αντώνης Σαϊδάρης διοικητής λόχου. Τον εκτέλεσαν στην Καλαμάτα. Εκεί σκοτώθηκε και ο Ρόδης Ροδόπουλος από το χωριό Λαγγάδια λοχαγός επιμελητής. Οι απώλειες ήταν σοβαρές είκοσι νεκροί και σαράντα τραυματίες.

Αυτές οι δυσκολίες προέκυψαν γιατί δεν υπήρχαν εφεδρείες. Ο Κανελλόπουλος δεν φαντάζονταν ότι θα εμφανίζονταν το εχθρικό τάγμα αφού οι πληροφορίες έλεγαν μέχρι την τελευταία στιγμή, ότι δεν έχει σημειωθεί καμιά κίνηση. Μόνο μια διμοιρία είχε στη διάθεσή του κι αυτήν έστειλε να αντιμετωπίσει ολόκληρο τάγμα για να καλύψει την αποχώρηση των τμημάτων από την πόλη. Ο Κανελλόπουλος έκαμε δύο λάθη. Το ένα απ’ αυτά ήταν βασικό. Αυτό που δεν έπαιξε κανένα ρόλο ήταν ότι δεν υπολόγισε τον παράγοντα θάλασσα. Έτσι δύο ώρες μετά την έναρξη της μάχης εμφανίστηκε ένα αντιτορπιλικό και αποπειράθηκε να πλησιάσει για να βγάλει άγημα. Όμως μια ταχύτατη ενέργεια του Κονταλώνη εξουδετέρωσε αυτό τον κίνδυνο. Ο Κονταλώνης είχε στην διάθεση του Αρχηγείου Ταϋγέτου σαν εφεδρεία ένα βαρύ πολυβόλο. Μόλις είδε το πολεμικό τόστειλε προς την παραλία και χτύπησε το αντιτορπιλικό. Αυτό όπως ήταν ακάλυπτο ανοίχτηκε στο πέλαγος και από εκεί έβλεπε με τα κιάλια τη μάχη. Δεν μπορούσε να πλησιάσει.

Το δεύτερο από τα βασικά σφάλματα του Κανελλόπουλου ήταν ότι ανέθεσε με διαταγή του, τη φύλαξη της διάβασης του Αλφειού από τις εχθρικές δυνάμεις, στο Αρχηγείο Ηλείας, χωρίς να είναι σίγουρος ότι η διαταγή θα εκτελεστεί με χρονική ακρίβεια. Αυτό δεν έπρεπε να το κάνει. Έπρεπε η δύναμη αυτή του Αρχηγείου Ηλείας - Αχαΐας να βρίσκεται στις διαταγές του και να έχει επαφή πριν από μέρες. Τότε και μόνο θα έπρεπε να ενεργήσει. Κι αυτό θα έπρεπε να εξασφαλιστεί γιατί ο μοναδικός δρόμος για την άφιξη ενισχύσεων στον εχθρό ήταν αυτός και κανένας άλλος. Αν αυτός ο δρόμος έκλεινε τότε μόνο μετά από δύο μέρες θα ήταν δυνατό να φθάσουν ενισχύσεις από Καλαμάτα ή τη θάλασσα. Είναι αδικαιολόγητος πολύ περισσότερο, γιατί ήξερε ότι το τάγμα Χρυσούλη κινείται συνεχώς στην περιοχή αυτή. Ο δρόμος Πύργος - Ζαχάρω κόβονταν εύκολα γιατί μεσολαβούσε ο Αλφειός και μια σειρά ορεινές τοποθεσίες καλές για άμυνα, όπως το στένομα του Καϊάφα.

Το σχέδιο ήταν άριστο. Η εκλογή του στόχου το ίδιο. Το σχέδιο πρόβλεπε δύο εναλλακτικές περιπτώσεις. Ο στόχος ήταν η εχθρική βάση στην πόλη Ζαχάρω που ήταν απομονωμένη. Οι εχθρικές δυνάμεις στο σύνολό τους ήταν περίπου δύο λόχοι στρατού - χωροφυλάκων - μάυδων. Οι οχυρώσεις πρόχειρες. Το μέτωπο εκτεταμένο και η αμυντική γραμμή του εχθρού χωρίς βάθος. Υπήρχε και δεύτερος στόχος. Σε περίπτωση που εκδηλώνονταν εχθρική κίνηση πριν από την έναρξη της επίθεσης, τότε ο στόχος της Ζαχάρως θα εγκαταλείπονταν και στόχος θα γίνονταν το εχθρικό τμήμα που κινήθηκε και το οποίο ξέραμε ότι θα ήταν το τάγμα του Χρυσούλη. Θα το αφήναμε να κινηθεί βαθιά στην ορεινή Ολυμπία και εκεί θα το αποδεκατίζαμε με συνεχή καταδίωξη και ενέδρες. Γι’ αυτό το σχέδιο ήταν άριστο, όμως από ένα λάθος στην εκτέλεση, χάλασε όλο το σχέδιο και παραλίγο να έχουμε την αιμορραγία της Δημητσάνας.

Τι έγινε στην πράξη: Το Αρχηγείο Ηλείας πήρε τη διαταγή κι έστειλε το λόχο να πιάσει το δρόμο Πύργου - Ζαχάρως δηλαδή τη διάβαση του Αλφειού στη θέση Μουριά. Δεν έδωσε όμως, απ’ ότι φαίνεται, λεπτομερείς διαταγές για τη σοβαρότητα της αποστολής δηλαδή δεν εξήγησε στον διοικητή του λόχου ότι θα πρέπει με κάθε θυσία να μην επιτρέψει την κίνηση του εχθρού προς τη Ζαχάρω ή αν δεν μπορέσει να την σταματήσει, θα πρέπει να την καθυστερήσει τουλάχιστον μια μέρα. Ο λόχος έφθασε στη καθορισμένη θέση αλλά όταν έφθασε, το εχθρικό τάγμα είχε περάσει. Τότε ο διοικητής του λόχου θεώρησε ότι η αποστολή του τέλειωσε και γύρισε πίσω. Αν είχε κατατοπιστεί θα έκανε αυτό που έκανε ο Καλαρίτης με μια ομάδα. Αν άρχιζε την καταδίωξη σε μια ώρα θα βρίσκονταν στα νώτα του εχθρικού τάγματος. Τότε θα το χτυπούσε και οπωσδήποτε θα το έμπλεκε σε μια μάχη κρυφτούλι. Εκεί θα έτρωγε όλη την ημέρα και δεν θα βρίσκονταν στα υψώματα της Σμέρνας όταν άρχισε η μάχη. Ίσως η διοίκηση της Μεραρχίας άκουγε τη μάχη και ανέβαλε την επιχείρηση κατά της εχθρικής βάσης και έβαζε σε εφαρμογή, το δεύτερο σκέλος του σχεδίου. Τότε το τάγμα του Χρυσούλη θα πλήρωνε ακριβά την απερισκεψία να κινηθεί βαθειά στην Ορεινή Ολυμπία.

Και δεν έφθανε η άστοχη κίνηση του δικού μας λόχου ήρθαν κι άλλες συμπτώσεις για να βοηθήσουν τον εχθρό. Για την παρακολούθηση των κινήσεων του εχθρού είχαν κινηθεί προς τον Πύργο μια σειρά από αποστολές - κλιμάκια. Είχαν κινητοποιηθεί όλα τα Κ.Π. και είχαν τεθεί κάτω από τις άμεσες διαταγές του αξιωματικού πληροφοριών του Αρχηγείου Μαινάλου, Παναγιώτη Κατελάνου. Πίσω απ’ αυτόν με έκτακτη αποστολή για τη συλλογή πληροφοριών είχε αποσταλεί με ξεχωριστό κλιμάκιο ο Ανδρέας Γιαλαμάς, αξιωματικός που βρίσκονταν στη διάθεση του Αρχηγείου Μαινάλου. Παράλληλα με’ αυτούς εκινείτο προς την ίδια κατεύθυνση και ο διοικητής της πολιτοφυλακής Ολυμπίας Γαλανός, με όλη τη δύναμη της πολιτοφυλακής. Παρ’ όλα αυτά καμιά αποστολή, καμιά υπηρεσία, Κ.Π., επιμελητεία, πολιτοφυλακή, δεν έπιασε την κίνηση. Όλες στραβώθηκαν λες και τόκαναν επίτηδες. Έτσι το εχθρικό τάγμα βρέθηκε με την έναρξη της μάχης στα νώτα των τμημάτων μας αντί να έχει πέσει στην φάκα.

Αυτές ήταν οι αιτίες και τα συσσωρευμένα λάθη που δεν ολοκληρώθηκε η επιτυχία και είχαμε αντί γι’ αυτό σημαντικές απώλειες. Βέβαια τέτοιες πολύπλοκες επιχειρήσεις με εναλλακτικές λύσεις και σοβαρούς ελιγμούς προϋποθέτουν πριν απ’ όλα αντίστοιχη οργάνωση στα μέσα διαβίβασης και μεις ακόμη στις διαβιβάσεις, είμασταν στην εποχή του Κολοκοτρώνη. Στη μάχη αυτή το τμήμα μου, δεν πήρε μέρος . Ήταν η πρώτη μάχη που δεν πήρα μέρος γιατί ακόμη το τμήμα δεν είχε συνέλθει από τα τραύματα στη Δημητσάνα. Όμως η παράδοση θα συνεχίζονταν.

Αυτά όλα και όλες τις λεπτομέρειες τις έμαθα από τον Κανελλόπουλο, Μετερίζη, Σαρήγιαννη, Ετεοκλή Δουμουλάκη, Ζόταλη, Θανάση Κλαδούχο ομαδάρχη, κι άλλους που πήραν μέρος στη μάχη. Ο Κώστας Κανελλόπουλος έτρωγε τα μουστάκια του γιατί τούφυγε η επιτυχία μέσα από τα χέρια του. Δυστυχώς ο κατήφορος συνεχίζονταν κι ο εχθρός θριαμβολογούσε και μοίραζε γαλόνια στις κλανομαρίες τύπου Ζάρα. Το διοικητή του εχθρικού τάγματος μάθαμε ότι τον τιμώρησαν γιατί έδειξε διστακτικότητα. Και που να ήξεραν από τι θανάσιμο κίνδυνο γλύτωσε. Μπήκε στη φάκα σαν τον ποντικό, αλλά η φάκα δεν λειτούργησε όπως έπρεπε.

 Στελέχη κι αντάρτες της III Μεραρχίας του Δ.Σ.Ε. στο Μωριά. Διακρίνονται Κ. Κανελλόπουλος, Δημ. Κανελλόπουλος. Λυκούργος Γιαννούκος και Μήτσος Πετρό-πουλος (Ζαχαριάς)

 Σκέψεις πάνω στις μέχρι τώρα αποτυχίες μας

Μετά και από τη μάχη της Ζαχάρως έγινε φανερό ότι δεν πάμε καλά, κάτι φταίει: μάχη Βλασίας, μάχη Δημητσάνας, μάχη Ζαχάρως, συνεχείς αποτυχίες. Μια ικανή, δυναμική ηγεσία θα έβγαζε τα συμπεράσματά της. Το πρώτο που θα διαπίστωνε είναι ότι τώρα πια ο πόλεμος και οι μάχες άλλαξαν μορφή, έπαιρναν λίγο πολύ μορφή τακτική, αυτή που λέμε παρτιζάνικη. Οι μάχες δίνονταν πια ανάμεσα σε μεγάλα τμήματα με βαρύ οπλισμό, ήταν εκτεταμένες και σε θέσεις με ημιμόνιμες και μόνιμες οχυρώσεις, με αποθέματα μεγάλα σε υλικό και με αποφασιστικότερο ρόλο στις εφεδρίες. Ήταν μεγαλύτερης διάρκειας και το στοιχείο του αιφνιδιασμού, δεν έπαιζε πια τον ρόλο που έπαιζε μέχρι τώρα.

Ο εχθρός παρ’ όλη τη σήψη και την διαφθορά που τον χαρακτήριζε, κατόρθωσε να κινητοποιήσει μεγάλες εφεδρείες και αδιαφορούσε για τις απώλειες. Τα στελέχη του ήταν επαγγελματικά ανίκανα και διοίκηση του στρατού και των επιχειρήσεων ήταν οι Αμερικάνοι, που σαν διοικητές μόνο ένα πόλεμο γνωρίζουν, τον γκαγκστερικό. Ο κώλος τους είναι τρύπιος και δεν αντέχουν σε πολέμους εθνικοαπελευθερωτικούς. Αυτοί αδιαφορούν για τις απώλειες και τις καταστροφές και δεν έχουν κανέναν ηθικό φραγμό, στη διεξαγωγή του πολέμου.

Το αποκορύφωμα αυτής της ανήθικης νοοτροπίας τους ήταν η εξόντωση τριακοσίων χιλιάδων γυναικοπαιδών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι της Ιαπωνίας. Ξεπέρασαν τον Χίτλερ κατά πολύ. Και τότε και σήμερα είναι πια γνωστό ότι, η ατομική βόμβα που χρησιμοποιήθηκε κατά του άμαχου πληθυσμού δεν χρησιμοποιήθηκε για να νικηθεί η Ιαπωνία. Η Ιαπωνία είχε νικηθεί από την στιγμή που κατέρρευσε το μέτωπο της Ματζουρίας στο οποίο αιχμαλωτίστηκε το άνθος του Ιαπωνικού στρατού, από τον κόκκινο στρατό.

Το ίδιο είχε συμβεί και στη θάλασσα. Το αμερικάνικο ναυτικό είχε εξοντώσει το ναυτικό της Ιαπωνίας που ήταν το κύριο στήριγμά της. Η Ιαπωνική πολεμική βιομηχανία έπαθε ασφυξία. Η παράδοση ήταν ζήτημα ημερών. Η ατομική βόμβα χρησιμοποιήθηκε κατά του άμαχου πληθυσμού της Ιαπωνίας, για να τρομοκρατηθούν οι Σοβιετικοί και οι λαοί όλου του κόσμου και να παραιτηθούν απ’ αυτά που κέρδισαν και γενικά από τις διεκδικήσεις τους.

Μ’ ένα λόγο η ατομική· βόμβα χρησιμοποιήθηκε για να ανακοπεί η προοδευτική εθνικοαπελευθερωτική κίνηση που είχε ξεσπάσει σ’ όλο τον κόσμο. Η ατομική βόμβα ήταν το όπλο που θα επέβαλε, κατά την αντίληψη του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. κατά τρόπο γκαγκστερικό την PAX - AMERICANA. Δηλαδή Οσα επέβαλε την αμερικάνικη τάξη πραγμάτων κατά τον ίδιο τρόπο που ένας γκάγκστερ αιφνιδίαζε τους πολίτες κρατώντας ένα πιστόλι για να τους ληστέψει. Είχε λοιπόν την αντίληψη η ηγεσία των Αμερικανών, ότι τα πράγματα θα κανονιστούν όπως κανονίζονται στα φιλμ γουέστερν, δηλαδή απουσία των λαών. Έτσι έφθασαν στην γελοιοποίηση να τους ξεβρακώσει ο λαός του Βιετνάμ και να υποχρεωθεί ο μεγαλύτερος σε αριθμό και οπλισμό στρατός της Δύσης να φύγει ξεβράκωτος από το Βιετνάμ, χωρίς να μπορέσει να τηρήσει ούτε καν τα προσχήματα.

Μέχρι τότε την πρώτη θέση σχετικά με την προσφορά στην κοινωνική πρόοδο, τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη, την προσφορά στη διάσωση και ανάπτυξη του πολιτισμού κατείχε ο μεγάλος Σοβιετικός λαός και οι κόκκινες ένοπλες δυνάμεις του. Από τον πόλεμο του Βιετνάμ και ύστερα, επάξια μπορεί να σταθεί κοντά του και ο λαός του Βιετνάμ. Εκεί ο μεγάλος λαός του Βιετνάμ με το μπαμπού, τσάκισε την υπεροψία του θρασύδειλου γκάγκστερ κι έδειξε σ ’ όλους τους λαούς ότι μπορούν να κερδίσουν τη λευτεριά τους και ότι η ατομική βόμβα δεν σημαίνει την έναρξη της εποχής της αμερικάνικης τάξης πραγμάτων, αλλά το τέλος των παγκόσμιων ιμπεριαλιστικών πολέμων.

Οι μεγιστάνες του πλούτου που διευθύνουν την αμερικάνικη πολιτική, όπως και οι μεγιστάνες του πλούτου σ' όλο τον κόσμο, είναι οι μόνοι που φοβούνται το θάνατο περισσότερο απ ’ όλους τους ανθρώπους. Είναι οι μόνοι που κοιμούνται και ξυπνούν με το φόβο του θανάτου. Αυτοί είναι ικανοί ν’ αποφασίζουν για την εξόντωση χιλιάδων και εκατομμυρίων ανθρώπων για να κρατήσουν τα πλούτη τους. Αυτό όμως όταν δεν κινδυνεύουν οι ίδιοι. Ταυτόχρονα είναι ικανοί να κάνουν τα πάντα για να σώσουν το βρωμερό σαρκίο τους. Οι λαοί δεν πεθαίνουν ποτέ και γι ’ αυτό δεν φοβούνται τις θυσίες, όταν πρόκειται για την λευτεριά τους.

Η ατομική βόμβα λοιπόν είναι αυτή που τσάκισε το ηθικό των ιμπεριαλιστών και τη διάθεσή τους για παγκόσμιο πόλεμο. Από όπλο που θα τρομοκρατούσε τους λαούς και θα ανάκοβε τη κίνηση προς τα μπρος, έγινε όπλο που τρομοκράτησε αυτούς που πίστεψαν ότι μπορούν να εμποδίσουν τη κίνηση για τη λευτεριά των καταπιεζόμενων, τη κίνηση των λαών προς τα μπρος για ένα καλύτερο μέλλον. Αυτό αποδείχτηκε περίτρανα στην Κορέα και στο Βιετνάμ. Οι γκάγκστερς της αμερικάνικης πολιτικής ξεσκεπάστηκαν σαν θρασύδειλοι φωνακλάδες. Ούτε στον ποταμό Γυαλού, ούτε στον ποταμό Μεκόγκ χρησιμοποίησαν τις ατομικές τους βόμβες. Δεν τις χρησιμοποίησαν γιατί οι λαοί δεν εκφοβίζονται με τέτοια όπλα δεν τρομοκρατούνται ούτε και με την ατομική βόμβα.

Το αδύνατο σημείο, η Αχίλλειος φτέρνα που λένε, σ’ αυτή την πολιτική είναι ότι οι ιμπεριαλιστές θέλησαν και θέλουν να χρησιμοποιήσουν την ατομική βόμβα και τα τέτοια όπλα σαν οπλικά μέσα εκφοβισμού, ή κι αν χρειαστεί σαν μέσα τρομοκρατικά και όχι σαν όπλα διεξαγωγής ολοκληρωτικού πολέμου γιατί τότε κινδυνεύουν κι αυτοί και οι περιουσίες τους. Και όταν κινδυνεύουν αυτοί και οι περιουσίες τους μετρούν τα λόγια τους και ελέγχουν καλύτερα, σαν φρόνιμοι άνδρες, τις πράξεις τους. Αυτοί μάλιστα πρώτοι έβαλαν σε εφαρμογή μέτρα για τον αποκλεισμό της περίπτωσης: να εμφανιστεί ένας τρελός. Δεν έχασαν την ευκαιρία να πλουτίζουν από την ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων. Αύριο ίσως πλουτίσουν και από την αχρήστευση και καταστροφή αυτών των όπλων μεταφέροντας τα στη Σελήνη. Μπορεί να γίνει κι αυτό. Ίσως ανακαλύψουν και οι ίδιοι έναν πιο αποτελεσματικό και πρακτικότερο τρόπο καταστροφής τους.

Το 1917 στην Πετρούπολη, κρίθηκε η τύχη της λευτεριάς των καταπιεζόμενων όλου του κόσμου. Τότε εκεί με κοσμογονικές ανατινάξεις που ξεπερνούσαν κατά εκατομμύριο φορές την πυρηνική ισχύ και της πιο μεγάλης πυρηνικής βόμβας, τινάχτηκαν στον αέρα τα εμπόδια που έφραζαν το δρόμο των λαών για την πρόοδο. Το 1940 - 1945 στις Ρωσσικές στέπες τσακίστηκε το τέρας του Χιτλεροφασισμού που απείλησε να ρίξει την ανθρωπότητα για αιώνες στο σκοτάδι. Στο Βιετνάμ, όμως κρίθηκαν πολλά τρέχοντα προβλήματα παγκόσμιας στρατηγικής και τακτικής σημασίας.

Μετά την κατάσταση που προέκυψε από το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου και την ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, μπήκαν ξανά για λύση προβλήματα στρατηγικής και τακτικής του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος. Μπήκαν όλα σε αναθεώρηση. Για μια περίοδο που αρχίζει ας πούμε από την καταστροφή της Χιροσίμα και τελειώνει με το τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ υπήρξε μια σύγχυση σχετικά με τις αλλαγές που επιβάλλονται στην στρατηγική και ιδιαίτερα την τακτική του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, από την τεχνολογική ανάπτυξη και ιδιαίτερα την ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων. Ξανά οι Μαρξιστικές - Λενινιστικές αρχές της διεξαγωγής της επανάστασης, μπήκαν σε δοκιμασία. Ο πόλεμος του Βιετνάμ ξεκαθάρισε πάλι τον ορίζοντα για όλους τους λαούς και την ηγεσία του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, που τώρα πια διαμόρφωσε νέους τρόπους συνεργασίας και συντονισμού σε παγκόσμια κλίμακα.

Ο πόλεμος του Βιετνάμ επιβεβαίωσε ξανά τον κανόνα ότι οι λαοί και οι επαναστάσεις τους, είναι οι ατμομηχανές της ιστορίας. Επιβεβαίωσε ξανά ότι η στασιμότης είναι μια στιγμή στην ιστορία, το χαρακτηριστικό είναι η κίνηση. Κανένα όπλο δεν μπορεί να επιβάλλει ακινησία στην κοινωνική εξέλιξη. Πολύ περισσότερο κανένα όπλο δεν μπορεί να επιβάλλει το πισωγύρισμα και ότι η περίπτωση αυτή μένει μόνο σαν πιθανότητα την οποίαν προσπαθούν όλοι φίλοι και αντίπαλοι να την αποκλείσουν, για τους ίδιους λόγους δηλαδή, για να αποφύγουν τις συνέπειες. Κι άλλα πολλά κρίθηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ. Το κυριότερο που κρίθηκε από άποψη τακτικής είναι ότι το πέρασμα στο σοσιαλισμό ακόμη σαν χαρακτηριστικό έχει τη σύκρουση. Το ειρηνικό πέρασμα μένει σαν πιθανότητα, σαν περίπτωση. Ο κανόνας είναι η σύγκρουση και εκεί ακόμη που οι αντιδραστικές δυνάμεις δεν έχουν ισχυρό κράτος γιατί επεμβαίνει ο ξένος παράγοντας. Όλα αυτά βέβαιά τα πλήρωσε με πολύ αίμα ο λαός του Βιετνάμ. Γι’ αυτό πρέπει οι λαοί να τον ευγνωμονούν.

Πριν από το λαό του Βιετνάμ, πλήρωσε ο Ελληνικός λαός μεγάλο φόρο γι’ αυτή την εξέλιξη. Ξέφυγα λίγο από τα δικά μας γεγονότα και επανέλαβα γνωστά πράγματα για να απαντήσω στους τωρινούς λαθολόγους ότι, εμείς, ο λαός μας είχαμε τη τύχη γιατί ήμασταν το μοναδικό κομμουνιστικό κόμμα και κίνημα στην Ευρώπη μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο που δέχτηκε πρώτο, τη φοβερή επίθεση του νεοαποικισμού, από τη PAX - Α~ MERICANA. Και υποστήκαμε τις συνέπειες. Πρέπει γι’ αυτό να είμαστε περήφανοι, γιατί πρώτοι δώσαμε το τίμημα που μας καθόρισε η εξέλιξη, γι’ αυτό που ολοκληρώθηκε στο Βιετνάμ. Δεν είναι εγωιστικό αυτό που υποστηρίζουμε. Από εμάς η σκυτάλη πέρασε στην Κορέα και από εκεί στο Βιετνάμ. Εκεί τελείωσε η φάση της θλιβερής αμερικάνικης τάξης πραγμάτων. Κάτω από αυτές τις εκτιμήσεις μπορούμε τώρα πια να πούμε και να διακηρύξουμε ότι, οι θυσίες μας στο πόλεμο του 1946 - 1949 δεν πήγαν χαμένες.

Εδώ σα φίδι μου τρώγει τα σωθικά το ερώτημα μήπως η ηγεσία του παγκόσμιου κινήματος και ειδικά ο Στάλιν, δεν επενέβει να αλλάξει μυαλά στην ηγεσία μας, γιατί πίστευε κι αυτός ότι δεν υπήρχε άλλος δρόμος κι ότι κάποιος επί τέλους πρέπει να σηκώσει κεφάλι στους Αμερικανούς στην PAX - AMERICANA για το συμφέρον του παγκόσμιου κινήματος κι έλαχε σε μας ο κλήρος να παίξουμε αυτό το ρόλο; Αν είναι έτσι τότε τα πράγματα αλλάζουν. Δικαιώνεται ως ένα βαθμό πια και ο Ζαχαριάδης και η τότε ηγεσία κι ανακουφιζόμαστε και μεις από τις βασανιστικές συνέπειες της ήττας και σαν άτομα αλλά, αυτό έχει τη μεγαλύτερη σημασία, και σαν κόμμα. Απαλύνεται και ο πόνος αυτών που έχασαν ότι πολύτιμο είχαν στη ζωή, τα παιδιά τους. Μακάρι να είναι έτσι. Μακάρι ν’ αξιωθώ να τ’ ακούσω όσο θα ζω ακόμη.

Αν είναι έτσι, τότε για δεύτερη φορά ο Ελληνικός λαός έπαίξε αποφασιστικό ρόλο στο πόλεμο κατά του Φασισμού. Πρώτη φορά στα 1940 στην Αλβανία, που καθυστέρησε την επίθεση του Χίτλερ κατά της ΕΣΣΔ και τώρα πρώτος πάλι δεν έσκυψε το κεφάλι και να του το κόψουν οι Αμερικάνοι κι έδοσε χρόνο και στην ΕΣΣΔ να κλείσει τις πληγές της.

Αυτή η πιθανή γενική δικαίωση, δεν απαλλάσσει φυσικά και από τα επί μέρους λάθη, αυτό είναι άλλο κεφάλαιο. Αυτή η γενική δικαίωση δεν αίρει βέβαια και τα λάθη της ηγεσίας του κινήματος οτο Μόριά. Είναι γεγονός ότι tj τ]γεοία οτο Μόριά είχε ν’ αντιμετωπίσει τους Αμερικάνους, όπως και η ηγεσία του κινήματος σ’ όλη την Ελλάδα. Στις κρίσιμες όμως στιγμές δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Δεν μπόρεσε να βγάλει τα ανάλογα συμπεράσματα και να πάρει τα αντίστοιχα μέτρα, όπως μετά τις τρεις αποτυχημένες μάχες για τις οποίες, πέρα από τα επί μέρους λάθη για κάθε μια, υπήρχαν γενικά γνωρίσματα που καθόριζαν σε σημαντικό βαθμό την αποτυχία μας. Αυτά είναι που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Τώρα πια επιβάλλονταν να αποφασίσει ποιόν από τους δυο δρόμους θα ακολουθήσει, ποια από τις δύο ταχτικές. Η μια ήταν να συνεχίσει τις επιθέσεις σε μόνιμες εχθρικές βάσεις με ημιμόνιμες και μόνιμες οχυρώσεις και η άλλη ήταν ν’ αλλάξει τακτική ν’ αποφύγει τις επιθέσεις στις τέτοιες βάσεις και να χτυπά τον εχθρό στην κίνησή του, δηλαδή όταν βγαίνει από τις βάσεις και κάνει διεισδύσεις στις περιοχές μας.

Η πρώτη τακτική απαιτούσε τώρα πια τον εφοδιασμό μας με βαρύ οπλισμό: Δηλαδή όλμους βαρείς, αντιαρματικά μέσου και μεγάλου βεληνεκούς, νάρκες και άλλους μηχανισμούς και υλικό ανατινάξεων ακόμη και ορειβατικών πυροβόλων. Κοντά σ όλα αυτά και άφθονα πυρομαχικά. Μόνο έτσι θα ήταν δυνατό να καταστρέφονται οι οχυρώσεις του εχθρού, να ανοίγονται ρήγματα στην άμυνά του. Είχε περάσει ο καιρός που καβαλικεύαμε τα πολυβολεία με μια χειροβομβίδα και το ατομικό μας όπλο. Τα οχυρά τώρα είχαν βάθος και στις περισσότερες βάσεις υποστηρίζονταν από άρματα. Από την πλευρά της συγκρότησης των μονάδων, αυτή η τακτική των επιθέσεων σε μεγάλες εχθρικές βάσεις, απαιτούσε τη συγκρότηση μεγάλων μονάδων, δηλαδή από χίλιοι πεντακόσιοι άντρες και πάνω, εφοδιασμένων με σύγχρονα μέσα επικοινωνίας δηλαδή ασυρμάτους κ.λπ. Η δεύτερη τακτική δηλαδή της προσβολής του εχθρού στην κίνησή του δεν απαιτούσε βαρύ οπλισμό σε μεγάλη κλίμακα. Έφθαναν τα ατομικά όπλα και τα ομαδικά οπλοπολυβόλα και πολυβόλα.

Σχετικά με την συγκρότηση των μονάδων δεν απαιτούσε σοβαρές αλλαγές. Το μόνο που απαιτούσε ήταν να ξεφύγουμε από τη μορφή των Αρχηγείων κατά βουνό και να συγκροτήσουμε μονάδες σε ευρύτερο χώρο. Κι αυτή η συγκρότηση απαιτούσε οπωσδήποτε μέσα μεταβιβάσεων και επικοινωνίας σύγχρονα, για το συντονισμό των κινήσεων ανάμεσα σ’ αυτές τις μονάδες. Για την πρώτη τακτική δεν υπήρχαν τα βαριά όπλα ούτε τα μέσα διαβιβάσεως. Για τη δεύτερη δεν υπήρχαν σε ικανοποιητικό βαθμό τα μέσα διαβιβάσεως.

Το δυστύχημα είναι ότι η διοίκηση της Μεραρχίας δεν ασχολήθηκε καθόλου με το πρόβλημα της τακτικής, μετά τις αποτυχίες. Το όλο πρόβλημα το ανήγαγε σε πρόβλημα δύο -τριών προσώπων. Αντικατέστησε τον Κώστα Κανελλόπουλο από επιτελάρχη και στη θέση του τοποθέτησε το Γιώργη Κονταλώνη. Ενίσχυσε ακόμη το επιτελείο της Μεραρχίας με τον Κώστα Μπασακίδη. Στο πρόβλημα της τακτικής, εφάρμοσε τη διαταγή του Γενικού Αρχηγείου. Πιστεύω ότι αυτό το γεγονός ήταν η αιτία που δεν άφησε την ηγεσία του Μωριά να εφαρμόσει άλλη τακτική δηλαδή να επανέλθει σ’ αυτή την τακτική που ακολουθούσε πριν, να χτυπά τον εχθρό στην κίνηση να τον παρενοχλεί συνεχώς κ.λπ. Η διαταγή λοιπόν ήταν με απλά λόγια: «Πέρασμα στη μορφή τακτικού πολέμου και επιθέσεις σε αστικά κέντρα και μεγάλες εχθρικές βάσεις».

Με τι θα γίνονταν αυτές οι επιθέσεις; Ασφαλώς με τις κουμπούρες!. Αυτό δεν τους απασχόλησε. Δε διδάχτηκαν τίποτα από τις αποτυχίες. Πίστευαν φαίνεται ότι άμα αλλάξουμε συγκρότηση και βάλουμε μερικά νούμερα ταξιαρχών, ότι γινόμαστε ισχυρότεροι. Αυτό είναι σαν αυτό που λέει ο λαός «ψηλό καπέλο και ξυπόλητοι». Θα πετάγαμε και τις αγλίτσες και θα κρατάγαμε τώρα από κείνα τα μαρκούτσια που κρατάνε οι καραβανάδες στρατηγοί. Είχα δει τον Σκόμπυ στην Κόρινθο που κράταγε ένα τέτοιο.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ